هفت شهر عشق حلقه ای از عرفان

هفت شهر عشق عطار

فریدالدین ابوحامد محمد بن ابراهیم کدکنی نیشابوری مشهور به عطار نِیشابوری در زمینه عرفانی از مرتبه‌ای بالایی برخوردار است و سرمشق عرفای نامی بعد از خود همچون مولوی و جامی قرار گرفته است.به گزارش خبرنگار مهر از نیشابور، عطار نیشابوری در سال ۵۴۰ هجری در نیشابور زاده شد و به عنوان یکی از پرکارترین شاعران ایرانی در زمینه عرفانی از مرتبه‌ بالایی برخوردار است، این شاعر گرانقدر در شادیاخ نیشابور کار عطاری پدر را دنبال می کند و از بزرگ‌ترین آفرینندگان آثار عرفانی و پیشوای بسیاری از معرفت‌گویان و سخن‌سرایان بزرگ ایرانی محسوب می شود.

شیخ عطار داروخانه ‌ای داشت که در آن به کار طبابت می‌پرداخته است و بسیاری معتقدند او در طی مراحل تحقیق در مقامات عرفانی، شغل خود یعنی داروفروشی را حفظ کرده‌ و چنانچه خود در کتاب مصیبت‌نامه اشاره می‌کند انقلاب روحی‌اش در همین دوران رخ داده است.

عطار شاعری طبیب و عارف

یکی از اساتید ادبیات دانشگاه فردوسی به خبرنگار مهر می گوید: عطار هم طبیب،‌هم عارف و هم شاعر و اهل سفر و عارفی است که مطالب عرفانی اش زبانزد خاص و عام است.

منوچهر بیضایی ادامه می دهد: او در جریان سفرهای خود به ملاقات بزرگان ادب و دین می‌رود و با مجدالدین بغدادی آشنا می‌شود و از وی طب و عرفان می‌آموزد و این دیدار انقلابی عظیم در عطار نیشابوری ایجاد می کند.

وی با بیان اینکه هفت شهر عشق حلقه ای از عرفان است، بیان می کند: این شاعر و عارف گرانقدر مردی پر کار و فعال است که دوران پیری خود را به گوشه‌گیری از خلق زمانه و سرودن و نوشتن آثار منظوم و منثور می‌گذراند.

 

هرگز زبان به مدح کسی نگشاد

بیضایی عنوان می کند: عطار در میان سه شاعر برجسته تصوف ایرانی، مولوی، سنایی و عطار، کسی است که با هیچ درباری و بارگاهی رابطه نداشته و هرگز زبان به مدح کسی نگشاده است.

وی با اشاره به آثار وی می گوید: آثار این شاعر به دو دسته منظوم و منثور تقسیم می شود و دیوان اشعار او شامل  غزلیات و قصاید و رباعیات است.

وی ادامه می دهد: مثنوی های این شاعر در بردارنده الهی نامه، اسرار نامه، مصیبت نامه، وصلت نامه، بلبل نامه، بی سر نامه، منطق الطیر، جواهر الذات، حیدر نامه، مختار نامه، خسرو نامه، اشتر نامه و مظهر العجایب است.

بیضایی یادآور می شود: بهترین مثنویهای عرفانی این شاعر در زمره شیواترین مثنویها قرار دارد و از میان این مثنویهای عرفانی بهترین و شیواترین آنها که به نام تاج مثنویهای او به شمار می آید منطق الطیر است.

 

پرندگان سالکان راه حق

وی بیان می کند: موضوع منطق الطیر بحث پرندگان است و در این داستان از یک پرنده به نام سیمرغ سخن به میان می آید و در آن منظور از پرندگان سالکان راه حق و مراد از سیمرغ وجود حق است.

وی ادامه می دهد: در هر مرحله گروهی از مرغان از راه باز می‌مانند و به بهانه‌هایی پا پس می‌کشند تا اینکه، پس از عبور از این مراحل هفتگانه که بی‌شباهت به هفت‌خان در داستان رستم نیست، سرانجام از این گروه انبوه مرغان که در جست‌وجوی سیمرغ بودند تنها سی مرغ باقی می‌مانند و چون به خود می‌نگرند در می‌یابند که آنچه بیرون از خود می‌جسته‌اند سیمرغ اینک در وجود خود آنهاست، پس سرانجام حقیقت را در وجود خویش کشف می‌کنند.

وی با اشاره به مقاصد عرفانی عطار می افزاید: عطار برای بیان مقاصد عرفانی خود بهترین راه را که همان کلام ساده و بی‌پیرایه است انتخاب کرده و برای آنکه مخاطب فحوای کلامش را دریابد از داستان‌ها، حکایات و تمثیلاتی مدد می‌گیرد که علاوه بر ایجاد جاذبه‌، خود راهی برای فهم بهتر اندیشه‌‌های وی می شود.

وی تصریح می کند: نام این شعار گرانقدر محمد و لقبش را فریدالدین نوشته ‌اند، او بیش از هفتاد سال و کمتر از هشتاد سال عمر کرد و ظاهراً در سال ٦١٨ به دست مغولان به شهادت رسیده است.

وی معتقد است، عطار نیشابوری از زمره شاعران خوش نامی است که عرفان را در معنای واقعی خود در قالب شعر به رشته سخن کشید و امروز یاد و نام او در جهان ماندگار است.