چنار عباسعلی

ماجرای چنار عباسعلی

پیشامد های زمانه قاجاریه به ویژه پیشامد های درون دربار شاهان این زمانه  بسیار شیرین و نغز است. نسک های زیادی به گونه سفرنامه ، یادداشت ،کهن نگاری و …از این زمانه به جا مانده که بسیاری از آنها تألیف درباریان و افراد نزدیک به آنهاست از این رو دارای ارزش کهن نگاری زیادی است  و خیلی مهین است.

دوست علی خان معیر الممالک یکی از این افراد است که نسکی به نام "یادداشت های از زندگی خصوصی ناصرالدین شاه "دارد . این نسک به پیشامد های روزگار ناصرالدین شاه ، رفتار وی با همسران و درباریان ، اهل حرم ، دولت های خارجی و ... می پردازد و رازهایی سربسته را افشا می کند که کمترکسی از آنها آگاهی دارد.

خوابگاه ناصرالدین شاه

خوابگاه ناصرالدین شاه و حضور خواستن زنان

خوابگاه شاه چندان بزرگ نبود و چهار اطاق اطرافش بود که از هر یک دری به آن از میشد. یکی برامشگران، دیگری بپاسداران و سومی بخواجه سرایان کشیک تعلق داشت (همه شب دو خواجه سرا تا صبح کشیک میداند) اطاق چهارم که استاد بهرام نقاش بسقف و دیوار های آن مجالس عیش  و سرور نقش کرده و براستی نیک از عهده برآمده بود جزء خوابگاه بشمار میرفت.

چون شاه بخوابگاه میرفت بیکی از خواجه های کشیک میگفت تا رفته فلان زنش را بحضور خواند.

ببری خان!

داستان ببری خان

ببری خان بغلط نام گربه ای ود آلاپلنگ که شاه او را دوست میداشت. در آن اوان شاه را تبی سخت عارض شد و روزی چند را بستر بیماری و ناتوانی بخواید. گربه مزور که تازه بچه آورده بود روز بعد باقتضای طبیعت بتغییر مکان آنها پرداخت. هنگامیکه یکی از بچه هایش را بدندان گرفته و و از کنار بستر میگذشت زبیده خانم ملقب به امینه اقدس بدرون اطاق آمد و در را که گربه از همان به درون آمده بود از پشت بست. گربه همینکه راه بیرون شدن را بسته دید چند دور گرد بستر گشت و در پای شاه سرگردان ایستاد. زبیده خانم از مشاهده این خال روبشاه کرده گفت: « قربان امشب عرق خواهید کرد و تب خواهید برید.» از قضا صبحگاه تب شاه قطع شد و پس از آن ببری خان مقامی بلند یافت و دارای تشک اطلس و پرستار و خوراک مخصوص شد.

بن مایه:

یادداشت‌هایی از زندگی خصوصی ناصرالدین‌شاه

نیروی سپاه ایران از بیان ناصرالدین شاه

در یکی از سفر های اروپا روزی که ناصرالدین شاه در ضیافت امپراتور اتریش از سازمان لشگری و تعداد قشون ایران جویا شد. شاه در پاسخش گفت : « از کدام دسته نیروئی ما سئوال میکنید؟» امپراطور در شگفتی شده پرسید: « مگر چند دسته قوا دارید؟» شاه سینه ای صاف کرد و گفت: « ما را سه نیروی حربیه است. اول نیروی نظامی که پیوسته یکصد و یست هزار تن زیر پرچم حاضر هستند. دوم عشایر ایران که هنگام ضرورت چندین هزار آماده جانفشانی میاشند و سوم نیروی مذهبی است که گاه جهاد بنا به قانون اسلام کلیه ی افراد ایرانی از دل و جان آماده جانازی میشوند.»

بن مایه:

یادداشت‌هایی از زندگی خصوصی ناصرالدین‌شاه

ناصرالدین شاه قاجار

 

زندگانی خصوصی ناصرالدین شاه به روایت نوه‌اش

 

لباس‌پوشی و آرایش همسران شاه و چگونگی مد آن زمان

 در آن زمان مد از اندرون بیرون می‌آمد و زن‌های شهر پیوسته چشم بدانجا داشتند تا از میانه چه برخیزد و مورد پیروی آنان قرار گیرد. چارقد‌ها معمولاً از زری و گارس و مشمش بود و چارقد قالبی از ابتکارات اندرون بشمار می‌رفت. بدین معنی که قسمت سر چارقد‌ها را بدقت بسیار و با آدابی خاص با نشاسته آهار زده و قالب می‌کردند و مرغوب‌ترین انواع آن را آفتاب‌گردانی می‌خواندند. این عمل کار هر کس نبود بلکه برخی در این فن تخصص داشتند و دیگران به آن‌ها رجوع می‌کردند. بعضی روی چارقد «کلاغی» بسر بسته زیر گلو گره می‌زدند.

ماستها را کیسه کرد

ماستها را کیسه کرد

اصطلاح بالا کنایه از: جا خوردن، ترسیدن، از تهدید کسی غلاف کردن و دم در کشیدن و یا دست از کار خود برداشتن است. 
فی المثل گفته می شود:"فلانی چون سنبه را پرزور دید ماستها را کیسه کرد." یا به عبارت دیگر به محض اینکه صدای مدیر یا ناظم بلند شد بچه ها ماستها را کیسه کردند و قس علی هذا... 

اکنون ببینیم وقتی که ماست داخل کیسه می شود چه ارتباطی با ترس و تسلیم و جا خوردگی پیدا می کند. 


ژنرال کریمخان ملقب به مختارالسلطنه سردار منصوب در اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار مدتی رییس فوج فتحیۀ اصفهان بود و زیر نظر ظل السلطان فرزند ارشد ناصرالدین شاه انجام وظیفه می کرد. 
پارک مختارالسلطنه در اصفهان که اکنون گویا محل کنسولگری انگلیس است به او تعلق داشته است.