چنار عباسعلی

ماجرای چنار عباسعلی

پیشامد های زمانه قاجاریه به ویژه پیشامد های درون دربار شاهان این زمانه  بسیار شیرین و نغز است. نسک های زیادی به گونه سفرنامه ، یادداشت ،کهن نگاری و …از این زمانه به جا مانده که بسیاری از آنها تألیف درباریان و افراد نزدیک به آنهاست از این رو دارای ارزش کهن نگاری زیادی است  و خیلی مهین است.

دوست علی خان معیر الممالک یکی از این افراد است که نسکی به نام "یادداشت های از زندگی خصوصی ناصرالدین شاه "دارد . این نسک به پیشامد های روزگار ناصرالدین شاه ، رفتار وی با همسران و درباریان ، اهل حرم ، دولت های خارجی و ... می پردازد و رازهایی سربسته را افشا می کند که کمترکسی از آنها آگاهی دارد.

نیروی سپاه ایران از بیان ناصرالدین شاه

در یکی از سفر های اروپا روزی که ناصرالدین شاه در ضیافت امپراتور اتریش از سازمان لشگری و تعداد قشون ایران جویا شد. شاه در پاسخش گفت : « از کدام دسته نیروئی ما سئوال میکنید؟» امپراطور در شگفتی شده پرسید: « مگر چند دسته قوا دارید؟» شاه سینه ای صاف کرد و گفت: « ما را سه نیروی حربیه است. اول نیروی نظامی که پیوسته یکصد و یست هزار تن زیر پرچم حاضر هستند. دوم عشایر ایران که هنگام ضرورت چندین هزار آماده جانفشانی میاشند و سوم نیروی مذهبی است که گاه جهاد بنا به قانون اسلام کلیه ی افراد ایرانی از دل و جان آماده جانازی میشوند.»

بن مایه:

یادداشت‌هایی از زندگی خصوصی ناصرالدین‌شاه

سیر تحول پول در قجاریه و پهلوی

واحد پول قاجار و پهلوی
امروزه تومان (با تلفظ تُمَن) واحد کاربردی و غیر رسمی و عامیانه پول کشور ایران است، که مردم ایران از آن استفاده می‌کنند (هر تومان برابر 10 ریال است).
 تومان، واژه ای مغولی با کاربرد نظامی
«تومان» وام‌واژه‌ای از زبان مغولی است، به معنی ده هزار. در تقسیمات و ترتیبات لشگری و نظامی گری به ده هزار سرباز، تومان گفته و فرمانده آن را امیر تومان می‌نامیدند، این کلمه پس از حمله مغول به عنوان واحد عددی برابر با ( 10000 ) با کاربرد لشکری و نظامی مغولی وارد ایران شد.
واحد اصلی پول قاجار تومان، قران و شاهی بود. تومان واژه‌ی ترکی ایغوری است به معنی ده‌هزار که در تقسیمات لشکری هر ده‌هزار سرباز تومان و فرمانده‌ی آنها امیرتومان نامیده می‌شد.تا پیش از قاجار از این واحد پولی استفاده نمی‌شد. در دوره‌ی مغول ده‌هزار دینار را برابر تومان می‌دانستند. یک‌تومان مغول برابر صدهزار تومان امروز می‌ باشد. تومان طلا اولین بار در زمان فتحعلی‌شاه قاجار ضرب شد.

میرزا محمد تقی‌خان فراهانی

 

امیر کبیر

«میرزا محمد تقی‌خان فراهانی»(۱۲۳۰–۱۱۸۶) مشهور به امیرکبیر، یکی از صدراعظم‌های ایران در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار بود. اصلاحات امیرکبیر اندکی پس از رسیدن وی به صدارت آغاز گشت و تا پایان صدارت کوتاه او ادامه یافت. مدت صدارت امیر کبیر ۳۹ ماه (سه سال و سه ماه) بود. وی مؤسس دارُالفُنون بود که برای آموزش دانش و فناوری جدید به فرمان او در تهران تأسیس شد. همچنین انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه از جمله اقدامات وی به‌شمار می‌آید. امیرکبیر پس از این که با توطئه اطرافیان شاه از مقام خود برکنار و به کاشان تبعید شد، درحمام فین به دستور ناصرالدین‌شاه به قتل رسید. پیکر وی در شهر کربلا به خاک سپرده شده‌است.

بی نینگ انگلیسی که همراه وزیر مختار انگلیس امیر را ملاقات کرده وی را فردی درشت و تنومند و هوشمند توصیف کرده است. بی نینگ می‌نویسد امیر در جوانی اهل کشتی بوده و اندام قوی و درشت وی هم موید همین مطلب است. از پهلوانی امیر اطلاعی در دست نیست اما ورزش زورخانه در زمان وی رایج‌ترین ورزش بود. لباس امیر جبه بود و به منشیانش نیر دستور داده بود جبه به تن کنند. امیر کلاه بلندی بر سر می‌گذاشت و موهای وی بلند و از نوع به اصطلاح پاشنه نخواب بود. وزیر مختار انگلیس در یکی از گزارش‌هایش می‌نویسد پول دوستی که صفت بارز ایرانیان است به هیچ وجه در امیر راهی ندارد. همه وی را فردی مورد اطمینان و غیر قابل فساد می‌دانستند. دکتر پلاک اتریشی می‌نویسد: پولهایی که به امیر می‌دادند و نمی‌گرفت همگی خرج کشتنش شد.