نبرد رودخانه

جنگ رودخانه یا جنگ مذار

جنگ رودخانه دومین جنگ از رشته جنگ‌های صدر اسلام است که بین ایران و اعراب به وقوع پیوسته‌است. این جنگ را چون نزدیک نهری واقع شده است بعضی وقعهٔ ثنی خوانده‌اند یعنی وقعهٔ نهر و بعضی به سبب مجاورت با مذار وقعهٔ مذار نام داده‌اند. این جنگ در سال ۶۳۳ میلادی مطابق با صفر سال دوازه دهم هجری، بین سپاه اعراب به فرماندهی خالد بن ولید و سپاه امپراتور ساسانی و به فرماندهی کارن پسر قریانس، در محلی به نام مذار در نزدیکی تلاقی دو رود دجله و فرات رخ داده‌است. این مذار تا بصره چهار روز راه بود و در واقع کرسی ولایت میسان بشمار می‌آمد و در محل کوة‌العمارهٔ امروز واقع بود.

انوشیروان دادگر

 خسرو انوشیروان

 خسرو انوشیروان از دودمان ساسانیان و یکی از بزرگ‌ترین پادشاهان ایران بود که به دادگری پرآوازه شده است. او جنبش مزدکیان را سرکوب کرد، در برابر زیاده‌خواهی‌های رومی‌ها ایستاد، حبشی‌ها را از یمن بیرون کرد، به یورش‌های هفتالیان به خاک ایران پایان داد، دانشگاه گندی‌شاپور را به کوشش وزیر خردمندش، بزرگمهر، رونق داد و سازمان اداری، مالی و ارتش ایران را بهبود بخشید. در نزدیک 50 سال فرمان‌روایی انوشیروان(579-531 میلادی)، سرزمین ایران از سند تا دریای سرخ گسترش یافت.

 ایران پیش از انوشیروان

 انوشیروان فرزند قباد اول بود که نزدیک 43 سال بر سرزمین ایران فرمان راند. قباد وارث ورشکستگی اقتصادی بود که در نتیجه‌ی چند سال قحطی و سپس شکست ایرانیان از هفتالیان(هون‌های سفید) به وجود آمده بود. در اوج آن گرفتاری‌ها فردی به نام مزدک آیین تازه‌ای آورد که به برابری در دارایی‌ها و براندازی نظام طبقاتی دعوت می‌کرد و دلیل اصلی دشمنی‌ها و ناسازگاری‌های میان مردمان را نابرابری می‌دانست. پیروان مزدک کم کم به این باور رسیدند که زن و خواسته باید مانند آب و آتش و چراگاه در دسترس همگان باشد و بنابراین باید از توانگران گرفت و به تهیدستان داد. از آن‌جا که قباد این آیین را راهی برای کاستن از قدرت بزرگان ساسانی می‌دانست، از مزدک پشتیبانی کرد.

جنگ پلاته

جنگ پلاته

مردونیه )جانشین خشایارشا در یونان) به یونانیان پیشنهاد داد که تبعیت ایران را بپذیرند و گفت که در این صورت در امور داخلی خویش آزادند . اما آنان این پیشنهاد را رد کرده جنگ دوباره در گرفت. مردونیه آتن را باز هم به تسخیر درآورد و در محلی به نام پلاته در مقابل سپاهیان یونانی جنگ کرد . در ابتدا تصور می‌شد که ایرانیان پیروز هستند چرا که نهایت دلاوری را نشان دادند اما این گونه نشد. مردونیه در اوایل جنگ در اثر تیری که به وی اصابت کرد کشته شد و سپاه بی‌سردار ایرانی نبرد بی حاصلی را آغاز کرد که به شکست سپاه ایران منجر شد. از دلایل شکست ایران می توان یکی ضعف سپر دفاعی سپاه و دیگری خیانت آرتاباز سردار ایرانی به مردونیه به دلیل کدورتی که بینشان پیش آمده بود و به همین دلیل هم سپاه خودش را به کندی حرکت داد و هنگامی که خبر مرگ مردونیه رسید با مردانش به سوی آسیا روانه شد.