امشاسپندان

امشاسپندان یا اَمِشَه سپَنتَه جمع امشاسپند است که امشاسفند، اموسپند و امهوسپند نیز گفته‌اند. امشاسپندان از صفات پاک اهورامزدا هستند. در هیچ جای گات‌ها به واژهٔ امشاسپند بر نمی‌خوریم ولی از همهٔ آنها کراراً به صورت مجردات و صفات اهورامزدا یاد شده‌است. این از خصایص دین زرتشتی است که هر یک از صفات خداوند، یکی از ایزدان نگهبان جنس بشر است.این واژه به معنی جاودانان پاک یا مقدسان بی‌مرگ یا نامیرایان فزونی‌بخش است که از دو جز اَمِشَه به معنی جاودانی و بی‌مرگ و سپنته به معنی پاک و مقدس و فزونی‌بخش تشکیل شده‌است. در زبان اوستایی نام آنها بصورت امِشَه سپِنتَه آمده است. متون پهلوی نام آنهارا امشاسپندان ثبت کرده‌است.

نگاهی به زرتشت‌

اهورا مزدا خدای‌ متعال‌ 

2-1- اهورا مزدِا که‌ بعدها اورمزد خوانده‌ شده‌ به‌ معنی‌ «خدای‌ حکمت‌» یا «خدای‌ حکیم‌» است‌. همه‌ جا حضور دارد، همه‌ توان‌ و همه‌ دان‌ است‌، آفریننده‌ و نگهدارنده‌ و پروراننده‌ است‌. قابل‌ لمس‌ و رؤیت‌ نیست‌. صادق‌ و عادل‌ و رحمان‌ است‌. حبیب‌ و حامی‌ کسانی‌ است‌ که‌ دوستی‌اش‌ را می‌جویند و اشتیاق‌ محبت‌ او را دارند. خدای‌ اهورامزدا دارای‌ صفات‌ بسیار است‌ که‌ عارض‌ بر وجودش‌ نیستند، بلکه‌ عین‌ ذاتش‌ هستند. تجلی‌ مادی‌ او نور است‌ و تجلی‌ اخلاقی‌ او حقیقت‌ است‌. 

اسپنتامینو یا روح‌ مقدس‌ 
2-2- مظهر اراده‌ و اندیشه‌ی‌ خلاق‌ اهورامزدا اسپنتامینو (یا روح‌ مقدس‌) است‌. روح‌ مقدس‌، بدان‌سان‌ که‌ در اندیشه‌ی‌ اهورامزداست‌، نشانه‌ی‌ وجود آرمانی‌ یا کامل‌ است‌. هنگامی‌ که‌ در جریان‌ آفرینش‌، اندیشه‌ی‌ خدا جلوه‌ی‌ مادی‌ به‌ خود گیرد، نقص‌ پدید می‌آید، بنابراین‌ با خلق‌ انگره‌ مینو یا اهریمن‌ (روح‌ شر) که‌ ضد اسپنتامینو است‌، روح‌ شر حجاب‌ اسپنتامینو می‌شود. 
این‌ دو روح‌ ازلی‌ دو برادر توأمانند که‌ از آغوش‌ خداوند بیرون‌ آمده‌اند. اسپنتامینو بر مبنای‌ گزینش‌ ذاتی‌ خود، نیکوکاری‌ را برگزید و روح‌ شر بدکاری‌ را انتخاب‌ کرد. روح‌ شر به‌ عنوان‌ دشمن‌ دیرینه‌ی‌ آدمی‌، با فرییهایش‌ انسان‌ ار به‌ دام‌ می‌اندازد و به‌ بدکاری‌ می‌کشاند. آیین‌ زرتشت‌ از بهمن‌ یا وهومنه‌ ( Vahu. Mahnah ) یا منش‌ نیک‌ که‌ به‌ عنوان‌ پس‌ اهورامزدا و نخستین‌ موجود در نظام‌ آفرینش‌ اهورامزداست‌ سخن‌ می‌راند.