زندگی نامه مهستی (منیژه)
زادگاه مهستی شهر گنجه بوده‌است و همدوره با غزنویان بود. رشید یاسمی معتقد بود که «مهستی» متشکل از دو کلمه «مَه» به معنی بزرگ و «سَتی» به معنی خانم بوده و جمعاً این کلمه به معنی «خانم‌بزرگ» است. در چهارسالگی پدرش او را به مکتب‌خانه فرستاد و چون استعدادی سرشار داشت در ده‌سالگی با ادب زن دانشمند بیرون آمد. او چنگ و عود و تار را به زیبایی می‌نواخت.
صولت الدوله
تولد
او از فرزندان داراب خان رئیس ایل قشقائی بوده و در فیروزآباد از شهرهای استان فارس متولد شده است.سال تولد صولت‌الدوله در کتاب «فارس و جنگ بین‌الملل» نوشته رکن‌زاده آدمیت به سال ۱۲۹۷ قمری، در کتاب «از باورد یا ابیورد خراسان تا ابیورد یا ابولورد فارس» نوشته مظفر قهرمانی ابیوردی به سال ۱۲۹۵ قمری و در کتاب «شرح حال رجال ایران» نوشته مهدی بامداد به سال ۱۲۹۳ قمری درج شده‌است. با توجه به اینکه مظفر قهرمانی ابیوردی فرزند معین دفتر منشی صولت‌الدوله بوده و اطلاعات او می‌تواند به واقعیت نزدیکتر باشد همچنین با استناد به کتاب سفرنامه حاج ایاز خان قشقایی که مربوط به وقایع سفر حاج ایازخان قشقایی مشاور و صندوقدار صولت‌الدوله می‌باشد، تولد صولت‌الدوله در سال ۱۲۹۵ قمری (۱۲۵۷شمسی) به نظر صحیح‌تر می‌رسد.
درباره اسماعیل خان
اسماعیل خان سردار معروف فتحعلی شاه قاجار مشهور به «زرریزخان» و «اسماعیل طلایی» اصلاً از اهالی منطقه طالب آباد مهدیشهر ( سنگسر ) در شهرستان مهدی شهر است که شهرتش پیش ازاین به غلط دامغانی گفته شده است . شاید یکی از دلایل آن همسایگی شهرستان های مهدی شهر (سنگسر) و دامغان بوده باشد . اما دلیل دیگر آن، اقامت مطلب خان برادر اسماعیل خان در یکی از اردوگاهای تابستانی در نزدیکی دامغان بوده است .
سپتامان
سپتامان نام یکی از سرداران جنگی داریوش سوم هخامنشی بود که از سال ۳۲۹ تا ۳۲۷ پیش از میلاد، در برابر حملهٔ اسکندر مقدونی به ایران به مقاومت پرداخت.و همچنین جنبش سپتامان نام جنبشی است که از سال ۳۲۹ تا ۳۲۷ پیش از میلاد در برابر حملهٔ اسکندر مقدونی به ایران به مقاومت پرداخت.
زرمهر
زَرمِهر یا سوخرا ملقب به هزاررفت فرمانروای سیستان در زمان ساسانیان و از آزادگان (اشراف) بزرگ ایران در اواخر سده ۵ میلادی بود. وی از خانوادهٔ کارن و زادگاهش ناحیه اردشیرخوره در پارس بود. مقتدرترین نجبای ایران در زمان پیروز یکم دو تن بودند یکی زرمهر یا سوخرا، و دیگری شاهپور که از مردم ری و خاندان مشهور مهران بود. پس از کشته شدن پیروز در جنگ با هفتالیان این دو سردار که با لشکری بزرگ در ایبری و ارمنستان به جنگ مشغول بودند، با عجله به تیسفون برگشتند تا نفوذ خود را در انتخاب پادشاه جدید به کار ببرند. زرمهر در رویارویی با ارمنیان، گشنسب‌داد را مأمور مذاکره با آنان کرد. وی لقب هزارپت داشت. او با وهن رئیس یاغیان ارمنی صلح کرد.
غزل عاشقانه ای از استاد سخن سعدی
ما همه چشمیم و تو نور ای صنم
چشم بد از روی تو دور ای صنم
روی مپوشان که بهشتی بود
هر که ببیند چو تو حور ای صنم
غار شاپو اول ساسانی
دیدن غار ترسناک شاپور، از آن جا که راه ماشین رو ندارد، برای همه ممکن نیست و شاید این نوشته ، بتواند جبران این دشواری را بکند.
دهانه غار بر بلندای روستای شاپور
این غار در 25 کیلومتری شمال شهر کازرون و پنج کیلومتری شهر تاریخی بیشاپور است.روستای همجوار غار نیز شاپور نام دارد و غار کاملاً مشرف به دره بزرگ و بسیار سرسبزی است.
درود در زبان پارسی
درود واژه‌ای از فارسی باستان است که ایرانی‌ها هنگام رسیدن به یکدیگر می‌گویند و بدور از هر جنگ و صلحی یکدیگر را با گفتن درود می ستایند.درود از واژه دروته و دروسته گرفته شده و در قدیم مردم هنگام احوالپرسی می‌گفتند"از درستی تو"؟ یا "درستی"؟ آیا حالت خوب است سلامت و تن درستی تو؟ این واژه در زبان روسی به "إزدرستی تو"؟здравствуйте تبدیل شده است که برای سلام و احوالپرسی و سلامت جویی بکار می‌رود.
اتابکان لر بزرگ ( 550/1155 - 827/1424 ). امرای کرد هزاراسپی از سلسله اتابکان لرستان که از ( 550 تا 827 ق. )/(1155 تا 1424 م.) بدانجا حکومت کرده اند.
مؤسس این سلسله ابوطاهر است که او را اتابک (ترکمنان) سلغریان برای رفع طغیان لر بزرگ در سال 543 ق . به این ناحیه فرستاد. اباقاخان مغول بعدها حکومت خوزستان را نیز بضمیمه ٔ ولایت اصلی لر بزرگ به اتابکان لرستان واگذاشت و یکی از ایشان یعنی افراسیاب پس از مرگ ارغون خان اصفهان را محاصره کرد ولی بزودی سرکوب شد. بسیاری از سنوات راجع بسلطنت ایشان تحقیقی نیست. پایتخت این امرا در شهر ایذه (ایدج) بود و یوسف شاه ثانی از این سلسله شوشتر و بصره را نیزگرفته.
اتابکان لر بزرگ تا نیمه اول قرن نهم باقی بودند و آخرین ایشان که غیاث الدین کاوس نام داشت به دست سلطان ابراهیم بن شاهرخ تیموری برافتاد و سلسله ایشان انقراض یافت.
اتابکان لر کوچک
اتابکان لر کوچک سلسله کوچکی از اتابکان لرستان که در ناحیه لر کوچک حکومت می‌کرده و از اوایل قرن هفتم تا قرن دهم در آن ناحیه باقی بوده‌اند.
شعبه ٔ لر کوچک اگر چند نفر امیر معتبر ازمیان ایشان برخاسته و مدت امارتشان نیز طویل تر بوده ولی هیچوقت اسم و رسم لر بزرگ را پیدا نکرده‌اند. طوایف لر کوچک قبایلی بودند مخلوط از کردان آسیای صغیر و لرها که در حدود بین عراق عجم و عراق عرب ییلاق و قشلاق می‌کردند و خراج خود را بدیوان بغداد می‌دادند و کمتر موقعی می‌شد که حاکمی بر خود داشته باشند.
