بیهقی

پس از محمود، بیهقی در پادشاهی کوتاه مدت امیر محمد (پسر کهتر محمود) دبیر دیوان رسالت بود و شاهد دولت مستعجل وی؛ و آنگاه که ستاره اقبال مسعود درخشیدن گرفت، نظاره‏گر لحظه به لحظه اوج و فرود زندگانی او بود، و هم از این تماشای عبرت انگیز است که تاریخ خویش را چونان روزشمار زندگی این پادشاه و آیینه تمام نمای دوران وی فراهم آورده است. پس از در گذشت بونصر مشکان (431 هـ.ق) سلطان مسعود، بیهقی را برای جانشین استاد از هر جهت شایسته ولی«سخت جوان» دانسته ــ هر چند که وی در این هنگام چهل و شش ساله بوده است ـــ از این رو بو سهل زوزنی سالخورده را جایگزین آن آزادمرد کرد و بیهقی را بر شغل پیشین نگاه داشت. ناخشنودی بیهقی از همکاری با این رئیس بدنهاد، در کتاب وی منعکس است، تا آنجا که تصمیم به استعفا گرفته است، ولی سلطان مسعود او را به پشتیبانی خود دلگرم کرده و به ادامه کار واداشته است. 

علی اکبر دهخدا

علی اکبر دهخدا در حدود سال ۱۲۵۷ خورشیدی در تهران متولد شد. اگرچه اصلیت او قزوینی بود ولی پدرش خانباباخان که از ملاکان متوسط قزوین بود، پیش از ولادت وی از قزوین به تهران آمد و در این شهر اقامت گزید. هنگامی که او ده ساله بود. پدرش فوت کرد، و فردی به نام میرزا یوسف خان قیم او شد. دو سال بعد میرزا یوسف خان نیز درگذشت و اموال پدر دهخدا هم به فرزندان میرزا یوسف خان رسید. در آن زمان یکی از فضلای عصر بنام شیخ غلامحسین بروجردی که از دوستان خانوادگی آنها بود کار تدریس دهخدا را به عهده گرفت و دهخدا تحصیلات قدیمی را در کنار او آموخت. وی حجره‌ای در مدرسه حاج شیخ هادی (در خیابان حاج شیخ هادی) داشت، وی مردی مجرد بود و بتدریس زبان عربی و علوم دینی مشغول بود.

زندگی نامه ارزقی هروی

ابئبکر ملقب به زین الدین ، معروف به حکیم ارزقی پسر اسماعیل وراق هروی بود وی از شاعران قوی دست سده پنجم  هجری و از مریدن خواجه عبدالله انصاری بوده است 

پدرش  اسماعیل وراق است  که فردوسی هنگام فرار از غزنین به طوس 6 ماه در خانه او متواری شد 

ارزقی در زمان حکومت شمس الدین طغانشاه سلجوقی ، تقربی تمام یافت و از ندیمان آن شاهزاده شمرده میشد و چندین رساله به نام او نوشته که معروفترین آنها الفیه و شلفیه است 

ارزقی در سرودن انواعشعر به ویژه در بدیهه گوئی و داستان سرائی قدرت عجیبی داشت . سبک او باشیوه فرخی و عنصری شباهت نزدیکی دارد از وی دیوانی شامل 2000 بیت به یادگار مانده است  

وفات ارزقی در  - 527 هجری - در هرات بوده است

زندگی نامه ملا هادی سبزواری

ملا هادی معروف به حاج ملا هادی سبزواری فرزند حاج مهدی در سال  1176  - 1212 هجری - در سبزوار دیده به جهان گشود ، پدرشاز بازرگانان سبزوار بود که در ده سالگی ملا هادی در گذشت ، ملا هادی فقه و اصول و علوم نقلیه را در زادگاه خود ازملا حسین سبزواری فرا گرفت سپس به اصفهان و مشهد رفت و سالها در نزد استادان بزرگی چون ملا اسماعیل اصفهانی و ملا علی نوری به تحصیل حکمت و فلسفه همت گماشت 

زندگی نامه اسحاق موصلی

در سال 146 - 150 هجری - در ری زاده شد و تحت سرپرستی ابراهیم و شاهک  پدر و مادر ایرانی خود به تحصیل علم و ادب ، لغت و قضا و موسیقی پرداخت و در این رشته از دانش متحبر شد .

به فرمان مامون خلیفه عباسی در ردیف پایینتر می نشستند . اسحاق مردی با تقوی و با فضیلت و در علم قضا استاد بود آنچنان که مامون می گفت که اگر اسحاق به موسیقی شهرت نداشت من او را به منصب قضاوت انتخاب میکردم

اسحاق اصول و قواعد علمی و عملی موسیقی را نزد پدرش ابراهیم و دایی اش منصور زلزل فرا گرفت و در قواعد ضرب و نواختن بربط مهارت یافتو به تکمیل و تتبع در آن همت گماشت و در علم و عمل این فن ممتاز و معروفترین هنرمند خاندان موصلی گردید. او را بزرگترین موسیقیدان ایرانی در علم و عمل و دوره اسلامی می دانند .

زندگی نامه ابراهیم بن ماهان - موصلی

ابراهیم پسر ماهان پسر بهمن پسر پشنگ بود . ماهان ، پدر وی ، از دهقانان ارجان و ازخاندان شریف آن سامان بود که از جور عمال بنی امیه از فارس به کوفه مهاجرت کرده بودند . ابراهیم در کوفه به سال 122 - 125 هجری - در کوفه متولد شد .

در دو یا سه سالگی پدرش ماهان را از دست داد و تحت سرپرستی مادر و داییهایش بزرگ شدو او را برای تحصیل به مکتب فرستادند.

ابراهیم به موسیقی عشق و علاقه فراوان داشت اما چون اولیاء او مایل نبودند که او در تحصیل علم کوتاهی کند و به موسیقی بپردازد ، بر او سخت گرفتند. ابراهیم که شیفته موسیقی بود از کوفه به موصل فرار کرد و یکسال در موصل اقامت گزیدازاین رو پس از بازگشت بین دوستانش به موصلی معروف شد . ابراهیم سپس با اندوخته ای که فراهم کرده بود از موصل برای ادامه تحصیل موسیقی به ری رفت و نزد اساتید موسیقی این شهر به فرا گرفتن این هنر مشغول شد .یکی از مربیان موسیقی او در ری جوانویه زردشتی بود .

زندگی نامه نشیط فارسی

از استادان مشهور موسیقی و از خوانندگان و نوازندگان معروف سده اول اسلامی است . نشیط در ایام عبد الله بن جعفر و یا در زمان خلافت عبد الملک اموی به مدینه رفت و سرودهای پارسی میخواند

عبد الله او را مورد توجه قرار داد و به عنوان برده خریداری کرد . نشیط بنا به تمایل عبد الله بن جعفر که از بزرگان قریش بود غنای عربی را از سائب خاثر فرا گرفت و در این فن نیز استاد گشت و عده ای از موسیقیدانان عرب نزد او به تحصیل موسیقی پرداختند

باربد افسانه ای

زندگی نامه باربد

باربد از موسیقیدانان و نوازندگان بنام و از بزرگترین آهنگسازان عهد خسرو پرویز بود که بسیاری از الحان و نواهای موسیقی را که هنوز بعضی از آنها با همان نام در ردیف دستگاههای موسیقی کنونی ما باقی مانده است از ساخته ها و پرداخته های او می دانند و بعضی اختراع مقامات را به او نسبت می دهند

باربد را عده ای جهرمی نوشته اند و برخی مروزی دانسته اند

سردار بهرام چوبین و ساخت موشک

بهرام جوبین

سردار بهرام مهران معروف به بهرام چوبین از قهرمانان ملی ایران در دوران ساسانیان به شمار می‌رود.

او ازخانواده اشرافی اشکانی مهران بود و در ری به دنیا آمد. در دوران ساسانیان بهترین بهترین افسران ارتش ایران از خاندان مهران برخاسته بودند. بهرام به علت بلندی قد و عضلانی بودن اندام به چوبین (مانند چوب) معروف شده بود. وی از سوی شاهنشاه ایران، خسرو هرمز فرمانروای کوست شمال غربی بود (کوست Kust به مفهوم کناره یا سوی)یک چهارم قلمرو ایران، از ری تا مرز شمالی گرجستان و داغستان کنونی شامل (ارمنستان و آذربایجان و کردستان). در آن زمان، ایران به چهار ابراستان تقسیم شده بود که هرکدام را چاریک نوشته‌اند. وی از میهندوستان بنام ایرانی است که وفاداری خود را به اثبات رسانده‌است. برخی از تاریخ نگاران بر این باورند که دومان سامانیان که باعث احیای فرهنگ و زبان فارسی شد، از نسل بهرام چوبین هستند.

زندگی نامه ابن هیثم

ابن هیثم

اِبْنِ هِیْثَم، ابوعلی حسن (محمد؟) بن حسن (حسین؟) بن هیثم مهندس اهوازی، ناموَر به ابن هیثم (۴۳۰-۳۵۴) که در باختر در نوشته‌های لاتینی سده‌های میانه به آونتان یا آوناتهان و بیشتر به آلهازن(Alhazen) شناخته می‌شود، از دانشمندان سرشناس ایرانی، اولین دانشمند فیزیک نور در جهان است، که در زمینه شناخت نور و قانون‌های شکست و بازتاب آن نقش مهمی ایفا کرده‌است. شرح اصول اتاقک تاریک و اختراع ذره‌بین از کارهای برجستهٔ این دانشمند ایرانی و مسلمان است که منجر به ساخت دوربین عکاسی گردید. به دید برخی پژوهشگران او نخستین دانشمند جهان است که سرعت صوت را محاسبه کرده‌است. او با معیارهای متعارف اندازه‌گیری در زمان خود، که واحد ذرع بود، سرعت نور و دور کره زمین را اندازه گرفت. وی نخستین کسی است که به بررسی ویژگی‌های نور پرداخت.