تاریخچه تپورستان(تبرستان)

 

معرفی شهرها و جاذبه های استان مازندران

بعداز غلبه آریایی‌های مهاجم ومهاجرت بومیان، ساکنان جدید پس از مدتها ظاهر زیرفرمان هخامنشیان قرار گرفتند. درکتیبه بیستون سرزمین مازندران به نام پشتخوارگی ودر اوستا پزشخوارگر آمده است وبه نظرمیرسدکه مازندران جزو قلمرو اشکانیان بوده است. هم زمان بافتوحات مسلمانان از سلسله های پادوسبانان، آل باوند و افراسیابیان نام برده شده است که در طبرستان یاقسمتی ازآن حکومت می کرده اندو استقلال نسبی داشته اند. مورخان درباره‎ اولین حمله‎ مسلمین به طبرستان وحدت نظرندارند. بنابه قول عده ای ازنویسندگـان درسال ۳۰ هجری قمری ـ زمان خلافت عثمان ـ اولین بار سعد بن عاص حاکم کوفه درصدد فتح طبرستان برآمد و سرانجام سواحل طبرستان، رویان ودماوند رابه تصرف خود درآورد.

درزمان مروان بن محمد(۱۳۲ـ ۱۲۶ هـ .ق) آخرین خلیفهْ بنـی – امیه ،اهالی طبرستان علیه حکام عرب سربه شورش برداشتند. دردوره‎‎‎ خلافت ابوالعباس سفاح (۱۳۶ ـ۱۳۲ هـ .ق ) اولین خلیفه عباسی ـ یکی از عاملان وی رهسپار طبرستان شد وبا اهالی آن منطفه از طریق صلح و مدارا کنارآمد، لیکن دردورهْ ـ خلافت ابوجعفر منصور (۱۵۸ – ۱۳۶ هـ. ق) دومین خلیفه عباسی مردم طبرستان برای چندمین بار سر بـه شورش برداشتند. سرانجام طبرستان کاملاُ تحت اطاعت اعراب درآمده ولی بعد ازآن نیز در سرزمین طبرستان مانند سابق ،مسکوکاتی باخط پهلوی ضرب شد. سرانجام درسال ۱۶۷ هجری قمری ونداد هرمز لا سلسله مستقلی در طبرستان تاسیس کرد.

درقرن چهارم وپنجم هجری، طبرستان میدان کشمکش سلسله‎ آل زیار و آل بویه از یک طرف و سامانیان و غزنویان ازطرف دیگر شده بود، اغلب اوقات طبرستان تحت اداره اموای آل زیاربود. درسال ۴۲۶ هجری قمری، سلطان مسعــود غزنـــوی ازطریق گرگان وارد طبرستان شد و صدمات و خسارات جانی و مالی زیادی به اهالی آن سامان وارد آورد. هنوز این خرابه ـ ها ترمیم نشده بود که طغرل اول مو‎ْسس سلسله سلجوقی به گرگان وطبرستان حمله ورشد ودرسال ۶۰۶ هجری قمــــری طبرستان ازجمله کبود جامه به دست سلطان محمد خوارزمشاه افتادو اسپهید کیودجامه به نام رکن الدین کبودجامه و فرزندانش به دست سلطان محمد خوارزمشاه اسیر شدند.

زمانی که سلطان محمد خوارزمشاه از نبرد با سپاهیان مغول فــرار می کرد، رکن الدین، مغولان را به جایگاه سلطان محمد هدایت کردوبه اثر این خوش خدمتی، از طرف مغولان به حکومت کبود جامه رسید و سرانجام توسط تیموریان بساط حکمرانی آنها نیز برچیده شد. بعد از درگذشت امیرتیمور، ســــادات ـ مرعشی با کسب اجازه از شاهرخ میرزا (۸۵۰ – ۸۰۷ هـ. ق) به مازندران برگشتند و به عنوان باج گزار این نواحی سلطنت کردند.

سرانجام در زمان سلطنت شاه عباس اول به طور کلی قدرت سادات مرعشی از بین رفت. پس ازبرچیده شدن بساط حکومت ملوک الطوایفی طبرستان که تا سال ۱۰۰۶ هجری قمری ادامه داشت، این منطقه تحت نظارت شاه عباس اول و سلاطین بعدی سلسله صفوی تامین قرار گرفت. شاهان صفوی درطول هرسال به کرات به عنوان شکارویا پس ازاحـداث فرح‌آباد جهت استراحت به این منطقه سفرمی کردند.

نادرشاه افشار برای مقابله بادشمنان به ویژه دشمنان شمالی وروس هـا، درمازندران یک کارخانه کشتی سازی دایرکردوبه رونق هرچه بیشتر منطقه افزود. ازدوره فتحعلی شاه قاجار، به منطقه سـر ـ سبز و زیباو دل انگیزمازندران، به عنوان یک منطقه استراحتی ـ تفریحی توجه گردیده و ناصرالدین شاه طی دوسفر دستور تعمیر راه ها و کاروان سراها را صادر کرد. دردوران ملطنت پهلوی منطقه مازندران مانند سایرمناطق کشور از راههای ارتباطی برخوردار شد و به علت شرایط محیطی و آب وهوای معتدل، چشم اندازهای زببا نزدیکی اش به تهران، محل استراحت و تفریح قسمت اعظم مردم کشور شد.

شهرستان ساری

بافت شهری ساری مرکز استان مازندران رابه طوس بن نوذر نسبت می دهند که در قرن اول هجری به دست فرخان بن دابویه از ملوک گاوباره تجدید بنا شده است. مسجد بزرگ ساری اولین بنایی بود که مسلمین توسط ابوالخطیب، نخستین حاکم عباسی طبرستان، در سنه‎ْ ۱۴۰ هجری قمری احداث کردند و سپس در همان مسجد جامع شهررا نیز بنا کردند. بنای این مسجد در زمان هارون الرشید به وسیله یحیی بن یحیی شروع و توسط مازیار بن قارون تمام شد. ساری بعد از اسپهبدان نیز تقریباُ تا به امروز مرکز مازندارن بوده است و فرمانروایان طاهری، زیدی و آل باوند تا سال ۶۳۵ هجری در آنجا حکومت کرده اند. این شهر در سال ۲۹۸ هجری توسط اقوامی که از دریای خزر و سواحل آن هجوم آورده بودند به آتش کشیده شدو در اوایل قرن چهارم در اثر سیل صدمات بسیار دید و خراب شد.

ساری در زمان سلطان محمد خوارزمشاه و نیز بعد از آن، در حمله مغول آسیب دید و درزمان مستوفی، شهر تقریبا ویرانه بود. در زمان شاه عباس اول بناهای مهمی در ساری ساختند. هنگامی که زندیه طبرستان را فتح کردند مرکز طیرستان، از ساری به بارفروش (بابل کنونی) منتقل شد. در دوره آغامحمدخان قاجار (۱۲۰۰ – ۱۲۱۱ هـ.ق) مرکز مازندران مجددا از بارفروش به ساری منتقل گردید. زلزله سال ۱۲۲۰ هـ‌. ق باعث تلفات جانی زیادی شد و شهر بیش از پیش روبه ویرانی نهاد. در دوران اخیر با عبور راه آهن از کنار شهر و احداث خیابانها و ساختمانهای دولتی بار دیگر ساری رو به آبادانی نهاد و امروزه یکی از شهرهای زیبای استان مازندران و شمال کشور است.

مراکز دیدنی و تاریخی

مجموعه فرح‌آباد
برج رسکت
برج سلطان‌زین العابدین
پارک‌میرزا کوچک‌خان
پناهگاه حیات وحش دشت ناز
امامزاده عباس
بنای امامزاده یحیی

شهرستان آمل

شهر آمل از شهرهای بسیار قدیمی ایران در استان مازندران است. بعضی از مورخان و جغرافی نویسان سابقه‎ْ آن را به دوره پیشدادیان و کیائیان نسبت داده اند. شهر آمل با توجه به اشیاء و سکه هایی که از آن به دست آمده در دوره ساسانی پایتخت یامرکز آن منطقه بوده است. احتمالا مردم آمل در زمان حکومت مهدی خلیفه عباسی، به دین اسلام گرویدند و بعد از آن بناهای اسلامی در آنجا ساخته شد.

اوایل قرن هفتم حسام الدین اردشیر مرکزیت را از ساری به آمل آورد و قصر خود را در آنجا برپا داشت. در سال ۷۹۵ هـ. ق امیر تیمور گورکانی آمل و ساری را غارت کرد و فرمان قتل عام ساکنین آن ها را صادر کرد و سه قلعه مهم از جمله ماهان سر را با خاک یکسان کرد. از آن پس آمل روبه ویرانی نهاد. آمل جدید در جوار شمال آمل قدیم بنا شده است وامروزه یکی از شهرهای آباد و زیبای شمال ایران به شمار می رود.

مراکز دیدنی و تاریخی

قلعه شاهندشت
حمام اشرف آمل
پل دوازده پله
امامزاده ابراهیم
امامزاده عبدالله
آب گرم آهن
آب معدنی استراباکو
چشمه آب اسک
آب گرم رینه
آبشارشاهندشت لاریجان
دریاچه ساهون
خانه اربابی

شهرستان بابل

بابل از شهرهایی است که در دوران اسلامی نیز وجود داشته و به نام های مامطیران، مامطیر، بارفروش ده، بارفروش وبابل شناخته شده است. اولین نام این شهر مامطیر بود که در قرن دهم هجری بارفروش ده در محل آن بنا شدو هنگامی که محمدخالد حاکم آن بود بازار و عمارتی در آن بنا کرد. درسال ۱۶۰ هـ .ق مازیار بن قارن مسجد جامع آن رابنا نهاد که شامل مساجد، عمارت، مدارس، دکاکین، سراها، بیوتات و سایه بود.

بارفروش به عنوان مرکز تجاری به ویژه در دوره صفوی از رونق، آبادی، وسعت و گستردگی برخوردار شد. شاه عباس اول فرمان داد باغ ارم را در قسمت جنوبی شهر بنا کنند. بابل در زمان فتحعلی شاه قاجار نیز اهمیت قابل توجهی پیدا کرد. قبل از انقلاب اکتبر روسیه، بابل از طریق بندر مشهدسر (بابلسر) با کشور روسیه ارتباط تجاری داشت و به یکی از مراکز مهم بازرگانی استان مازندران تبدیل شده بود. بابل امروزی شهری آباد و زیباست.

مراکز دیدنی و تاریخی

کاخ بابل
پل محمدحسن خان
قعه سلطان محمدطاهر
امامزاده قاسم

شهرستان بابلسر

بابلسر در قدیم مشهدسر نام داشت. احتمالا این نام از واقعه شهادت امامزاده ابراهیم ابوجواب ملقب به اطهر، برادر امام رضا (ع) که در آنجا مدفون است، اخذ شده باشد. شهر فعلی بابلسر بیش از صدسال قدمت دارد و در مصب رودخانه بابل استقرار یافته است. این شهر در گذشته به عنوان بندرو مرکز تجارت ایران و روسیه رونق داشت. هنگامی که تجارت بین ایران و روسیه رونق داشت. هنگامی که تجارت بین ایران و روسیه تقلیل یافت و بنادر ترکمن، نوشهر و انزلی آباد گردید، بندر بابلسر موقعیت خود را از دست داد، ولی در دوران اخیر بیش از نقاط دیگر شمال مورد توجه رضاشاه قرار گرفت و به صورت شهر کوچک، ولی زیبا درآمد که اکنون یکی از بهترین و زیباترین گردشگاهها و استراحت گاههای شمال ایران به شمار می رود.

شهرستان بهشهر

ناحیه بهشهر که سابقا خرگوران نام داشت توسط شاه عباس خریداری شد و به دستور وی شهری در آنجا احداث شد. ماده دولت اشرف برای تاریخ بنای این شهر در سال ۱۰۲۱هجری انتخاب شد و شهر جدید، اشرف البلاد نام گرفت که اقامتگاه شاه عباس اول در مازندران بود. بعد از احداث شهر، شاه عباس چندین هزار گرجی را به شهر اشرف کوچاند. شاه عباس هرگاه به مازندران می آمد اشرف را به دیگر نقاط آن ترجیح می داد. احتمالا اولین گروه نمایندگان سیاسی انگلستان در اشرف البلاد به حضور شاه عباس رسیدند.

اشرف البلاد در اثر جنگهای داخلی حملات ترکمن ها، افاغنه و حملات سپاهیان زند صدمات فراوان دید و به طور مکرر تخریب شد. نادر شاه هنگامی که اعزام جنگ بالزگی ها بود مدتی را در این شهر سپری کرد. محمد حسن خان قاجار علاقه زیادی نسبت به آن داشت و غالبا در این شهر اقامت می کرد، سکنه این شهر از اقوام مختلف تشکیل شده بود، ازجمله مهاجران گرجی که شاه عباس آن ها را از قفقاز کوچانده بود، همچنین گروهی از خانواده های طالشی لنگران که از سواحل دریای خزر آمده بودند و جمعی هم از ثات ها که یکی از قبایل ایرانی بود. بهشهر امروزی، شهری زیبا و جذاب است که آثار طبیعی و تاریخی فراوان دارد.

مراکز دیدنی و تاریخی

کاخ صفی آباد
عمارت وباغ صفوی
دریاچه عباس آباد

شهرستان تنکابن

ناحیه تنکابن قبلا جزو گیلان بود و حد شرقی آن به نمک آبرود می‌رسید. خرم آباد (شهسوار) حاکم نشین نواحی قشلاقی و دو هزار حاکم نشین ییلاقی آن محسوب می‌شد. آثار و اشیایی که در ناحیه کلاردشت و تپه های اطراف بر حسب تصادف به دست آمده است، نشان می دهند که این منطقه در دوره های گذشته، آباد و از تمدن ویژه ای برخوردار بوده است.

تنکابن یا شهسوار در گذشته‌های دور رستمدار هم خوانده می شد. پادوسبانان تا زمان شاه عباس اول حکومت محلی این منطقه را در اختیار داشتند. از دوران صفویه تا سال ۱۲۰۹ هـ. ق که آغاز سلطنت آغامحمدخان قاجار است، این شهر فیض نامیده می شد. در دوره قاجاری نام آن مجدداُ تنکابن خواندند. پس از سقوط قاجاریه و با روی کارآمدن پهلوی اول نام این شهر شهسوار و با وقوع انقلاب اسلامی مجدداُ تنکابن شد. تنکابن امروزی شهری آباد و دیدنی است که پارک ملی خشکه داران یکی از مکان‌های دیدنی این شهرستان می‌باشد.

شهرستان چالوس

چالوس از شهرها ی قدیمی استان مازندران است که در جلگه میانی سواحل دریای خزر واقع شده است. نام این شهر در گذشته های دور سالوس یا شالوس بود که در پیرامون آن دو شهر کوچک دیگر به نام کبیره و کچه نیز وجود داشته است. بعضی از علمای جغرافیانویس، چالوس را از آبادی های طبرستان دانسته اند. محمد بن اویس از امرای دوره تسلط خلفای عرب ـ به دستور خلیفه معتصم به حکمرانی چالوس منصوب شد.

محمدبن اویس خود در رویان (قسمتی از طبرستان) استقرار یافت و پسرش احمد را به حکومت چالوس گمارد. شهر چالوس در زمان حمله امیر تیمور تخریب شد و سپس تا قرن های متمادی به صورت روستایی کوچک درآمد. در دهه اول قرن حاضر (۱۳۱۰) با پشتیبانی دولت وقت آرام آرام به صورت شهری سازمان یافته در آمد و امروزه به شهری زیبا با امکانات فراوان جهانگردی تبدیل شده است.

مراکز دیدنی و تاریخی

کاخ اجابت
کاخ چای خوران
آبشاراکاپل
آبشارهریجان
پارک جنگلی چالوس
پارک نمک آبرود
دریاچه ولشت
دریاچه سددریوک
مرداب کندوچال

شهرستان رامسر

رامسر که در دامنه جنگل وساحل دریای مازندران در فضایی سرسبز واقع شده است، از شهرهای قدیمی استان مازندران به شمار می رود. در برخی منابع و متون تاریخی، سابقه و پیشینه آن را حدود ده قرن ذکر کرده اند.

خاندان های بزرگی در شهر رامسر می زیستند که بیشتر آنها از سادات بودند. رامسر پیش از سال ۱۳۱۰ هـ .ق دهی آباد به نام سخت سر بود. از این سال به بعد تغییرات مهمی در آن صورت گرفت وهم اکنون این شهر تاریخی از بهترین تفرج گاههای شمال ایران به ویژه از دیدگاه مسافران و جهانگردان خارجی است. رامسر شهری مجهز و کاملاُ توریستی است که آبشاررایج ده قلو یکی از مکان‌های دیدنی آن می‌باشد.

شهرستان سواد کوه

شهرستان سوادکوه که از ترکیب و توسعة فضاهای روستایی مناطق دره ای و کوهستانی شکل گرفته است، از مناظر زیبای طبیعی، اعتدال آب وهوا و پوشش گیاهی انبوه برخوردار است و باتوجه به آثار دیدنی و تاریخی پل ورسک، غارهای مختلف، پل شاپور شیرگاه به یکی از کانون های جذب گردشگران تبدیل شده است. طبیعت این شهر کوهستانی و دره ای و بسیار زیباست.

مراکز دیدنی و تاریخی

محله قدیم آلاشت
قلعه کنگو
برج لاجیم
پل ورسک

شهرستان قائم‌شهر

نام قدیم قائم شهر، علی آباد بود. علی آباد دهی بود که بقعه ای داشت و زیارت گاه اهالی اطراف بود. این بقعه تا سال۱۳۲۶ هجری قمری باقی بود، ولی امروزه اثری از آن نیست، قصری از زمان شاه عباس درآن وجود داشت. این دهکدة قدیمی که با پیوستن آبادی های دیگر به آن، به شهر مبدل شد، در سال ۱۳۱۴ هـ .ش شاهی نامگذاری شد، در دوره های اخیر مورد توجه قرار گرفت و به صورت شهر صنعتی در آمد. در برخی از متون تاریخی بین مسیر ساری به آمل از ناحیه ای به نام جمنو یا چمنو نام برده شده است که گفته می شود بعداُ به علی آباد، شاهی وفعلاُ به قائم شهر معروف شده است و ظاهراُ قدمت آن به دوران ساسانی یا دوران اسپهبدان طبرستان می رسد.

مراکز دیدنی و تاریخی

دریاچه گل پل
چنارامامزاده یوسف رضا

شهرستان محمود آباد

محمود آباد در گذشته پیش بندرآمل بود و به عنوان یکی از کانون های حمل ونقل کالاهای تجاری ایران و روسیه ایفای تقش می کرد. با توسعة بنادر نوشهر و انزلی از اهمیت آن کاسته شد. شهر محمودآباد امروزه یکی از شهرهای حاشیه ای دریای مازندران است که از تفرجگاههای ساحلی مناسب به شمار می رود. این شهر به انواع خدمات جهانگردی و گردشگاهی تجهیز شده است که سواحل دریای خزر از مکان‌های دیدنی آن محسوب می‌شود.

شهرستان نکا

در داده های متابع تاریخی و جغرافیایی تا دورة قاجار اطلاع دقیقی دربارة نکا وجود ندارد، ولی در منابع جغرافیا نویسان قرون اولیه اسلامی از شهری به نام مهربان یا میردان در نزدیکی نکا امروزی یاد شده است. نکا امروزی از توسعة محله یا روستای تاریخ محله در جنب پلی بر روی رودخانه نکا، طی۷۰ سال اخیر بوجود آمده است. این شهر به علت عبور راه آهن سراسری و داشتن راه های ارتباطی مناسب، استقرار صنایع چوبی، انبارهای نفت و نیروگاه عظیم برق، به یکی از کانون های توسعه در استان مازندران تبدیل شده است. سواحل زیبا دارد و در نزدیک شبه جزیرة میانکاله قرار گرفته است.

مراکز دیدنی و تاریخی

دریاچه استخرپشت
تالاب لپو پلنگان

شهرستان نور

نور در گذشته به سولده معروف بود و ازقدیمی ترین شهرهای مازندران غربی است. وجه تسمیة نور منتسب به رود نور است که به دلیل زلالی آب و اتعکاس نور درآن به این نام خوانده شده است.

شهر نور در زمانهای گذشته به سبب موقعیت طبیعی و سوق الجیشی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است، وجود قلاع و استحکامات متعدد در این منطقه وکجور، مبین این ادعا است. نور امروزی شهری زیبا و توسعه یافته است.

مراکز دیدنی و تاریخی

کاخ تمیشان
خانه نیما یوشیج
قلعه بلده
آبشارسواسره
غارپیرزن خالی
پارک جنگلی نور

شهرستان نوشهر

نوشهر که در سابق دهکده ای به نام خواجک یا خواچک بود، به علت وضعیت خاص ساحل و استعداد بندری که محل رفت و آمد کشتی های تجاری بود، مورد توجه خاص حبیب الله خان سردار خلعتبری پدر محمد ولی خان تنکابنی قرار گرفت و روی به آبادانی گذاشت و به حبیب آباد معروف شد.

در سال ۱۳۰۵ به واسطة تغییرات زیادی که در سیمای حبیب آباد به وجود آمد ،به ده نو تغییر نام داد و از آن پس با احداث ساختمانها و خیابانهای نوساز و توسعة شهر همراه با گسترش تاُسیسات متعدد بندری و احداث اسکله در سال ۱۳۱۸ نوشهر نامیده شد.

مراکز دیدنی و تاریخی

پارک جنگلی سی سنگان
دریاچه خضرنبی
بنای امامزاده طاهرومطهر

آشنایی با جاذبه های گردشگری رامسر

رامسر غربی‌ترین شهر استان مازندران است و در شمال ایران قرار دراد
این شهر که پیش از این سخت سر نام داشت، از سمت شرق با تنکابن، از غرب با چابکسر، از جنوب با رشته کوه‌های البرز و از سمت شمال با دریای خزر همجوار است.

رامسر در تابستان آب و هوایی گرم و مرطوب و در زمستان سرد دارد. مجاورت با جنگل و دریا به این شهر زیبایی خاصی بخشیده ‌است.

این شهر دارای مناطق ییلاقی بسیار زیبا و خوش‌آب ‌و هوا است. محصولات عمده رامسر برنج، مرکبات و چای است.

شهرستان رامسر در دامنه جنگلی و زیبای البرز و سواحل زیبای دریای خزر با برخورداری از انوع جاذبه‌های گردشگری و امکانات اقامتی، پذیرایی و تفریحی با لقب عروس شهرهای ایران به عنوان قطب مهم گردشگری در کشور شناخته شده است.

قله‌های مخروطی شکل، باغات مرکبات، چای، مزارع برنج، ساحل زیبا، مناطق ییلاقی خوش آب و هوا، منابع فراوان آب‌های گرم معدنی، فرودگاه و هتل‌های قدیم و جدید این شهر را به یکی از شهرهای پر گردشگر تبدیل کرده‌است.

رامسر در غرب مازندران با برخورداری از جاذبه‌های منحصر به فرد طبیعی و تاریخی یکی از مناطق برتر کشور به لحاظ طبیعت گردی محسوب می‌شود.

وجود آبشارها، آب‌های سرد و گرم معدنی، بوستان‌های جنگلی، غارها، چمشه‌ها، دریاچه، یادمان‌های تاریخی، صدها مراکز اقامتی و پذیرایی و تفریحی و به ویژه نزدیکی کوه، دریا و جنگل این منطقه را به عنوان قطب مهم گردشگری در کشور مطرح کرده‌است.

جواهرده:

جواهرده یکی از مناطق زیبا در استان مازندران و شهرستان رامسر است.

در مورد نام‌ این‌ روستا عقاید مختلفی‌ وجود دارد، در گذشته آن‌ را جورده‌ به‌ معنی‌ ده‌ بالا در مقابل جیرده یعنی پایین ده می‌نامیدند.

جواهرده منطقه‌ای تاریخی با جنگل‌های سرسبز است که نیمی از سال پوشیده از برف و در فصل تابستان از هوای بسیار مطبوع برخوردار است.

این منطقه رویایی، شاهکار طبیعت و نگین فیروزه فام کوه‌های البرز به شمار می‌رود که از ۳ جهت در محاصره کوه قرار دارد.

این منطقه با وجود فاصله کم از دریای خزر، در ارتفاع قابل ملاحظه‌ای از سطح دریا که حدود ۲ هزار متر است، قرار دارد.

جواهرده روزگاری مرکز دادوستد بود و با قزوین ارتباط داشته است اما جاده آن در سال ۱۳۵۰ به دست مهندسان آلمانی ساخته شده است.

این منطقه خاطره جنگ میرزاکوچک خان با قوای دولتی را در یاد دارد.

گهواره سنگی، سلاژپشته، شیرسنگی ، چشمه های زیبای طبیعی از مناطق دیدنی جواهرده به شمار می رود.

از ورزش‌های رایج منطقه کوهنوردی و صعود به ارتفاعات زیبای جواهرده (قله سماموس)، کشتی محلی گیله مردی و اسب سواری است.

مسجد آدینه و گورهای گبری از آثار تاریخی جواهرده به شمار می‌رود. ساخت بنای مسجد آدینه به حدود ۷۰۰ سال پیش و توسط شخصی به نام شل شریف برمی گردد. وی از بزرگان جواهرده بوده است.

پوشش محلی اغلب ساکنان دهستان جواهرده در مازندران جلوه خاصی دارد که این منطقه را از دیگر مناطق استان متمایز می‌کند.

لباس‌های سنتی بانوان این منطقه که در اغلب جشن ها و مراسم به تن می‌کنند، شکوه خاصی به آن مراسم می‌بخشد.

جواهرده با زیبایی‌های وصف ناپذیر که می‌توان از آن به عنوان یکی از شاهکارهای خلقت در عرصه طبیعت یاد کرد، در ۲۶ کیلومتری رامسر واقع شده است.

مسیر دسترسی به این ییلاق سنتی، از منتهی‌الیه مسیر غربی رامسر به طرف گیلان منشعب شده است و با عبور از میان کوه‌های مشجر و در امتداد رودخانه خروشان صفارود ادامه می‌یابد و با شیب و افزایش ارتفاع در طول مسیر، به تدریج نوع پوشش گیاهی تغییر می‌یابد و از تراکم درختان کاسته می‌شود.

در نزدیکی جواهرده، پوشش جنگلی به چمنزار و بوته زار تغییر شکل می‌دهد و در همین نقطه در دامنه کوه‌های پربرف سماموس روستای ییلاقی وسنتی جواهرده با طبیعت زایدالوصفش خودنمایی می‌کند.

این منطقه در هر ۴ فصل سال زیباست. جواهرده در فصل تابستان بخاطر آب و هوای خنک خود می‌تواند میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی باشد. این منطقه در زمستان به دلیل کوه‌های پربرفش زیبایی چشمگیری دارد.

بوستان جنگلی صفارود:

مسیر دسترسی به این بوستان از ابتدای جاده جواهرده در میدان غربی شهر رامسر آغاز و پس از طی ۹ ‪ کیلومتر و عبور از مسیری زیبا به این پارک در کنار رود صفارود می‌رسد.

این بوستان در میان دره و در پایین جاده قرار دارد که پله‌هایی نیز برای ورود به‌آن از جاده ساخته شده‌است و وجود جنگل، رودخانه، آب معدنی، آب و هوای مطبوع به این مکان جلوه خاصی بخشیده است.

قله مارکوه:

قله مارکوه از سلسه کوه‌های البرز است و در ۶ کیلومتری شرق رامسر و ۳ کیلومتری ساحل دریا و محور ارتباطی تنکابن به رامسر واقع است.

قله مارکوه با وسعت ‪ ۶۰۰‬هزار مترمربع با انواع درختچه‌ها، درختان انجیلی، بلوط، شمشاد و ازگیل پوشیده شده و ارتفاع قله از سطح دریا حدود ‪ ۵۰۰‬متر است.

۳۴۰‬ پله در ضلع جنوبی کار صعود را آسان کرده است.

شهر کتالم، چشم‌اندازهای زیبای آن به ‌دریا، مزارع برنج و باغات چای و مرکبات در شمال قله، تسلط به تپه‌ها و ارتفاعات سرسبز البرز و روستاهای اطراف و رودخانه نسارود در شرق به این مکان موقعیتی ویژه بخشیده‌است.

غارهای تاریخی رامسر:

غار گرگرلوکا:
این غار دارای شیبی تند بوده و در منطقه صعب العبور از ارتفاعات کوه ایلمیلی با دیواره‌های صخره‌ای قرار دارد. لوکا به زبان محلی به سوراخ و شیار گفته می‌شود.

غار یاغی لوکا:
غار یاغی لوکا دارای شیبی ۹۵ درجه بوده که دهنه بالائی غار ۳ متر است و حدود هزار متر از سطح دریا ارتفاع داشته و در شمال غربی رامسر واقع است.

غار بام بامه:
این غار در جنوب هتل و جنوب غربی محله رمک در میان جنگل‌های پوشیده از درختان کهنسال در فاصله ۲۰۰ متری دامنه کوه قلعه بند قرار گرفته است.

دهانه آن به شکل مثلث بوده و حدود ۴۰ متر عمق دارد و احتمالا در گذشته محل اختفای اشیای با ارزش و عتیقه بوده است. غار بام بامه دیدنی، ترسناک و از عجایب رامسر محسوب می‌شود.

غار شب پره چال:
این غار به علت وجود شب پره (خفاش) فراوان و آویزان در داخلش به این نام معرف شده است.

جنگل دالخانی:

۷ کیلومتر بعد از مسیر رامسر – تنکابن و بعد از سه‌راهی جنت رودبار در مسیر ارتباطی و آسفالته، جنت رودبار در کنار جاده قرار دارد که برای احداث پارک جنگلی در نظر گرفته شده و به عنوان یک تفرجگاه مهم شهر رامسر مورد استفاده گردشگران قرار می‌گیرد.

آبشارهای رامسر:

رامسر به علت داشتن کوه‌های پربرف، ریزش باران‌های فراوان در آن و قرار داشتن در منطقه پر آب ایران، از چندین آبشار زیبا و دیدنی با چشم انداز‌های طبیعی برخوردار است.

آبشار ازارک در منطقه سنگ پشته
آبشار هیسیان در منطقه جنت رودبار
آبشار چاردر در منطقه جنت رودبار
آبشار خشکا در منطقه هریس
آبشار لج و میج در منطقه اشکور رامسر
آبشار ریزش براز در منطقه جنت رودبار
آبشار راشمه دره در جواهر ده
احسینه در منطقه جنت رودبار (بلندترین آبشار منطقه)
هتل قدیم رامسر:

هتل قدیم رامسر با معماری بسیار زیبا در مرکز شهر در دامنه کوه‌های مشجر و فضای سبز با محوطه‌سازی چشم نواز واقع شده و در ۱۳۱۲ سال ‪ ساخته شده است.

زیربنای این هتل حدود ۵ هزار متر مربع در ۳ طبقه است و به لحاظ نوع معماری، زیبایی، موقعیت مکانی و تجهیزات یکی از مشهورترین هتل‌های خاورمیانه به شمار می‌رود.

آب‌های گرم معدنی رامسر:

بخش‌های گسترده‌ای از مرکز شهر رامسر از آب‌های گرم معدنی با خاصیت‌های طبی و درمانی برخوردار است که گردشگران از این آ‌ب‌ها بهره‌مند می‌شوند.

وجود این آب گرم‌ها در نزدیکی ساحل دریا ویژگی منحصر به‌فردی به رامسر بخشیده‌ است.

در شهرهای کتالم و سادات محله نیز چند وان و استخر آب گرم معدنی وجود دارد که برای درمان بیماریهای پوستی، رماتیسم و دردهای عصبی و عضلانی سودمند است.

سادات محله در فاصله ۵ کیلومتری رامسر قرار دارد که زمانی معاف محله نام داشت و سپس به سید محله تغییر یافت و در چند دهه اخیر مبدل به سادات محله شد. این شهر به داشتن چشمه‌های آب گرم معدنی مشهور است.

کوه‌های رامسر:

رامسر در منطقه‌ای واقع است که دارای کوهستان‌های زیبای بسیار می‌باشد.

مهمترین کوه‌های رامسر عبارتند از :

سماموس کوه که با ارتفاعی بیش از ۳۶۰۰ متر بلندترین کوه رامسر می‌باشد و در تمام فصول سال پوشیده از برف است
شیطان کوه که در فصل گرم سال، پر از گل و گیاه بوده و بسیار زیباست
زرود کوه که بیش از ۳ هزار متر ارتفاع دارد
کوه زرین پشت که جنگل بابران در آن قرار دارد و شبیه به زین اسب بوده و بسیار زیباست

کوه بن کوه معروف به سرخ تله که در تابستان بسیار سرسبز و دیدنی است
کوه سه براره که در تابستان بسیار سرسبز و محل چرای دام اهالی است
سیاه کند کوه که دارای مراتع سرسبز در تابستان است
دیلمان کوه که در جنوب غربی رامسر واقع بوده و بیش از سه هزار متر ارتفاع داشته و در تابستان بسیار سرسبز است
بزابن کوه با ارتفاعی بیش از ۳۳۰۰متر که در تابستان به علت سرسبزی زیاد مورد استفاده و چرای احشام قرار می‌گیرد
لپاسر کوه که بیش از ۳۲۰۰متر ارتفاع دارد و در اواخر بهار پس از ذوب برفها پر از گل و گیاه وحشی شده و بسیار دیدنی است
وژک کوه که در آن آثار باستانی فراوانی موجود بوده و هست
خشچال کوه که بیش از سه هزار متر از سطح دریا ارتفاع داشته و در اواخر بهار و تابستان بسیار دیدنی و سرسبز است
رودهای رامسر:

اکثر رودهای رامسر فصلی بوده و در فصول پر باران، دچار طغیان شده و تبدیل به رودی سرکش می‌شوند.

رودهای رامسر پس از گذشتن مسافت کمی به دریای خزر وارد می‌شوند که عبارتند از:

صفا رود که بسیار سرکش و وحشی است در هر دسته چند شاخه شده که شامل: رودخانه زکی محله، رودخانه لاکش محله، رودخانه فتوک محله، رودخانه رضی محله، رودخانه نارنج بن
ترک رود
نسارود
چالکرود
سرخانی رود
چالدره رود
پلنگ رود
نمک آبرود
رمک رود
شوراب سررود
برشی رود
میان حاله رود

گرسماسر(بهشتی در آسمان):

در مسیر رامسر به کتالم، مسیری آسفالته، جنگلی و زیبا وجود دارد که امتداد آن به زیباترین و باشکوه‌ترین ییلاق واقع در رامسر می‌رسد و نام آن گرسماسر است.

گرسماسر قدمتی تاریخی دارد و در مسیر عبور کوهنوردانی است که جهت استفاده از مناظر طبیعی و زیبای لپاسر به قله ۳۶۰۰متری و پر برف با شکارهای نایاب سماموس راهی می‌شوند.

قلعه تاریخی گرسماسر با قدمتی بیش از ۱۰ قرن در مجاورت این روستای باصفا قرار دارد.

موزه تماشاگه خزر:

این عمارت به کاخ مرمر معروف بوده و در سال ۱۳۱۶در میان باغی به مساحت ۶۰ هزار متر که مساحت کاخ حدود ۶۰۰ متر می‌باشد با شیوه معماری اروپایی بنا گردیده است.

در داخل کاخ گچبری‌های زیبا، سقف بسیار دیدنی با ۴ ستون سنگی بزرگ خوش‌تراش، ببر سنگی، مجسمه‌های برنزی و مرمری، تابلوهای نقاشی عتیقه، فرش‌های نفیس، کریستال، منبتکاری‌های استادانه و آثار منحصر به فرد هنرمندان بزرگ ایران و جهان جهت بازدید عموم به نمایش گذاشته شده است.

در این باغ اولین نهال‌های مرکبات اصلاح شده و گونه‌های گیاهی متفاوت و نایاب خارجی کاشته شده که این موزه را به یکی از باغ‌های منحصر به فرد ایران از نظر تنوع گونه‌های گیاهی تبدیل شده است.

تله کابین رامسر:

تله کابین رامسر به عنوان بزرگترین تله کابین کشور از کنار ساحل خزر تا ارتفاعات جنگلی با ۴۰ کابین به طول ۲ کیلومتر امتداد دارد و توسط بخش خصوصی ایجاد شده است.

تله کابین رامسر تنها تله کابین ر خاورمیانه است که ساحل دریا را به ارتفاعات جنگلی متصل می‌کند.

این تله کابین که به واحدهای پذیرایی و اماکن تفریحی- گردشگری مجهز است با ظرفیت۵۰ کابین ظرفیت حمل۴۵۰ نفر در ساعت را دارد.

تله کابین رامسر در ۵ کیلومتری غرب رامسر و ۳۰۰ متری شهر چابکسر قرار دارد.

پلاژ های رامسر:

به علت نزدیکی دریا به شهر ، پلاژهای شهر رامسر نقش عمده‌ای در جذب توریسم ایفا می‌کنند.

پلاژهای رامسر عبارتند از:

پلاژ لیدو:
مکانی دنج و خانوادگی با آلاچیقی در دریا که در منطقه ساحلی لیدو واقع است. رستوران قهوه‌خانه و چند فروشگاه صنایع دستی و غذایی نیز در آن وجود دارد.

پلاژ توسکا سرا:
این پلاژ نام خود را از رستوران و استخر توسکاسرا گرفته و دارای رستوران، فروشگاه صنایع دستی و حیوانات تاکسیدرمی شده، کتاب فروشی، قایق سواری، شهر بازی، سالن تیراندازی و محل شنا است.
پلاژ شهرداری:
این پلاژ در انتهای خیابان ۲۰ متری و در منطقه‌ای زیبا با فضاسازی جدید واقع شده و دارای صنایع دستی، فروشگاه‌های مواد غذایی، قهوه خانه و رستوران است.

آشنایی با باغ چهلستون مازندران (دیوانخانه)

ایرانگردی- باغ چهلستون اشرف واقع در استان مازندران، در زمین شیب‌دار دامنه‌ شمالی کوه برزو (پیشکوه جهان مورا) از شمال به جنوب ساخته شد.
این باغ با ابعاد ۱۷۰متر عرض و۵۵۰ متر طول، در سال ۱۰۲۱ هـ.ق به دستور شاه عباس طرحریزی و طی چند سال احداث شده و محل بار عام و تشریفات شاه عباس و پذیرایی مهمانان بوده است. این باغ دارای دو خیابان اصلی می‎باشد که محور طولی باغ با چشم‌اندازی به سوی شمال و دریا است، و در نقطه تقاطع آنها، استخر بزرگ باغ قرار دارد.

در بخش جنوبی، ‌آب نهر پس از گذشتن از چهار حوضچه،‌ از زیر بنا عبور کرده و روبه روی نمای شمالی، ‌از آبشار کوچکی سرازیر و به استخر مستطیل بزرگ در محور شمالی ـ جنوبی(با ابعاد ۳/۳۶*۴۱۶ متر) مقابل عمارت می‎ریزد.

دور تا دور استخر،‌ در زمان شاه عباس اول گودال‎هایی برای قرار دادن شمع وجود داشته است که هنگام تشریفات،‌ آنها را روشن می‎کردند و به همین مناسبت آن را حوض نور می‎نامیدند و به واسطه شیب زمین، ‌آبشارهای کوچک با کف سینه کبکی، ‌در محل ریزش آب از یک سطح به سطح دیگر در محور اصلی وجود دارد.

پوشش گیاهی باغ را عمدتاً: درختان سرو (به صورت خطی در امتداد محور‎های اصلی باغ)، نارنج، پرتقال، لیمو، خرمالو (در کرتهای مختلف باغ)، چنار، شاه بلوط، توت، انار و گل‎های مختلفی چون رز تشکیل می‎دهد.

باغ دیوانخانه به سال ۱۳۵۶ به شماره ۱۵۳۷در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده‌ و هم اکنون نیز شهرداری بهشهر در عمارت آن مستقر و محوطه، به پارک عمومی تغییر کاربری داده است.

آشنایی با باغ چشمه‌عمارت (حوض‎خانه)

ایرانگردی- این باغ عظیم و باشکوه در استان مازندران در قسمت جنوب شرقی باغ‌تپه و باغ‌شاه در محوطه‌ای به طول حدود ۴۱۰ متر و به عرض حدود ۱۳۵ متر و فرم مستطیلی آن در جهت شیب زمین و به سمت شمال غربی، در زمان شاه عباس در بهشهر ساخته شده‌است.
در منتهی‎الیه جنوب شرقی باغ، کوشکی مربع به ابعاد ۲۲*۲۶ متر، در دو طبقه با تزیینات گچ‌بری و کاشی‌کاری واقع شده‌است. وسط این عمارت، چشمه‌ای از دل زمین می‌جوشید که در چهار سمت توسط جوی‌هایی باغ را آبیاری می کرد.

در طبقه همکف چشمه طبیعی(مظهر آب) قرار گرفته،‌ آب از این مظهر از ۴ طرف بنا خارج شده و به کانالی که دور تا دور بنا وجود داشته، سرریز می‎شده است.

در گذشته به دلیل شیب زمین، سطح باغ تراس‎بندی شده و در امتداد محور اصلی آن، تعداد زیادی آبشارهای کوچک به وجود آمده بود، که آب با عبور از هر یک از آنها به حوضچه بعدی وارد می‎شده و بجز حرکت آب در محور اصلی جهت نمایش و زیبایی به مسیرهای فرعی جهت آبیاری باغ‎ها،‌ مزارع و کشتزارهای خارج از باغ هدایت می‎شده است.

در امتداد محور اصلی باغ، ردیفی از درختان سرو کاشته شده بود، که در حال حاضر اثری از درختان مذکور به چشم نمی‎خورد.