قیام استاسیس

خیزش استاسیس

 

استاسیس . [ اُ ] (اِخ ) استادسیس . یکی از مخالفین سلطه ٔ عرب در ایران . استاسیس بسال 150 هَ . ق . در خراسان بنام ابومسلم قیام کرد و درمدتی اندک چنانکه طبری و ابن اثیر روایت کرده اند، سیصد هزار مرد بدو گرد آمدند. از نسب استاسیس در منابع موجوده چیزی بدست نمی آید، اما ابن اثیر در کامل التواریخ می نویسد: «گفته اند که او جد مادری مأمون و پدر مراجل مادر مأمون است

ابومسلم ،مبارز میهن پرست

زندگی نامه ابومسلم

هر ایرانی باید ابومسلم خراسانی را بشناسد او اولین کسی بود که بعد از گذشت یک قرن کشور را از تسلط اعراب نجات داد و عشق به وطن پرستی را در دلها زنده کرد هنگامی که لشکر ایران شکست خورد و اعراب وارد سرزمین ایران شدند.طبق رویه جنگ های قبلی خود  به هر شهری که حمله می کردند,باید اهالی آن شهر,دین اسلام را بپذیرند.اگر آنان مقاومت می کردندمردان آنان به قتل می رسیدند و زنان و دختران آنان برای کنیز به عربستان فرستاده می شوند.حتی زنان شوهر دار نیز برای عرب ها حلال شده بودند.وآنان مالک هست ونیست شهر به اشغال در آمده می شدند اگر تسلیم می گشتند یا باید دین اسلام را بپذیرند یا مبلغی را بعنوان جزیه به حکومت وقت پرداخت نمایند.

با این حال سرزمین های به اشغال در آمده توسط اعراب اداره می شدند و آنان تلاش داشتنداین سرزمین ها را بطور کامل به روش فرهنگ و خلق و خو یاعراب دراورند  هنگام حمله اعراب شهر های زیادی همچون خوزی ها(خوزستان),مناطق کرد نشین,شهر ری  نهاوند,آذربایجان,طبرستان(سرزمین های حاشیه دریای خزر) و خراسان در  برابر این حمل مقاومت کردند تا جایی که خلفای عرب ناچار شدند چندین بار به این شهرها لشکر کشی کنند.شهر اصفهان شهری بود که اشراف آن بخاطر آنکه مورد هجوم اعراب واقع نشوند و جزیه ای هم پرداخت نکنند خیلی زود پذیرفتند.      

شیخ حسن جوری

 

حسن جوری معروف به شیخ حسن جوری یکی از رهبرانِ قیام سربداران در سده هفتم هجری و از شاگردان شیخ خلیفه مازندرانی بود .مبانی اندیشه وی بر « باور به تشیع دوازده امامی؛تاکید بر مسئله ولایت و جهان‌بینی مهدویت، جدایی‌ناپذیری دین و دولت از یکدیگر و مبارزه با ظلم و ستم» مطرح بوده است. حسن جوری در روستای جور، از توابع نیشابور به دنیا آمد. تاریخ تولد وی مشخص نیست و در سال ۷۴۶ یا ۷۴۳ هجری شهید شد. آرامگاه وی در ۱۵۰ کیلومتری شرق شهر شاهرود، واقع در روستای کلاته میرعلم فیروزآباد حوالی روستای فرومداست. این آرامگاه متشکل از یک اتاق ۴ در ۳ و گنبدی مدور بوده که از خشت خام ساخته شده‌است.

 

شیخ خلیفه مازندرانی

 

زندگی و هجرت 

شیخ خلیفه مردی پاکیزه روزگار بود از اهالی مازندران که چندی را در نزد شیخ بالو زاهد آملی هم قریه خود که از اقطاب مازنداران بشمار می رفت، تلمذ و شاگردی کرد، اما چون آنچه را که به دنبالش بود در محضر ایشان نیافت، تصمیم گرفت تا به محضر شیوخ و عرفای دیگر بشتابد. در این ایام شیخ رکن الدین علاء الدوله سمنانی جزو شیوخ بزگ زمان خود بود. لذا شیخ به محضرش شتافت تا گمشدة خود را در کنار او بیابد. لیکن آنچه را که می جست در محضر او نیز نیافت. چنانکه روزی شیخ علاء از وی پرسید : « به کدام مذهب از مذاهب اربعه معتقدی » و شیخ خلیفه جواب داد « ای شیخ آنچه من می طلبم از این مذهب ها بالاتر است.» و همین جواب کافی بود تا از محضر شیخ علاء الدوله سمنانی نیز خارج شود و به دامن شیخی دیگر از شیوخ زمان یعنی خواجه غیاث الدین هبه الله حموی در بحر آباد جوین بشتابد.

سربداران

سربداران

تاریخچه

پس از یکصد و بیست سال استیلای قوم تاتار و مغول بر ایران و بسیاری از مناطق آسیا، قیامی مردمی در باشتین و سبزوار خراسان علیه ظلم و تعدی حاکمان مغول و عاملان آنان به وقوع پیوست. از تلاش پیگیر رهبران آزاده این قیام، منجر به تشکیل حکومت مستقل ملی و شیعه مذهب ایرانی در خراسان شد. مهم ترین ویژگی‌های این حکومت عبارت بود از: تنفر و انزجار از عنصر مغولی و تثبیت ایدئولوژی تشیع امامی.

رهبران جنبش

شیخ خلیفه مازندرانی پایه گذاز و رهبر جنبش سربداران بود که مردم را تشجیع کرد و به مبارزه با حکومت مغول می‌پرداخت که بعدها این امر به دست شیخ حسن جوری افتاد.