جشن سده

جشن سده

جشن سده بزرگترین جشن آتش، گرامی داشت نور و روشنایی و یکی از کهن ترین آیین های شناخته شده ایرانیان است. سده یکی از سه جشن بزرگ ایران است. همراه نوروز و مهرگان. جشن سده جشن همه ایرانیان است. از هر قوم و نژاد. جشنی به قدمت تاریخ. این جشن از ایران باستان و تا کنون در میان زرتشتیان ایران و جهان با آتش افروزی در شامگاه آغاز و گرامی داشته می شود.

جشن سَده، در آغاز شامگاه دهم بهمن‌ماه برابر با آبان روز از بهمن ماه با افروختن هیزمی که مردمان، از پگاه بر بام خانه خود یا بر بلندی کوهستان گرد آورده‌اند، آغاز می‌شود. جشن سده یک جشن ملی ایرانیان است و به هیچ دین و مذهبی مربوط نیست.

جشن «سَدَه»  یکی از کهن‌ترین آیین‌های شناخته شده در ایران باستان بوده است. در این جشن در آغاز شامگاه دهم بهمن‌ماه، همه مردمانِ سرزمین‌های ایرانی بر بلندای کوه‌ها و بام خانه‌ها، آتش‌هایی برمی‌افروخته اند. مردمان نواحی مختلف در کنار شعله‌های آتش و با توجه به زبان و فرهنگ خود، سرودها و ترانه‌های گوناگونی را خوانده و آرزوی رفتن سرما و آمدن گرما را می‌کردند. همچنین در برخی نواحی، به جشن‌خوانی، بازی‌ها و نمایش‌های دسته‌جمعی نیز می‌پرداختند.

ابو ریحان بیرونی دانشمند برجسته

بیرونی

ابوریحان محمدبن‌احمد بیرونی(440-362 فراروی ماهشیدی)، دانشمند برجسته ‌ی ایرانی، در رشته‌های گوناگون دانش، انگارش(ریاضی) ، گیتاشناسی(جغرافیا) ، زمین‌شناسی، مردم‌شناسی، گیتیک(فیزیک) و اخترشناسی، سرآمد روزگار خود بود. او از نخستین دانشمندانی است که در نوشته‌های خود به پیشینه‌ی کهن نگاریی یک نهاده دانشین پرداخته است. اندازه‌گیری چگالی 18 فلز و سنگ گران‌بها، اندازه‌گیری کلفتی و پیرامون زمین، شیوه‌ای نو برای نمودارسازی(طراحی) جهان‌نما های گیتاشناسییی ، اندازه‌گیری اندازه ‌ی میان شهرها، پژوهش در باورها و کهن نگاری مردم هندوستان و فراهم ساختن فهرست نسک ‌های زکریای رازی، از کارهای ماندگار اوست.

  زندگی‌نامه

  محمد‌بن‌احمد بیرونی، ابوریحان، (440-362 ماهشیدی)، دانشمند برجسته‌ی ایرانی، در سوم ذیحجه‌ی 362 هجری قمری(18 دی‌ماه 351 خورشیدی) در شهرکاث، از شهرهای استان خوارزم، به دنیا آمد. پدرش، ابوجعفر احمدبن ‌ علی اندیجانی، اخترشناس دربار خوارزم‌شاه در رصدخانه‌ی گرگانج بود و مادرش، مهرانه، پیشینه‌ی مامایی داشت. چنان که خود گفته است، پدرش را در پی بدگویی حسودان از دربار راندند و به ناچار در یکی از روستاهای پیرامون خوارزم ساکن شدند و چون برای مردم روستا بیگانه بودند، به بیرونی آوازه پیدا کردند. برخی نیز گفته‌اند چون در بیرون شهر کاث، که پایتخت خوارزم بود، به دنیا آمد، به این نام سرشناس گشت.