سارد
سارد یا ساردیس، شهر دوران باستان، واقع در بخش غربی آسیای کوچک که تا سال ۵۴۶ پیش از میلاد پایتخت شاهنشاهی لیدی و بعد از آن مقر ساتراپ‌های پارس بوده‌است. سارد نزدیک به دو هزار و اندی سال پیش به دست کورش بزرگ گشوده شد و از آن پس یکی از شهرهای مهم شاهنشاهی هخامنشی شد.این شهر که در آسیای کوچک قرار داشت به وسیله راه شاهی به تخت جمشیدمی‌پیوست. از سال ۱۸۸ پیش از میلاد متعلق به پرگامون و از سال ۱۳۳ پیش از میلاد در تصرف رومیان و سپس بیزانس قرار گرفت که بعدها به دست مسلمانان افتاد. شهر سارد شهرت خود را مدیون ثروت فراوان و همچنین نیایشگاه آرتمیس می‌باشد.
