پیروزی بزرگ ارتش ایران در دِیشیا، و تصرف رومانی و مولدوا تا اوکراین
جولای سال 513 پیش از میلاد، و طبق محاسبات تقویمی مورخان اروپایی؛ 13 جولای (روزی چون امروز در تیرماه) ارتش ایران نیروهای کنفدراسیون گتائه Getae را در کنار دانوب جنوبی، منطقه داکیه Daci =Dacia (تلفظ انگلیسی: دی شیا = رومانی امروز) شکست داد و سراسر بالکان شرقی را ضمیمه قلمرو ایران ساخت. [بالکان به معنای رشته کوه های جنگلی، منطقه ای است کوهستانی شبه جزیره شکل در جنوب شرقی اروپا، از دریای آدریاتیک تا دریای سیاه.].
به فرمان داریوش بزرگ، ارتش ایران به فرماندهی سپهبد بغابیش (بغابیشه) برای سرکوب سیتی ها از دریای مرمره گذشته و پای به اروپا نهاده بود. حاکمان محلی برای ایستادگی در برابر نیروهای ایران که مرکب از هشتاد هزار تن بودند کنفدراسیون «گتائه» را تشکیل داده بودند که پس از چند روز نبرد، 13 جولای شکست خوردند و رومانی و مولداوی (مولدوای امروز) تا اوکراین از آن ایران شد. داریوش این پیروزی، و دلیل لشکرکشی به اروپا را در کتیبه ای شرح داده و مناطق متصرفه را نام برده است.
هرودوت در کتاب چهارم و عمدتا در صفحه 93 این کتاب به شرح جنگ دِی شیا (داکیه) پرداخته و استرابو منطقه مفتوحه ایران در پیروزی داکیه را «دائویDaoi» نامیده است ـ منطقه ای که رومی ها آن را در جنگهای سال 101 تا 106 میلادی تصرف و سپس «رومانیا» خوانده شده است. مورخان اروپایی نبرد جولای 513 پیش از میلاد در داکیه را از بزرگترین رویدادهای دنیای باستان و نخستین پیشروی نظامی بزرگ و عمیق شرق (آسیا) در غرب (اروپا) بشمار آورده اند.
داریوش بزرگ دو سال پیش از جنگ «دی شیا = رومانی)»، در سال 515 پیش از میلاد کار ساختن تخت جمشید را آغاز کرده بود.
- ۹۲/۰۴/۳۱
