زندگی نامه دکتر انور شکی

استاد جراحی قفسه صدری

استاد دکتر انور- شکی نخستین کسی است که در ایران روی ریه جراحی کرد و بیماران مسلول را که دچار ضایعات سلی غیر قابل درمان به وسیله دارو بودند مورد عمل جراحی قرار دادوآنانن را بهبودی بخشید. همچنین به عنوان جراح ریه، بیماران غیر مسلول را که احتیاج به عمل جراحی روی ریه چون کسانی که سرطان ریه، کیست هیداتیک ریه و برونشکتاری و... داشتند با دستان این جراح عالیقدر به طول عمرشان افزوده شد. جراحان مشهور ما چون پروفسور عدل، دکتر جهانگیر وثوقی و... هر وقت که نیاز به عمل جراحی روی ریه بودبه او متوسل می شدند حتی جناب پروفسور عدل که در تربیت جراحان کشور، گوی سبقت را از سایر استادان ربوده است، شاگردان ممتازش را برای کار در روی ریه ها نیز به نزد او می فرستاد.

بعدا که جنگ تحمیلی شروع شد آن شاگردان بر روی کسانی که  سینه هایشان گلوله خورده بود کار کردندبسیاری از بیماران را نجات دادند.

سال تولد:1294

محل تولد:تهران

تحصیل ابتدایی:دبستان زرتشتیان

تحصیل متوسط: چهار سال اول دوره متوسطه دبیرستان زرتشتیان دیپلم متوسطه ، شعبه علمی( در گذشته دوره متوسطه دو شعب داشت علمی، ادبی)

سال 1314 دبیرستان دولتی شرف

سال دریافت مدارک پزشکی از دانشکد پزشکی تهرانسال تحصیلی1319-1320

سال گذراندن پایان نامه و دریافت پروانه پزشکی1321

موضوع پایان نامه: پیوند پی (عصب) تحت عنوان درمان خود به خود و جرای آسیب پی. این پایان نامه بر مبنای جراحی تجربیExperimental surgery روی کمک های آزمایشگاه فیزیولوژی که تحت نظر مرحوم استاد نعمت اله بود انجام گرفت. قبل از بنده تا زمان بررسی و تایید این پایان نامه که با درجه ممتاز به امضاء مرحوم استاد دکتر حسین معتمد، مرحوم استاد دکتر نعمت اللهی و جناب آقای پروفسور عدل رسید هیچ یک از همکاران به این نوع کار، نپرداخته بودند. نمیدانم پس از بنده همکارینی که تصمیم به جراح شدن دارند، آیا به

Experimental surgery  رو آورده اند یا نه.

سالهای 1321-1322 جراح بیمارستان شرکت نفت بودم که در آن زمان شرکت نفت انگلیس و ایران نامیده می شد، در آبادان در شروع کار سه ماه در درمانگاه جراحی سرپائی (OPD ) و بعدا به بخش جراحی  و به قول انگلیسی ها به Ward منتقل شدم. جمعا مدت کارم در بیمارستان تحت ریاست دکتر جمیسون و بخش جراحی تحت ریاست و سرپرستی دکتر pinkerton ب مدت دو سه ماه کمتر از دو سال کار کردم.

استعفا از خدمت در بیمارستان انگلیسی آبادان و گذراندن امتحان شفای (درحضور مرحوم استاد دکتر لقمان الملک و مرحوم استاد دکتر میر و مرحوم استاد دکتر محمد یزدی) و بلافاصله امتحان عملی (فتق و شکستگی استخوان کشکک) تحت نظر مرحوم دکتر محمدد یزدی رئیس بخش جراحی بیمارستان شفا یحیائیان و به خدمت درآمدن وزارت بهداری به سمت جراح بیمارستان شیر و خورشید کرمانشاه (سابق) در پاییز 1322.

در سال 1325 مأمور خدمت در بیمارستان تنکابن شدم. با سمت جراح بیمارستان تنکابن در سال 1327 به اهواز منتقل شدم و آخرین سمتم در بیمارستان جندی شاپور اهواز رئیس بخش جراحی بود.

در سال 1329 به پاریس رفتم و در بمارستان لاینیک Laennec پاریس (مرکز جراحی ریه) تحت ریاست پروفسور Robert monodوتحت نظر استاد Olivier monod (دارای شهرت بین المللی به علت کار فراوان و ابداع تکنیک منحصر به فرد خودشان - به خصوص ترمیم فیستول نای پس از ریه رداری کامل- ) مفتخر به سمت همکار شدم.

در سال 1332 با اجازه گرفتن از استاد برای بازگشت به وطن، به تهران بازگشتم در پاییز سال 1332 اولین عمل جراحی سل ریه در آسایشگاه مرحوم دکتر محمد یزدی واقع در نیاوران توسط بنده انجام شد. در ان تاریخ هیچ یک از جراحان ایران به عمل دست یازیده بودند.بنا به تقاضای مرحوم دکتر منوچهر اقبال مدیر عامل جمعیت حمایت مسلولین در پاییز سال 1332 از طرف وزارت بهداری به بیمارستان ابو حسین که تحت نظر جمعیت حمایت مسلولین و مرحوم دکتر اقبال اداره می شد با سمت رئیس بخش 2 جراحی منتقل شدم. چند سال بعد بیمارستان ابو حسین در بیمارستان بوعلی ادغام شد. و بنده به سمت سرپرست کلیه بخش های جراحی ریه منصوب شدم. در این بیمارستان پنج بخش جراحی ریه وجود داشت.

اعمال خصوصی بیماران غیر مسلول را (از قبیل برنشکتازی؛ کیست ئیداتیک؛ سرطان ریه؛و..) در بیمارستان مهر یا بیمارستان بازرگان قدیم (بیمارستان شهید اندرزگو فعلی) و سایر بیمارستان های خصوصی انجام داده ام.

یک بار توسط مرحوم استاد دکتر وثوقی به بیمارستان امام خمینی فعلی دعوت شدم که جراحان جوان با جراحی ریه آشنا شوند.

در سال 1345 ب علت خستگی چشم با قاضای خودم با 22 سال و 2 ماه و بیست روز خدمت در بیمارستانهای وابسته به وزارت بهداری بازنشسته شدم و اخرین عمل موصوف به عمل خداحافظی را در سال 1369 در بیمارستان امید انجام دادم.

 

 

 

سمت های دیگر غیر از جراحی:

1. بنا به دعوت مرحوم استاد دکتر جهانشاه صالح شرکت در انجمن یافتن واژه فارسی برابر واژه های بیگانه پزشکی. این انجمن در آغاز و در دانشکده ادبیات و سپس در سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران تا چند سال پس از انقلاب ادامه یافت و بعدا از بین رفت.

1. مدت چندسال عضو هیأت تحریریه مجله علمی نظام پزشکی بودم. بعدا به سمت سردبیر مجله علمی نظام پزشکی انتخاب شدم پس از انقلاب این سمت را همکاران دیگر بر عهده داشته اند و دارند.

 

1. چند سالی عضو دادگاه تجدید نظر سازمان پزشکی بودم.

 

1. بنا به دعوت همکار دانشمندم جناب آقای دکتر جواد هیئت چندین جلسه در دانشکده پزشکی آزاد برای دانشجویان پزشکی این دانشکده درباره کلیات جراحی ریه تدریس کرده ام.

 

1. نگامیکه در بیمارستان ابوحسین مشغول خدمت بودم بنا به دعوت مرحومدکتر محمد بهتی یکی از بنیانگذاران کلینیک آلرژی و بعدا بنا به دعوت همکار محترم دکتر شفائیان مدیرکل بهداری شهداری با سمت سر جراح در بیمارستان شماره 1 شهرداری- واقع در خیابان مولوی- به مدت 5 سال با همکاری سایر متخصصان جراحی عمومی و در ورت لزوم به جراحی ریه پرداختم.

کارهای دیگر:

1. هنگامی که دانشجوی پزشکی بودم برای بالا بردن اطلاعات عمومی هموطنان- چنانچه در سایر ممالک پیشرفته معمول است مقالات علمی می نوشتم. بیشتر مقالات که در روزنامه اطلاعات و مجله اطلاعات هقتگی چاپ می شد درباره فوریت های پزشکی ومراقبت های قبل از عمل بود.

گاهی هم مقالات ادبی می نوشتم.

در همین دوران تصیلی دانشکد پزشکی دوکتاب از فرانسه ترجمه کردم : یکی اسرار مرگ نوشته منجم و فیلسوف فرانسویFlamarion و دیگری کار فکریو اراده نوشتن روان شناس

فرانسوی   .jule payot

1. با بگاه ترجمه و نثر کتاب( موسسه انتشارات فرانگلین) کاری داشته ام:حاصل این همکاری سه ترجمه زیر از کتاب های انگلیسی زبان است.

الف: یک فصل از ((کتاب هایی که دنیا را تغییر داده اند)) درباره کشف جریان خون توسط ویلیام Harvey    انگلیسی ترجمه کرده ام.

ب: کتاب رود زندگی the living river نوشته ایزاک آسیموف را که شرح جریران خون برای بالا بردن اطلاعات طبی مردم بود ترجمه کرده ام.

پ: کتاب بدن انسان human body نوشته eclith speroul مثل کتاب رود زندگی برای بالا بردن اطلاعات عمومی مردم نوشته شده است. هر سه این کتاب ها توسط موسسه انتشارات فرانکلین برای ترجمه به اختیار اینجانب گذارده شد.

ترجمه چند فصل از کتاب جراحی La Philosophie de Chirurgie نوشته جراح و نویسنده معروف فرانسه prof.rene leriche که در مجل جراحی که امتیازش به نام های دکتر تقی میلانی رئیس بهداری و بیمارستان بانک ملی بود به چاپ رسید.

عضو کالج بین المللی جراحان، با رتبه  fellow بوده ام. قبل از انقلاب هر وقت که جراان عضو این کالج به ایران می آمدند از طرف دانشگاه تهران از اینجانب دعوت می شد که کارهای خود را به انگلیسی معرفی کنم

یکی از کارهای این جانب در جراحی ریه های مسلول عمل حفره های حجیم که در زبان فرانسوی به جای ((حفره)) از کاربرد کلمه ((غار)) استفاده می کنند می باشد. ادعا نمی کنم ، خیال می کنم که تکنیک بنده مورد پسند یکی از جراحان یه این کالج قرار گرفت که جزئیات آن را جداگانه برای ایشان شرح دادم.

دوباره در سفر به مشهد مقدس -  بنا به دعوت آقای دکتر سامی راد رئیس دانشکده پزشکی مشهد کارهای خود را عرضه کرده ام. یک بار هم در حضورهای پروفسور Boulvin استاد دانشکده پزشکی مشهد که از بلژیک به ایران آمدند، مسلمان شدند- در مشد مقدس خدمت کردند و درگذشتند بنا به دعوت ایشان یک عمل ریه انجام دادم که ادعا نمیکنم بلکه خیال می کنم که مورد قبول آن مرحوم قرار گرفت.

در سال 1352 کتاب ادبی لاغری به نام یک سوال توسط انتشارات توس به چاپ رساندم و از این تاریخ به بعد جز مطالعه و هفته ای سه روز کار فقط صبحها در مطب، کاری انجام نداده ام.

         

 

منبع : مردان پارس

مستندات : زندگی نامه پزشکان نام آور معاصر ایران (2) اثر دکتر محمد مهدی موحدی