درخت مسواک
مهمترین ترکیبات ریشه، ساقه، برگ گیاه شامل فلاونوئیوها، ساپونین، تانن، ترکیبات گوگردی، بنزیل ایزوتیوسیاناید، ترکیبات کلراید، فلوراید، کلسیم و سیلیسیم می‌باشد.
قسمت‌های مختلف گیاه مسواک به علت دارا بودن تانن، ترکیبات گوگردی و ترکیبات ایزوتیوسیاناید، دارای اثر ضد میکروبی قوی و گسترده بر روی انواع میکرو ارگانیزمهاست. ده‌ها تحقیق در جهان نشان داده است که این اثرات به خصوص درموارد میکرو ارگانیزم‌های غیر هوازی که باعث پوسیدگی دندان می‌باشد، انتخابی ایده آل است.
اثر ضد زخم چوب مسواک، به دلیل فلاونوئیدها و تانن‌های موجود در آن، قوی می‌باشد.
کلراید موجود در چوب مسواک، از ایجاد جرم بر روی دندانها جلوگیری می‌کند، به همین دلیل افرادی که به طور طولانی از چوب مسواک استفاده می‌کنند (بعضی از کشورهای عربی مانند عربستان سعودی)، اصولاً دندانهای سفیدی دارند.
اثر ضد پوسیدگی دندان
فلوراید قابل توجه، به همراه ترکیبات دیگر موجود در ساقه‌های گیاه مسواک باعث خاصیت قوی ضد پوسیدگی دندانهای می‌شود.
کلیه اثرات ذکر شده با مکانیسم‌های مربوط پس از تحقیقات زیادی که در نقاط مختلف جهان صورت گرفته تایید شده است. این بررسی‌ها نشان می‌دهد مصرف چوب مسواک به خصوص در طولانی مدت، می‌تواند در بهداشت دهان و دندان اثر ایده آلی داشته باشد.
تحقیق دیگری درمورد اثر ضد میکروبی و ضد عفونی کننده چوب مسواک در مقایسه با خمیردندان‌های خوب دنیا انجام شد؛ نتایج آزمایش‌ها نشان داد که خاصیت ضد میکروبی چوب مسواک، از لحظه ورود به دهان شروع می‌شود و به مدت طولانی دوام دارد، درحالی که دوام خمیردندان‌ها بسیار کوتاه بوده و قابل مقایسه با چوب مسواک نیست. یکی از اعجاز درخت مسواک خاصیت ضدعفونی قوی آن است. تمامی تحقیقات از خواص منحصر به فرد بودن مواد و اثرات چوب مسواک خبر می‌دهند.
پیغمبر عظیم الشان اسلام(ص) اولین معرف و توصیه کننده این چوب در جهت بهداشت دهان و دندان بوده‌اند، درحالی که قبل از آن مسواک وجود نداشته است. (برای توجه به این موضوع به ترجمه کامل صفحه 71 کتاب مصور تاریخ پنج هزار سال دندانپزشکی چاپ آمریکا، اشاره می‌شود.)
طریقه مصرف
در کشور عربستان و بعضی کشورهای عربی دیگر قطعات حدوداً 10 سانتیمتر با قطر حدود یک یا نیم سانتیمتر از ساقه‌های گیاه به صورت بسته‌های 50 تا 100 عددی به وفور بفروش می‌رسد که هر قطعه از آن به مدت یک روز در آب قرار گرفته و سپس پوست همان قسمت جدا می‌شود. به این ترتیب فیبرهای طول این ساقه به شکل مسواک در می‌آید که آن را به آرامی بر روی دندانها می‌کشند؛ با این عمل ضمن مسواک شدن دندانها مواد مختلف این چوب در بزاق حل شده و آثار مختلف آن در دهان، لثه و دندانها اعمال می‌شود. همچنین از فیبرهای نازک ساقه جهت خلال کردن دندانها استفاده می‌گردد.
مطالعه گیاهانی که در گذشته برای دهان و دندان مصرف می‌شده اند، نشان داده است ممتازترین گیاه، درخت مسواک است که اولین بار توسط پیغمبر عظیم الشان اسلام در 1400 سال قبل به مسلمانان توصیه شده است.
نکته بسیار مهم اینکه، این گیاه از ابتدا بومی ایران بوده و سپس به کشورهای همسایه از جمله عربستان، انتشار یافته است و اکنون در ایران دیگر وجود ندارد.
لازم به ذکر است که برای ما ایرانیان که از کودکی چوب مسواک را استفاده نکرده‌ایم، این کار ممکن است صدماتی به دهان وارد کند؛ از این رو ضمن سالها تحقیق نگارنده درمورد استفاده از خواص اعجاب انگیز چوب مسواک در بهداشت دهان و دندان، دهانشویه‌ای فرموله گردیده که ماده اصلی آن عصاره چوب مسواک می‌باشد و می‌تواند خواصی مشابه چوب مسواک در دهان ایجاد کند. این دهانشویه به افتخار نام ایران و با استفاده از نام علمی گیاه «پرسیکا» نامگذاری شد.
(پرسیکا نام ایران توسط لینه، گیاه شناس معروف جهان، درحدود 400 سال قبل بر روی گونه این گیاه گذاشته شده است، ایرانی بودن این گیاه مشخص می‌شود)
نویسنده : سعید ابراهیمی
