آتشکده آذر فرنبغ

 

سه آتشکده بزرگ محل ستایش مخصوص بود(محل دیدارگاه یا زیارتگاه به زبان امروزی) که درآنها سه آتش بزرگ

قرار داشت.

آتشکده آذر فرنبغ

آتشکده آذر گشسپ

آتشکده آذر برزین مهر

طبق نوشته های کهن کتاب بندهشن متون پهلوی اوستا " در زمان پادشاه داستانی (نوشته های تاریخی و نه داستان بافی) تخمورب نام (تهمورث) ، جماعتی سوار گاو داستانی موسوم به سرسئوک شده ، از کشور خونیرس (سرزمین اصلی آریاویچ) به شش کشور دیگر سفر کردند وازنوع بشر جزبه این وسیله کسی نمیتوانست به آن شش اقلیم برود. شبی درمیان اقیانوس باد سه آتشی را که بر پشت گاو روشن بود به آب افکند، اما آتشها مانند سه موجود زنده درمکان سابق خود بر پشت گاومجددا روییدند وهوا را روشن کردند.

 

آذر فرنبغ

یم(جم) که جانشین تخمورب شد بر فراز کوه خورومند در خوارزم آتشکده ای بنا کرد وآتش فرنبغرا در آن جای داد.که محقق نشده که چه زمانی بود.هوفمان گوید که آتش جاودانی شهر آساک درایالت استائوئن که ارشک موسس سلسله اشکانی (پارتیان که ازسالهای 256 قبل از میلاد تا 224 بعد ازمیلاد در ایران -480 سال- فرمانروایی می کردند) در حضورآن به تخت شاهنشاهی نشست، نسبتی با آتش آذربرزین مهردارد، زیرا مکان این آتش درعهد ساسانیان نزدیک شهر"آساک" بوده است. بنا بر روایت رزدشتی این سه آتش به سه طبقه ازطبقات اجتماعی ایران متعلق بوده :

موبدان

نظامیان( شاهان می بایستی جنگجو می بودند)

دهقانان

و گویند سه فرزند زردشت هر یک موسس یکی از این طبقات بوده اند.

آذرفرنبغ ، آتش طبقه روحانی ( مینویی اوستا)

آذر گشنسپ ، آتش طبقه جنگیان یا آتش پادشاه

آذر برزین مهر، آتش طبقه کشاورزان و دهقانان (آحاد مردم)

 

درعهد ساسانیان(ازسالهای 224 تا 651 بعدازمیلاد- مرگ یزدگرد سوم- حدود428 سال) مکان این سه آتش معلوم است وبنا بر روایات متداوله ، شهریاران قبل ازعهد هخامنشی این سه آتش را درآن مکان ها قرارداده بودند.

آذر فرنبغ

یا آتش روحانیان زرتشتی مطابق کتاب بندهشن ایرانی درکوه درخشان کواروند دربلوک "کار" بوده است .کواروند را بخارآلود(مه آلود) معنی کرده وبا شهر"کاریان" ایالت فارس یکی دانند که بین بندرسیراف و دارایجرد بوده و امروزهم آثار ویرانه معبد قدیمی پدیدار است. ظاهرا آتش مقدس را به وسیله منبع نفتی افروخته نگاه میداشتند و به روایت مسعودی تاریخ نگار این معبد را "آذرجوی" میخواندند و به معنی "نهر آتش" است و مسلما این همان آتشکده ای است که در کتاب تاریخ بیرونی بنام "آذر خورا" مذکوراست. و هرتسفلد استنباط کرده که آتش فرنبغ درناحیه "کنارنگان" واقع بوده ودرجلگه نبشاپور. و تا قرن دهم میلادی (حدود 350 سال اسلامی ) آتش سایر آتشکده ها را از آتشکده شهر کاریان یا جلگه نیشاپور می برده اند، زیرا ازعهد باستان رسم براین بود که آتش معابد کم اهمیت را به وسیله آتش سه آتشکده بزرگ تجدید میکردند.