غزه در ایران باستان

غزه در ایران باستان

 

شهر غزه در دی ‌ماه (دسامبر) 2500 سال پیش به‌دست کمبوجیه پادشاه هخامنشی افتاد و جزیی از خاک ایران زمین گردید.

ارتش ایران در سر راه خود به مصر برای تصرف این کشور و تکمیل جامعه مشترک‌المنافع جهانی که از برنامه های کوروش بزرگ بود، اوایل دی‌ماه سال 526 پیش از میلاد شهر استراتژیک غزه واقع در ساحل مدیترانه را تصرف کرد و در اینجا چشم‌براه رسیدن کشتی‌هایی شد که فرماندار قبرس و نیز "پولیکراتس" فرماندار جزیره یونانی ساموس وعده فرستادن آنها را داده بودند. قرار بود که این کشتی‌ها و کشتی‌های فنیقی‌ها به‌عنوان بخشی از نیروی دریایی ایران، پیاده نظام ایران را به دلتای رود نیل جابجا کنند و سوار نظام پارسی هم از راه حاشیه ساحلی صحرای سینا خود را به آنجا برساند.

در آن زمان غزه از بندرهای مهم مدیترانه شرقی بود. افزون براین، همان گونه که از نام آن فهمیده می‌شود به داشتن استحکامات نظامی شناخته می‌شد. غزه همچنین از مراکز بازرگانی و تبادل کالا میان شرق و غرب بود و به شهر خوشبخت هم شهرت داشت.

خسرو و شیرین

گذری بر حماسه عاشقانه خسرو و شیرین

زندگی عاشقانه خسرو و شیرین بر اساس زندگی پر فراز و نشیب شاهنشاه ساسانی و شیرین شاهزاده ارمنی رقم خورده است . خسروپرویز در سال 590 میلادی تاجگذاری نمود و رسما شاهنشاه ایران شد . اتفاقات بسیاری در طول حکومت وی رخ داد که در این مکان نمی گنجد ولی زندگی زناشویی این پادشاه حماسه ای را در کشور ما رقم زد که امروزه نیز جای خود را در تاریخ ما به شکل زیبایی حفظ کرده است . بسیاری از بزرگان شعر و ادب و تاریخ ایران پیرامون این حماسه سروده های را از خود به جای گذاشتند تا نسلهای آینده از آن بهره ببرند . همچون فردوسی بزرگ - نظامی گنجوی - وحشی بافقی و چند تن دیگر از بزرگان . . .

جنگ ذوقار

جنگ ذوقار (به عربی: یوم ذی قار) به جنگی گفته می‌شود که بین سپاه خسرو پرویز و قبایل بکر بن وائل، در جنوب عراق در گرفت. در این جنگ سپاه ایران که متشکل از چند قشون بود، در نزدیکی پایتخت لخمی‌ها، حیره که امروزه شهر کوفه نامیده می‌شود، از چند طایفهٔ عربی شکست خوردند. در مورد زمان این جنگ نقل قول‌های متفاوتی وجود دارد اما به احتمال قوی این جنگ پیش از بعثت پیامبر اسلام رخ داده‌است. علت رخداد جنگ ذوقار کشته شدن نعمان بن منذر، آخرین امیر ملوک لخمی به دست خسرو پرویز و حوادث متعاقب آن بود. ملوک لخمی دست نشاندهٔ ساسانیان و مدافع منافع ایران در بین اعراب محسوب می‌شدند.

کشتن و برانداختن نعمان بن منذر که در تمام بادیه حسن شهرت داشت و جایگزینی او با یک والی ایرانی نژاد، ناخوشنودی اعراب را در پی داشت و در اثر آن دوستی دیرین مردم آن سرزمین با ایرانیان به دشمنی گرائید و همچنین از نظر سیاسی دولت حائل بین ایران و اعراب از بین رفت و مداخلهٔ مستقیم ایران در امور عرب، ناخوشنودی اعراب را قوی‌تر کرد. از سوی دیگر داستان شکست ایران در نزدیکی پایتخت از قبایل عربی، چنان انعکاس عظیمی در تمام عربستان پیدا کرد که نقل تمام مجالس شد. این شکست از نظر روحی موجب تجری و تشویق اعراب بر ضد ایران گردید و تأثیر زیادی در فتوحات بعدی اعراب داشت.

منجمان در دربار خسرو پرویز

نقش منجمان در دربار خسروپرویز

در اواخر دوران ساسانی نشانه‌هایی از شکفتگی و تجدید حیات فرهنگ ایرانی به چشم می‌آید. انوشیروان، جد خسرو پرویز، به دانش و حکمت وفلسفهٔ یونانی و هندی علاقه داشت. در زمان انوشیروان پولس ایرانی خلاصه‌ای از منطق ارسطو را برای وی تألیف کرد و کتاب‌هایی نیز در زمینهٔ فلسفه و نجوم و طب یونانی به زبان پهلوی تألیف شد و بعدها در اوایل عهد اسلامی از همین زبان پهلوی به عربی نقل گشت. مدرسهٔ پزشکی جندی‌شاپور که مخصوصاً نسطوری‌ها در آنجا به نقل علوم یونانی اشتغال داشتند، درین عصر به اوج فعالیت خویش دست یافته بودند. از لحاظ فرهنگ ملی پربارترین حاصل این دوران تجدید حیات، اهتمام در تدوین اوستا بود.

علاقه‌ای که انوشیروان به دانش و حکمت نشان می‌داد به هر علت که بود، در هر حال انعکاس وجود نوعی فکر تجددگرایی در عصر وی بود اما خسرو پرویز برخلاف جدش علاقهٔ زیادی به فکر و فلسفه نشان نداد. همچنین ابداً نمی‌توان گفت که خسرو شخصاً علاقه‌ای به مباحث الهی و مسائل دینی داشته‌است ولی ممکن است مواقعی برای مقاصد سیاسی لازم دیده‌باشد که اهتمامی در باب دین زرتشتی نشان بدهد و بدگمانی روحانیان را نسبت به اعتقادات خود برطرف کند. خسرو پرویز بنابر بخاطر علاقه‌ای که به زنان مسیحی خویش داشت گاه گاه خود را نسبت به آیین مسیح علاقمند نشان داد و این اظهار علاقه تا حدی بود که پاره ای از ساده لوحان مسیحی، او را مسیحی پنداشتند.

آتشکده اردشیر

آشنایی با آتشکده اردشیر - فارس

آتشکده اردشیر در خرابه‌های شهر استخر استان فارس قرار دارد که نام دیگر آن آتشکده آناهیتا یا ناهید می‌باشد.

چون اردشیر بابکان بنیانگذار سلسله ساسانی از خانواده موبدان بزرگ بود به همین دلیل این آتشکده را به شادمانی برقراری سلسله جدیدش در ایران ساخت.

آتشکده اردشیر نخستین بنای طاق‌دار سبک ایرانی است که از دوران ساسانی به جا مانده و در فیروز آباد استان فارس قرار دارد.