زندگی نامه اسحاق موصلی
در سال 146 - 150 هجری - در ری زاده شد و تحت سرپرستی ابراهیم و شاهک پدر و مادر ایرانی خود به تحصیل علم و ادب ، لغت و قضا و موسیقی پرداخت و در این رشته از دانش متحبر شد .
به فرمان مامون خلیفه عباسی در ردیف پایینتر می نشستند . اسحاق مردی با تقوی و با فضیلت و در علم قضا استاد بود آنچنان که مامون می گفت که اگر اسحاق به موسیقی شهرت نداشت من او را به منصب قضاوت انتخاب میکردم
اسحاق اصول و قواعد علمی و عملی موسیقی را نزد پدرش ابراهیم و دایی اش منصور زلزل فرا گرفت و در قواعد ضرب و نواختن بربط مهارت یافتو به تکمیل و تتبع در آن همت گماشت و در علم و عمل این فن ممتاز و معروفترین هنرمند خاندان موصلی گردید. او را بزرگترین موسیقیدان ایرانی در علم و عمل و دوره اسلامی می دانند .
اسحاق کتب و رسایل متعددی در موسیقی نوشت مانند
الاغانی
الکبیر
علاوه بر این ها آثار دیگری به او نسبت می دهند چون :
النغم
الایقاع
اغانی معبد
کتاب الرقص
اسحاق کتابخانه معتبری در بغداد ترتیب داد و به سبب مطالعه قواعد و قوانین یونانیان در موسیقی اطلاعات کافی از موسیقی یونانی و رومی به دست آورد
ازدیگر نوآوریها و کوششهای او در تکمیل موسیقی ایرانی ، تنظیم دستگاهای مختلف موسیقی و از آهنگ زیر تا بم است. وی همچنین فاصله آن را به دوذالکل - اکتاو- رسانید . از قواعد و اصول و قوانین موسیقی یونانی استفاده کرد و در آن تصرف و ابتکاراتی نمود و مناسب پسند ایرانیان با موسیقی ایرانی در آمیخت همچنین دستگاه ماهور را از ابتکارات او در موسیقی ایرانی میدانند
از دیگر خدمات او گردآوری و تنظیم اصول و قواعدی بود که از زمان یونس کاتب باقی مانده بود و در گذر زمان دستخوش دگرگونیهایی شده و رو به فراموشی میرفت . او با دانش علمی و مهارت علمی خویش این قوانین را مرتب و مدون ساخت و اصول و قواعد جدیدی ترتیب داد که از آن پس اساس موسیقی اسلامی گردید . گام اسحاق موصلی بر مبنای گام فیثاغورث است که آن را به ساده ترین نوع آغاز کرده.
اسحان پس از انقراض سلسله سامانی بزرگترین موسیقیدان ایرانی در علم و عمل بود . او معاصر هارون الرشید ، مامون ، معتصب و واثق عباسی بود و از موسیقیدانان و رامشگران درجه اول دربار محسوب میشد
اسحاق در اواخر عمر از بینایی محروم گردید و در زمان خلافت متوکل عباسی به سال 228 - 235 هجری - درگذشت . فرزندش حماد که تربیت شده پدر بود در موسیقی شهرت یافت.
- ۹۲/۰۶/۲۴
