تمدن خوزیه (بخش چهارم)

تمدن خوزیه (بخش پایانی)

 در سال 656 پ م «شمش اوموکین» - حاکم بابل – با برادرش اشور بانی پال در اختلاف افتاد و درصدد شد که سلطنت را از دست برادرش بیرون بکشد. شاه خوزیه نیز از این فرصت استفاده کرد و برای انکه دولت اشور را تضعیف کند با شمش اوموکین پیمان اتحاد و همکاری بسته سپاهیانش را برداشته به بابل رفت تا در جنگ برادر ضد برادر شرکت کند. اشور بانی پال شورش برادرش را به تدبیر و زور فرونشاند، بابل را گرفت و پس ان انکه میان رودان را ارام کرد به خوزیه لشکر کشید، «تپ هومبان» را شکست داده اسیر کرده کشت و خوزیه را به دو تا از دست نشاندگان خودش سپرد که یکی در شوش و دیگری در شهری به نام هیدالو (شاید در جائی که اکنون اهواز است؟) به سلطنت نشست. هدف اشور بانی پال ان بود که این دو به زودی با یکدیگر وارد جنگ قدرت شوند و نیروهای خوزیه را به تحلیل ببرند تا خطر خوزی ها برای همیشه از سر میان رودان برداشته شود.

در سال 642 دیگر باره شورش بابل و کلده و اکاد بر ضد اشور بانی پال از سر گرفته شد. این بار نیز شمش اوموکین رهبر شورش بر ضد برادر خودش بود. در همین زمان در خوزیه نیز یک افسر نیرومند خوزی به نام«هومبان هالداش» توانسته بود شاهان دست نشانده را کنار زده خودش به سلطنت بنشیند. او از شورش بابل حمایت کرد. باز پیروزی نصیب اشور بانی پال شد که بابل را گرفت و ویران کرد برادرش شمش اموکین را گرفته کشت و یک سره با خشم تمام به خوزیه لشکر کشید(سال 640 پ م). هومبان هالداش در برابر او شکست یافته گریخت، سپاهیان خوزی را اشور بانی پال کشتار کرد و همه اعضای خاندان سلطنتی خوزیه را به اسارت به اشور فرستاد.

او شهر شوش و بسیاری از مردم ابادیهای اطراف را کشتار همگانی کرد و شهرها را به اتش کشید، انگاه شاه فراری را تعقیب و دست گیر کرد و گاری سلطنتیش را به او و وزیرش بست و هر دو را مجبور کرد که ان را همچون گاو گاری کش از شوش تا نینوا (پایتخت اشور) و کنار معبد خدای اشور بکشند. سراسر خوزیه را اشور بانی پال تاراج کرد، گورستان های سلطنتی را زیر و رو کرده، استخوان های مردگان را بیرون اورده بر روی زمین پراکند، اشیائی که در گورها نهفته بود را بیرون کشید و به غنیمت گرفت و همه اینها را به همراه ثروت های اندوخته در کاخ های سلطنتی خوزیه(عیلام) را بر بار صد ها گاری به اشور حمل کرد. او به یادگار این پروزی بزرگ که نصیب خدا و دین اشور شده بود نوشته ای برجای نهاد که ان را در جای خود خواهیم خواند.

به این ترتیب سلطنت خوزی ها پس از دو هزار سال تمدن شکوهمند، در لشکر کشی جهاد گرانه« فرستاده خدای اشور» در سال 640 پیش از مسیح از صحنه روزگار برچیده شد.

ولی این اوج قدرت دولت اشور اغاز افول ان نیز بود. در این زمان در نیمه غربی فلات رخدادهایی در جریان بود که به تشکیل شاهنشاهی ماد انجامید و 28 سال پس از نابودی دولت خوزیه کشور اشور به تسخیر شاهنشاه ماد در امد و امپراتوری اشور از صحنه روزگار برچیده شد تا دوران نوینی از تاریخ در جهان اغاز گردد و این را پس از این به تفصیل خواهیم خواند.