تاثیر آیین زرتشت بر یونان باستان

دین زرتشت در حدود قرن ششم قبل از میلاد، در سرزمین ایران بزرگ، و در شرایط خاص محلی به وجود آمد.

تولد این آیین در ممالک اطراف همسایه آن دوران نمی توانست بی تأثیر باشد و به خصوص یونان، برای توجه به ایران و به مذهبی که زردشت عرضه کرده بود انگیزه های فراوانی داشت.

یونانیان در آن دوره زبان فارسی و شاید هیچ زبان دیگری جز زبان خود را نمی دانستند و آنچه در آثار اولیه آنان از ایرانیان ترسیم شده است، با صورت واقعی و ذاتی آن ها چندان وفق نمی دهد.

اگر از جزوه کوچکی که قبل از هرودوت از زردشت نام می برد سخنی به میان نیاوریم، در حقیقت هرودوت را می توانیم اولین مورخ بزرگی بدانیم که هم وطنان خود را با جزییات بیشتری از تعالیم زردشت آشنا می کند.

با این که اطلاعات او بیشتر از پارسیانی است که در بابل و آسیای صغیر طرف صحبت او بوده اند و آنچه عرضه می کند البته جامع نیست ولی قابل توجه و مقرون به حقیقت است.

موسیقی در دوری هخامنشی

موسیقی های دوران هخامنشی

موسیقی مذهبی

بر اساس نوشته‌های هرودوت مورخ یونانی، مغان هخامنشی بدون همراهی ساز با نای سرودهای مذهبی می‌خواندند و از این نظر، نه مثل سرود خوانان بابلی و آشوری بودند و نه تحت تاثیر اقوام سامی. موسیقی این سرودها صرفآ موسیقی آوازی بود و نه موسیقی سازی.

مشاهده می‌کنید که پرهیز از استفاده از ساز و آلات در موسیقی مذهبی از ادوار گذشته تاریخی وجود داشته و اثرات آن تا به امروز هم به چشم می‌خورد.

مسئولیت اجرای سرودهای مذهبی با موبدان خوش آواز بوده و به قول "استرابو" دانشمند یونانی این نغمه‌ها منحصر به مفاخر پهلوانی و مناجات با یزدان بوده است. شایان ذکر است که امروزه بازمانده‌هایی از این آئین کهن هنوز هم در فرهنگ ایران دیده می‌شود.

ماراتن از افسانه تاحقیقت

شکست ایران در نبرد ماراتن یکی از بزرگترین دروغ های تاریخ است

 

به گفته هرودوت٬ پارسیان از یونانیان در نبرد ماراتن در سال ۴۹۰ ق.م شکست سختی خوردند. در اینجا ما با بررسی دقیق مدارک و شواهدات خواهیم دید تا چه حدی این ادعا درست است. از آنجایی که فقط گفته های هرودوت از زمان نبرد ماراتن باقی مانده اول باید به گفته های هرودوت نگاه کرد٬ بدون اینکه کورکورانه ادعا های او را پذیرفت. اینکه هرودوت از پارسیان متنفر بوده بر همگان روشن است. نخست یونیان و مردم اریتری به سارد که جزو قلمرو پارس بود حمله می کنند و معبد مقدس آنجا را به آتش می کشند.

داریوش بزرگ تصمیم به گوشمالی یونانیان می گیرد. همچنین وقایع دیگری از جمله ربودن شاهزادگان و یا همسران نجیب زادگان پارسی به وسیله یونانیان به این درگیری دامن می زند.داریوش بزرگ نخست دستور ساختن کشتی های بلندی را می دهد که با آنها قادر به حمل اسب باشند. او داتیس و آرتافرن را به فرماندهی ۶۰۰ کشتی جنگی به سمت اریتری و یونان روانه می کند. همینطور « هیپ پیاس » که فردی یونانی بود سپاه پارسیان را همراهی می کند. ( این هیپ پیاس کسی بود که بعد از انقلاب آتن از یونان گریخته بود و در لیدیه در پناه پارسیان زندگی میکرد. او کسی بود که پارسیان را به حمله و تصرف یونان ترقیب میکرد تا بدین وسیله خود بعد از پیروزی پارسیان قدرت را در یونان بدست بگیرد.

ماراتن از افسانه تا واقعیت

ماراتن از افسانه تا واقعیت

ادوارد شیفرد نبرد ماراتن را اولین و مهمترین جنگ بین پانزده جنگ مهم تاریخ بشر می خواند. او معتقد است که در صورت پیروزی امپراطوری هخامنشی در دشت ماراتن، دیگر شاهد دموکراسی یونان، هلنیسم، روم به عنوان منتقل کننده این فرهنگ، رنسانس و دنیای مدرن نبودیم.

این دیدگاه اروپایی به جهان شاید از نظر ما اغراق آمیز به نظر برسد اما نبرد ماراتن به عنوان یکی از نبردهای کلیدی در تاریخ یونان باستان، آتن و دموکراسی نوپای آن را به بازی گردان اصلی در صحنه ی سیاسی آن زمان تبدیل کرد. آتنی ها با تاکید بر پیروزی در نبرد ماراتن برای بقیه یونان دو پیام داشتند: اول اینکه  به تنهایی و برای اولین بار بزرگترین امپراطوری جهان را شکست داده و در نتیجه این حق را دارند که به عنوان مهمترین دولت شهر یونان به رسمیت شناخته شوند و دوم اینکه الگوی دموکراسی نوپای آتنی (حقوق شهروندی برابر برای مردان) می تواند در سایر نقاط یونان نیز به پیروزی در مقابل حملات خارجی منجر شود.

پادشاهی مان نا

پادشاهی مان نا

بهایی که سارگون از شاه دست نشانده مان نا گرفت ام بود که ابادی هایی در جنوب مان نا را از ان کشور جدا کرده ضمیمه کشور اشور کرد. او سپس به اوشکایه(اکنون اوسکو) که هم پیمان ارمینه بود لشکر کشید، مردم اوشکایه از بیم او به کوهستان گریختند و او اوشکایه را تاراج و ویران کرد و کلیه خانه ها و باغ های اوشکایه با 115 ابادی کوچک که پیرامون ان واقع شده بودند را به اتش کشید و هرچه مزارع و گندم زار و تاکستان و باغ بر سر راه بود را اتش زد و کتیبه ایی به مناسبت این پیروزی بزرگ جهادی که نصیب خدای اشور شده بود برجا نهاد. در گزارش های دیگری خبر کشتارها و ویرانیها و اتش زنی های مشابهی در چند ده ابادی در حاشیه غربی اذربایجان کنونی داده شده و اشاره شده که این ابادی های پیش از ان که به دست سارگون نابود شوند از نظر ابادانی و زیبایی همچون بهشت بودند و از کاخ های شکوهمندی خبر می دهد که در این ابادیها برافراشته شده بود و همه به خشم خدا گرفتار امده به دست سارگون نابود شدند و از ثروت های کلانی خبر می دهد که در دژهای تسخیر شده به دست امد.

سَکاها

 

سَکاها دسته‌ای از مردمان کوچ‌نشین آریایی و ایرانی‌تبار بودند که محل زندگی آنان از شمال به دشت‌های جنوب سیبری، از جنوب به دریای خزر و دریاچه آرال، از خاور به ترکستان چین و از باختر تا رود دانوب می‌رسید. سکاها مردمانی جنگجو بودند و گهگاه به سرزمین‌های همسایه خود یورش می‌بردند. سکاها از شاخه‌های نژاد هند و اروپایی بودند که همواره در تاریخ قدیم ایران خودنمایی می‌کردند.در نوشته‌های هرودوت، بقراط، ارسطو، استرابون، و بطلمیوس اطلاعاتی در مورد سکاها داده شده است.

سکاها در زبان آشوری اشکوز نامیده می‌شدند و پارسیان و هندی‌ها آنان را سَکا می‌نامیدند. آن چنان که در کتیبه‌های هخامنشی نگاشته شده؛ سَکَ یا سَکا نامی است که در زبان پارسی باستان برای سکاهایی که از طرف آسیای میانه با ایرانیان سروکار داشتند، به کار رفته‌است. سنگ‌نبشتهٔ هخامنشی بیستون، از چهار دستهٔ سکا یاد کرده‌است:

• سکا پَرَدرایه/داها -سکاهای آن سوی دریا: کریمه، دانوب
• سکا تیگره‌خوده/ماساژت‌ها -سکاهای تیزخود، سکاهای ماورای سیحون
• سکا هئومه‌ورگه/امیرجیان‌ها -سکاهای هوم‌نوش، سکاهای ماورای جیحون
• سکا پَرَسوغودَم -سکاهای آن سوی سغد

بغابوخش یکم

 

بغابوخش یکم یا بغه بوخشه یا بغه بوجیه یا به یونانی مگابیز یکم نام یکی از بزرگان پارسی بود. وی در سال ۵۲۲ پیش از میلاد، با کمک تعدادی از رؤسای هفت خانوادهٔ بزرگ پارسی با کشتن گئومات مغ که به عنوان بردیا فرزند کوروش بزرگ بر تخت نشسته بود، سلطنت را به داریوش بزرگ و خاندان هخامنشی بازگرداند.

قیام هفت یار

گئومات غاصب بعد از دست انداختن به تاج و تخت، تمام زنان کمبوجیه را نیز در اختیار گرفت. یکی از این زنان فیدمیا، دختر هوتن (اوتانه یا اتانس) یکی از تواناترین نجبای ایران بود. اولین کسی که پس از هفت ماه فرمانروایی به گئومات ظنین شد که او فرزند کوروش نیست بلکه مرد شیادی است، هوتن بود. او از دختر خود پرس و جو کرد و دخترش نتیجهٔ تحقیق به پدر اطلاع داد. هوتن یک دستهٔ شش نفره از نجبای پارس را که به آنها اطمینان داشت، در شوش تشکیل داد و با ورود داریوش از پارس تصمیم اتخاد شد که او را نیز در گروه خویش وارد سازند. این هفت تن با هم قسم خوردند که برای دفع غاصب اقدام کنند.

دیاکو

 

دولت ماد یکی از سه تیره آریایی ( ماد، پارس و پارت ) فلات ایران است در سال ۱۳۳۲ پیش از تاریخ خورشیدی بود . مردم ایران او را به پادشاهی برگزیدند. شاهنشاه دیاکو همدان ( هگمتانه‌ ) را به پایتختی خود برگزید و در آن بر روی تپه‌ای، هفت دژ تو در تو ساخت و هر یک را به رنگ ویژه‌ای در آورد.دیاکو ۵۳ سال بر ایران فرمانروایی کرد او توانست اتحادی تاریخی بین تیره های مختلف نژاد آریایی ایجاد نماید .
دیاکو قاضی یک روستا بود که به خاطر دادگری‌اش در سال ۷۰۱ پیش از میلاد از سوی ۷ طایفه ماد به عنوان رهبر برگزیده شد و توانست این ۷ طایفه قوم ماد را با هم متحد کند. او پس از ۷ سال رهبری در میان این ۷ طایفه، از سوی مادها به عنوان پادشاه برگزیده شد و تا سال ۶۵۶ پیش از میلاد مسیح بر همه طایفه‌های ماد فرمانروایی کرد. دیاکو کاخی هفت‌طبقه و تودرتو ساخت که هر طبقه با رنگی دیگر تزئین شده بود و در پیرامون آن شهر همگتانه (همدان) را به عنوان پایتخت خود بنیاد کرد. او ۵۳ سال پادشاهی کرد.

ماجراهای به قدرت رسیدن دیاکو فرزند فرورتیش تنها در کتاب تاریخ هرودوت آمده‌است. هرودوتمی‌نویسد که دیاکو در کاخ خود می‌ماند و تماس مستقیمی با مردم بیرون نداشت و تماسش از طریق فرستادن و دریافت پیام به بیرون بود و گروهی را به عنوان آگاهی‌رسان‌های مخفی زیر فرماندهی خود داشت.

جنبش گئومات مُغ

جنبش گئومات مُغ یکی از قدیمی‌ترین جنبش‌های اجتماعی در تاریخ ایران است که یکی از بزرگان زرتشتی به نام گئوماتای مغ در زمان شاهنشاهی کمبوجیه آغاز کرد.

داریوش و قتل گئومات

داریوش با ترور بردیا که ادعا شد غاصب است، با همکاری شش خانواده اشرافی ایرانی دیگر، بر تخت نشست و صبح روز بعد تاجگذاری کرد.

به گفته هرودوت، داریوش قبل از بدست گرفتن قدرت "بدون هیچ نتیجه ای در آن زمان"، بعنوان یک نیزه دار در عملیات حمله کمبوجیه دوم به مصر شرکت کرده بود و بعد امپراطور ایران شد.

به سلطنت رسیدن داریوش دو روی متفاوت از داستان دارد. منابع ما (کتبیبه بیستون و هرودوت) هر دو داستان مشابهی را که در زیر می آید نقل میکنند. با اینحال تاریخ دانان از این دو چنین نتیجه میگیرند که احتمالا به قدرت رسیدن داریوش غیرقانونی بوده است. محتمل به نظر میرسد که "گوماتا" (گئومات) در اصل همان بردیا بوده باشد، که داریوش زیر پوشش شورش، وارث سلطنت را کشت و خود آن را بدست گرفت. این حقیقت که در آن زمان (طبق کتیبه بیستون) پدر و پدربزرگ داریوش هنوز زنده بودند حاکی از این حقیقت است که او در مراتب سلطنت موروثی در نوبت بعدی نبوده است.

جاده‌های هخانشی

جاده‌های هخانشی و ایستگاه‌های آن

لوحه‌های تخت جمشید وجود جاده‌های عظیم را تأیید می‌کنند. در این لوحه‌ها حرکت گروه‌ها یا افرادی که وارد ایران می‌شده یا در ایران مسافرت می‌کرده‌اند ثبت شده‌است و ما می‌توانیم از آن‌ها پی ببریم که هندوستان، آراخوزیا، کرمان و بلخ همگی از طریق نظام عظیم راه‌های ایران با هم ارتباط داشته‌اند.
متون به دست آمده از تخت جمشید گواه آن است که شبکه‌ی جاده‌ها سراسر امپراتوری پهناور ایران را پوشش می‌داده و از این روی، سیستم نگهبانی و تدارک راه‌ها و مسافران در تمام ایالات از شرق تا غرب عمل می‌کرده است.(Graf 1995:167-189)در میان لوحه‌ها به چهار سفر میان سارد و شوش (یا تخت جمشید) برمی‌خوریم. از بسیاری مناطق دیگر امپراتوری نظیر بلخ، کرمان، هندوستان، آراخوزیا یا قندهار، هرات، بابلیه، ماد، مصر نام برده شده است.