مازندران

استان مازندران

پیرامون کناره های دریای مازندران را باغ های مرکبات، شالی زارها, کشت زارهای سرسبز و ویلاهای و مراکز اقامتی پوشانده و جلوه های شگفت انگیز و زیبایی را به وجود آورده اند. آبشارهای مازندران به دلیل شرایط طبیعی هم درکوهستان وجود دارند و هم در بیشه ها و جنگل ها و در برخی نواحی نیز ترکیبی از مجموعه کوهستانی را باهم دارند. دره های استان در امتداد رودخانه ها کشیده شده و پیرامون آن ها راانبوهی از جنگل های بلند با پوشش گیاهی متنوع فرا گرفته است. انواع جاذبه های تاریخی چون امام زاده ها, مسجد ها, پل ها, آب انبارها, قلعه ها و کاخ های متعدد و .... در کنار سایر جاذبه های استان مازندران این منطقه را به یکی از جذاب ترین و پرگردشگر ترین مناطق ایران تبدیل نموده است.
● مکان های دیدنی و تاریخی
استان مازندران از مکان های دیدنی و تاریخی زیادی برخوردار است که عبارتنداز: آبشار داراب کلا, آبشار سواسره, آبشار ایج یا ده قلو, آبشار آزارک, آبشار چاردر, آبشار ریش براز, آبشار اکاپل, آبشار هریجان, آبشار شاهاندشت, آبشار تیمره, آبشار پرومد, آب معدنی استرآباکو, آب معدنی آمرلو, آبگرم رینه, پارک جنگلی شهید زارع, پارک جنگلی چالوس (فی ین ), پارک جنگلی نمک آبرود, پارک جنگلی نور, پارک ملی خشکه داران, پارک ملی خشکه داران, پارک جنگلی سی سنگان, تالاب لپو – پلنگان, تپه کش, تپه امام زاده کتی, تپه های شال کتی، بالکن، چهارکتی, جنگل های نکا, چشمه آب گرم آب آهن یا آب فرنگی, چشمه آب گرم آب اسک, چشمه های جواهرده، کتالم، ‌و سادات محله, دریاچه ساهون, دریاچه سد لار, دریاچه سد دریوک, دریاچه یخ مراد, دریاچه گل, دریاچه استخر پشت, دریاچه ولشت, دریاچه خضرنبی, دریاچه شورمست, سواحل زاغمرز, غار خرم‌ آباد, غار کمبند (هوتو ), غارهیلدو, غار سیاه پور, مجموعه تالابی سراندون و بالندون, مرداب کندوچال, آب انبار میرزا مهدی, آب انبار نو, امام زاده عباس, امام زاده یحیی, امام زاده های قاسم، ‌گنبد سرت، فخرالدین, امام زاده عیسی بن کاظم و بقعه شاطرگنبد, امام زاده ابراهیم, امام زاده عبدالله , امام زاده قاسم, امام زاده عبدالحق, امام زاده طاهر و مطهر, بازار قدیمی, برج رسکت, برج سلطان زین العابدین, برج لاجیم, بقعه میر حیدر, بقعه درویش فخر الدین, بقعه آقا شاه بالوزاهد, بقعه سلطان محمد طاهر, پل محمد حسن خان, پل بابلسر, پل کوچک, کاخ بابل, پل دوازده پله, پل چالوس, پل سرخ رود, پل ورسک, تکیه مقریکل, حمام اشرف, خانه نیما, عمارت و باغ صفوی «باغشاه», قلعه شاهاندشت, قلعه کنگلو, قلعه بلده, کاخ صفی آباد, کاخ عباس آباد, کاخ چشمه عمارت, کاخ تیمشان, کاخ اجابت, کاخ چای خوران, کلارتپه, مجموعه صفوی فرح آباد, محله قدیمی آلاشت و مشهد میر بزرگ (مرعشی ).
● صنایع و معادن
صنایع استان مازندران را می توان در دو گروه صنایع دستی و کارخانه ای مورد بررسی قرار داد. عمده ترین صنایع دستی استان مازندران عبارتند از: قالی بافی، گلیم بافی، ابریشم بافی، پارچه بافی، زیلو و جاجیم بافی، ظروف سفالی، ظروف و مجسمه های چوبی، نمدبافی و … که در سراسر مازندران به ویژه در نواحی جنگلی تولید و به بازار عرضه می شوند. دراستان مازندران صنایع نساجی، غذایی، ساختمانی و الکتریکی توسعه قابل توجهی یافته اند. گسترش صنایع وابسته به کشاورزی، جنگل و تولید مواد غذایی نیز زمینه های بسیار مساعدی دارند.
زغال سنگ، سرب، سنگ آهک، سنگ مرمر، نمک آبی، پوکه معدنی، فلورین، بوکسیت و سیلیس از ذخایر معدنی استان هستند که برخی از آن ها به طور وسیعی بهره برداری می شود.
● کشاورزی و دام داری
استان مازندران یکی از مهم ترین مناطق ایران در زمینه کشاورزی است. بیش از ۹۰۰ هزار هکتار از مساحت استان مازندران، زیر کشت برنج، پنبه، گندم، جو، دانه های روغنی (سویا)، مرکبات، و چای قرار دارد. حدود نیمی از محصولات مرکبات کشور از مازندران تامین می شود. سیب، آلوی قطره طلا و گلابی از دیگر میوه های استان هستند.
دراستان مازندران پرورش دام و انواع طیور هم به شکل سنتی و هم به صورت صنعتی رواج دارد. مراتع قشقایی، میان بند و ییلاق های اطراف آن از کانون های عمده رمه گردانی و پرورش زنبور عسل (زنبورداری) هستند. در نوار ساحلی و حاشیه زمین های باتلاقی، پرورش گاومیش نیز رواج دارد. پرورش کرم ابریشم و تولید پارچه های ابریشمی نیز یکی دیگر از فعالیت های اقتصادی در استان است. مجاورت استان مازندران با دریای خزر و جریان رودخانه های متعدد در آن زمینه مساعدی را برای پرورش، تکثیر و صید انواع ماهی و توسعه شیلات فراهم آورده است.
● وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
مدت ها پس از غلبه آریایی های مهاجر و مهاجرت بومیان این منطقه، ساکنین جدید نیز خود زیر فرمان هخامنشیان قرارگرفتند. در کتیبه بیستون سرزمین مازندران به نام«پشتخوارگی» و در اوستا «پذشخوارگر» آمده به نظر می رسد که جزو قلمرو اشکانیان بوده است. در کتب تاریخی به جا مانده هم زمان با فتوحات مسلمانان، از سلسله های پادوسبانان، آلا باوند و افراسیابیان نام برده شده است، که درطبرستان یا قسمتی از آن حکومت کرده استقلال نسبی داشته اند.
در سال ۱۶۷ هجری قمری «وندادهرمز» سلسله مستقلی در طبرستان تأسیس کرد. در قرن چهارم و پنجم هجری، طبرستان میدان کشمکش سلسله آل زیار و آل بویه از یک طرف، و سامانیان و غرنویان از طرف دیگر شده و اغلب اوقات طبرستان تحت اداره امرای آل زیار بود. در سال ۴۲۶ هجری قمری، سلطان مسعود غزنوی از طریق گرگان وارد طبرستان شد و صدمات و خسارات جانی و مالی زیادی به اهالی آن سامان وارد آورد.
هنوز این خرابه ها ترمیم نشده بود که طغرل اول مؤسس سلسله سلجوقی به گرگان و طبرستان حمله ور شد. در سال ۶۰۶ هجری قمری طبرستان از جمله «کبود جامه» به دست سلطان محمد خوارزم شاه افتاد و سپهبد کبود جامه بنام «رکن الدین کبود جامه» و فرزندانش به دست سلطان محمد خوارزم شاه اسیر شدند.
زمانی که سلطان محمد خوارزمشاه از نبرد با سپاهیان مغول فرار می کرد، رکن الدین، مغولان را به جایگاه سلطان محمد هدایت کرد و بر اثر این خوش خدمتی، از طرف مغولان به حکومت کبود جامه رسید و سرانجام توسط تیموریان بساط حکمرانی آن ها نیز برچیده شد. بعد از درگذشت امیر تیمور، سادات مرعشی با کسب اجازه از شاهرخ میرزا (۸۵۰- ۸۰۷ هـ. ق) به مازندران برگشته به عنوان امیران باج گذار این نواحی سلطنت کردند.
پس از برچیده شدن بساط حکومت ملوک الطوایفی طبرستان که تا سال ۱۰۰۶ هجری قمری ادامه داشت، این منطقه تحت نظارت شاه عباس اول و سلاطین بعدی سلسله صفوی قرار گرفت. شاهان صفوی در درازای هر سال چندین بار به عنوان شکار و یا پس از احداث فرح آباد جهت استراحت به این منطقه سفر می کردند.
نادرشاه افشار برای مقابله با دشمنان به ویژه دشمنان شمالی و روس ها، در مازندران یک کارخانه کشتی سازی دایر کرد و بر رونق هر چه بیشتر منطقه افزود. از دوره فتح علی شاه قاجار به منطقه سرسبز و زیبا و دل انگیز مازندران، به عنوان یک منطقه استراحتی – تفریحی توجه گردید و ناصرالدین شاه طی دو سفر دستور تعمیر راه ها و کاروان سراها را صادر کرد.
● مشخصات جغرافیایی
استان مازندران بین ۴۷ دقیقه تا ۳۸ درجه و ۵ دقیقه پهنای شمالی و ۵۰ درجه و ۳۴ دقیقه تا ۵۶ درجه و ۱۴ دقیقه درازای خاوری از نیم روز گرینویچ قرارگرفته است. دریای مازندران در شمال، استان های تهران و سمنان در جنوب و استان های گیلان و گلستان به ترتیب در باختر و خاور آن قرار گرفته است. بر اساس آخرین تقسیمات کشوری سال ۱۳۷۵ جمعیت این استان ۲۶۰۲۸۵۱ نفر برآورد شده است. راه های دسترسی به استان مازندران عبارتند از:
۱) مسیر عبوری تهران – مشهد به درازای ۹۶۶ کیلومتر که بابل در ۲۳۰ کیلومتری این مسیر و قائم شهر در فاصله ۲۵۰ کیلومتری و ساری در ۲۷۰ کیلومتری این مسیر از جهت باختر به خاور واقع هستند.
۲) مسیر تهران – بندر ترکمن به درازای ۳۸۳ کیلومتر در جهت شمال خاوری کشیده شده که بابل در فاصله ۲۳۰ کیلومتری و قائم شهر در فاصله ۲۵۰ کیلومتری و ساری در مسیر ۲۷۰ کیلومتری این مسیر واقع شده اند.
۳) مسیر تهران ـ قائم شهر از طریق فیروزکوه در جهت باختری – خاوری به درازای ۲۶۱ کیلومتر.
۴) مسیر تهران – چالوس به درازای ۱۹۴ کیلومتر.
۵) محور کمربندی تهران – رشت – چالوس – تهران به درازای ۷۱۶ کیلومتر.
۶) محور کمربندی تهران – آمل – رشت – تهران به درازای ۸۲۴ کیلومتر.
راه آهن سراسری تهران – بندر ترکمن نیز از شهرهای این استان عبور می کند.
استان در مرکز ساری و شهر های نوشهر و رامسر دارای فرودگاه است.
● شهرهای استان:
بابل - بابلسر - بهشهر - رامسر - آمل - جویبار - ساری - سوادکوه - تنکابن - قائم شهر - نوشهر - نور - نکا - محمودآباد - چالوس و....