روابط اقتصادی در دوره قاجار

روابط اقتصادی در دوره قاجار

بخش اول : تجارت
جنگهای ناپلئونی در دهه نخست قرن نوزدهم (1179 تا 1279 ش) موجب تماس مجدداروپاییان با ایران گردید.چون فرانسه و انگلستان خواهان روابط دوستانه با این کشور بودند و دولت روسیه بار دیگر به ایران تجاوز کرده بود.کمپانی هند شرقی بریتانیا به دنبال فترت دراز مدت سده هجدهم (1079 تا1179 ش) در روابطش با ایران در سال 1801 م/1180ش پیمانهای دوستی و تجارت با دولت قاجار امضا کرد .
انگلستان با استفاده از قدرت نظامی در رسیدن به هدفهای دیپلماتیک و استراتزیکی خویش.در نیمه سده نوزدهم (1179 تا 1279 ش) تفوق تجاری خود در ایران را هم تثبیت نمود . داد وستد بریتانیا با ایران در تیمه نخست سده نوزدهم (1179 تا 1279 ش) در خلیج فارس و نیز در مسیر بازارهای پر جمعیت شمالی سیر صعودی شتابنده ای پیدا کرد . با استقرار تفوق سیاسی کمپانی هند شرقی در هندوستان این شرکت در مبادلات تجاری با ایران در خلیج فارس.به جای پارچه های هندی کالاها و پارچه های انگلیسی را به ایران صادر کرد .
انگلستان در ضمن کالا های خود را در مقادیر زیاد با کشتی تا دریای سیاه و بندر ترابوزان متعلق به عثمانی می فرستاد و از آنجا از طریقخاک عثمانی به بازارهای تبریز و صفحات شنالی ایران وارد می نمود . تبریز در این زمان بزرگترین بازار تجارتی ایران بود . وقتی به دهه 1850م می رسیم انگلستان بزرگترین طرف تجاری ایران است 50 درصد یا بیشتر صادرات و بیش از 50 درصد واردات ایران را در دست دارد .

جغرافیای اقتصادی عصر صفوی

مقدمه:
جغرافیای اقتصادی عصر صفوی به مطالعه در ابعاد مختلف نقاط جغرافیایی  و مکانی ایران می پردازد که در محدوده حاکمیت سیاسی صفویان قرار داشته ، در نظام اقتصادی آن دوره سهم و نقشی را ازآن خود کرده بودند. این نقاط جغرافیایی شامل شهرها ، روستاها و مناطق اسکان ایلات و شبانکارگان است که مردم مستقر در آنها ، 

به فراخور فعالیتهای اقتصادی ، اعم  از تولیدی ، صنعتی  و خدماتی ، در میزان بهره وری و منابع درآمدی عصر صفوی موثر ، و در فرآیند اقتصادی سلطنت صفویان حتی به طور اندک دارای نقشی بوده اند. انجام دقیق این مطالعه و بررسی جامع در باره آن ، به سبب نبود آگاهیهای آماری دقیبق و قابل استناد ، قدری سخت و در مقاطعی ناممکن است. اما در صورت دست یابی به نتایجی ، حتی اندک اما به طور حتم ، مبادی اقتصادی ایران در عصر صفویه را معین ، و در ادامه مشخص خواهد کرد که چه مناطقی از کشور ، در اقتصاد پولی و مالی صفویان نقش تعیین کننده ای را داشته اند. این نقش اگر چه در دوره های مختلفی تغییرپذیر بوده ، وجای خود را به معیارهایی چون سیاست و فرهنگ می داده است اما وابستگی اقتصادی صفویان را نسبت به آنها نمی توان نادیده گرفت.