جنگ فراض

نبرد فراض

جنگ فراض یکی از رشته جنگ‌های صدر اسلام است که بین ایران و اعراب به وقوع پیوسته‌است، گفته می‌شود که این جنگ در ماه ذی القعده سال ۱۲ هجری قمری برابر ۶۳۴ میلادی به فرماندهی خالد بن ولید رخ داده‌است.

خالد در ماه رمضان به سوی ناحیهٔ شام و عراق و جزیره حرکت کرد، رومیان از این تحرک خالد و ورود وی به الفراض باخبر شدند، خشمگین شدند، رومی‌ها از همسایگان پارسی خود درخواست کمک نمودند، همچنین مسیحیان اعراب تغلب و ایاد و نمر به یاری رومی‌ها شتافتند، ودر ساحل رود فرات گرد آمدند، قشون روم و فارس وهمپیمان‌های شان از اعراب به خالد پیغام دادند که برای جنگ دو راه پیش رو دارد یا اینکه از رودخانه فرات عبور کند وبه سوی آنها رود، یا اینکه اجازه دهند که لشکریان پارسیان به سوی آنها عبور کنند، در اینجا جنگی خونینی مابین قوای رومی‌ها و سپاهیان ایرانی واعراب که به رومیان کمک می‌کردند از یک طرف، و خالد بن ولید از طرف دیگر درگرفت که باز مسلمانان فاتح شدند.

در مورد این جنگ طبری می‌نویسد:

کشته شدگان پارسیان و رومیان از صد هزار نفر تجاوز کرده‌است، خالد پس از جنگ ۱۵ روز در فراض ماند، در ۲۵ ذی القعده به طرف حیره حرکت کرد.

اما مستر مویر در کتاب (الخلافه) چاپ ۱۹۴۲ هنگام ذکر نبرد فراض در صفحهٔ ۶۱ عدد کشته شدگان را رد می‌کند، و می‌گوید که این شمار عدد قابل تصدیق نیست، گرچه تعداد قشون پارسیان و رومیان ومسیحیان اعراب زیاد بودند، بعضی مورخین عرب نوشته اند که پارسیان و رومیان با جیشی بزرگ با خالد وارد جنگ شدند، اما هیچ کدام از آنان عدد افراد این جیش را ذکر نکرده اند. اما نوشته اند که قوای دشمن از ۳ جیش تشکیل می‌شده است: جیش پارسیان ، رومیان و اعراب مسیحیان. لذا گفته اند که تعداد کشته شدگان زیاد بوده‌است. بنا براین طبری نوشته‌است که تعداد کشته شدگان از ۱۰۰ هزار نفر تجاوز کرده بوده‌است.

منابع:

• الحموی ، یاقوت ، ابوعبدالله ، (مُعجَم اَلبُلدان) ، دار الکتب العلمیة ، بیروت ، لبنان، جلد یکم، چاپ سال ۱۹۹۰ میلادی به (عربی).
• شاکر ، محمود ، (التّاریخ الإسْلامَی) ، المکتب الاسلامی ، بیروت ، چاپ سال ۱۹۸۵ میلادی به (عربی).
• النجار ، عبدالوهاب ، (الخلفاء الراشدون) ، المکتب الاسلامی ، بیروت ، چاپ سال ۲۰۰۲ میلادی به (عربی)
• محمد ، رضا ، (تاریخ الخلفاء) ، دار الکتب العلمیة ، بیروت ، لبنان، جلد یکم، چاپ سال ۱۹۷۷ میلادی به (عربی).