ریحان

ریحان

نام فارسی: ریحان
نام عمومی: Sweet basil

نام علمی: Ocimum bacilicum
خانواده : Labiatae
نام عربی: صعتر هندی- شاهسفرم


طبیعت:

در اوّل گرم و در دوم خشک.

خواص درمانی از دیدگاه طب سنتی ایران:

- برای بهبود ضعف معده و سرفه مفید می‌باشد.
- خواب‌آور و رایحه‌ی آن دل‌انگیز است..
- جهت انسداد عروق مغذی، تحلیل ورم‌های جمیع اعضا، تنگی نفس مفید است.
- بوئیدن آن برای سردرد گرم مزاجان و مسافرین و رفع وبا مفید می‌باشد.
- تخم آن معتدل کننده مزاج و مقاوم در برابر سموم است.
-  ریحان باد‌شکن، شیر‌افزا می باشد.
- کمی مخدر است.
- مالیدن اسانس ریحان روی پوست سبب دفع پشه می‌گردد.

دارچین

دارچین

نام فارسی: دارچین
نام علمی: Cinnamomum verum
نام عربی: دارصین

گیاه شناسی:
دارچین یکی از ادویه‌های مشهور مورد استفاده در غذاهای ایرانی است و به‌عنوان چای نیز بکار می‌رود. دارچین در واقع پوست خشک‌شده شاخه‌های درختی است که محل اصلی رویش آن جزیره سیلان و جنوب غربی هند است.
نام علمی آن (Cinnamomum verum ) و نام دیگر آن (Cinnamomum zeylanicum Nees ) می‌باشد.

طبیعت مفرده:
در طب سنتی ایران طبیعت دارچین را گرم و خشک در درجه سوم دانسته‌اند.

توت

توت

توت، میوة محبوب و نوبرانة فصل بهار بویژه برای تهرانی‌ها است که دارای تنوع زیادی در انواع و گونه‌های مختلف خود است. طبیعت توت شیرین، گرم و مرطوب است.
خواص توت شیرین:
1. از آن خون نیکو در بدن تولید می‌شود و در رفع کم‌خونی مفید است.
2. رطوبت‌بخش مغز است و به همین‌خاطر می‌تواند آرام‌بخش خوبی باشد.
3. جگر و طحال را تقویت و پاکسازی می‌کند.
4. چاق‌کننده است و در تقویت قوای جنسی نیز کارآمد می‌باشد.
5. برای سینه و شُش مفید است.

به

به

نام علمی: (Cydonia vulgaris (oblongata

«به» در کتب طب سنتی ایران با نام «سفرجل» آورده شده و دارای 3 نوع میوه است که خواص کلی اقسام آن عبارت است از:
- غذائیت آن بسیار اما دیرهضم است.
- هم مصرف خوراکی و هم بوئیدن میوه آن، موجب تفریح و نشاط و تقویت قلب و مغز و قوای مربوط به آنها می‏گردد.
- بوئیدن آن موجب قطع حالت تهوع و استفراغ می‏گردد و خوردن آن موجب تقویت معده و دهانه ورودی آن شده و از صعود بخارات معدی به سمت مغز و ایجاد بدبویی دهان جلوگیری می‏کند.
مصرف آن پیش از غذا موجب یبوست مزاج و پس از غذا سبب تلیین و نرمی مزاج است. به خام دیرهضم بوده و به کندی از معده عبور کرده و به شدت موجب یبوست مزاج می‏گردد.

حکیم میرزا سید احمد تنکابنی

حکیم میرزا سید احمد تنکابنی

وی فرزند محمدحسین‌حسینی‌شریف‌ تنکابنی از حکیم‌باشیان و پزشکان پژوهشگر دوران قاجاریه، اواسط سده سیزده هجری قمری، است که البته از جزئیات زندگی او اطلاع چندانی در دست نیست و از طرف مادر منسوب به حکیم محمد مؤمن حسینی تنکابنی صاحب کتاب تحفةالمؤمنین است و از سوی پدر به شیخ زاهد گیلانی می‌رسد. دو تن از فرزندان او نیز به اسامی حکیم میرزا حبیب‌ا... مجدالاطباء و حکیم میرزا نصرا... شمس‌الاطباء نیز در دانش پزشکی قدیم و جدید صاحب اطلاعات و تحصیلات و از پزشکان معروف تهران در دوره ناصرالدین شاه بودند.

از شرح احوال، آثار او، تاریخهای ذکر شده در متن کتابها و همچنین مقدمه‌های وی معلوم می‌شود که هم‌دوران فتحعلی‌شاه و محمدشاه قاجار بوده است و با توجه به اشتهار به مهارت و تجربه علمی و عملی به سمت حکیم‌باشی فتحعلی‌شاه قاجار (1212- 1250 هجری قمری) منسوب گردیده بود. شیخ عبدالنبی قزوینی (صاحب کتاب تتمیم امل الامل) که در دوران جوانی با حکیم تنکابنی معاشرت و هم نشینی داشت وی را به فضل و کمال ستوده است و اضافه می نماید که عملاً کرسی تدریس طب در تهران به او اختصاص داشت و بسیاری از پزشکان مشهور، از شاگردان وی بودند.

طاق بستان

محوطه تاریخی طاق بستان در دامنه کوهی به همین نام و در کنار چشمه ای در شمال شرقی حاشیه کنونی شهر کرمانشاه واقع شده است. در این محوطه، آثاری از دوره ساسانی وجود دارد که شامل سنگ نگاره اردشیر دوم و دو ایوان سنگی بنام های ایوان کوچک و بزرگ است. مورخین و جغرافی نویسان دوره اسلامی ضمن توصیف سنگ نگاره های طاق بستان، از این محوطه با نام های متفاوتی یاد کرده اند، بطوریکه "ابن فقیه" و "ابن رسته" این مکان را "شبدیز" و "یاقوت" آن را “قصرشیرین” نامیده است، همچنین "حمدا... مستوفی" آنجا را “طاق وسطام”، عده ای دیگر آن را “طاق بهستون”، “طاق بیستون” و “تخت بستان” نامیده اند. اهالی محل نیز محوطه را با نام “طاق وسان” و “طاق بسان” می شناسند. “سان” در لفظ محلی به معنی سنگ است و به این ترتیب “طاق وسان” یعنی طاقی که در سنگ کنده شده. امروزه نیز در اکثر محافل ایران شناسی از این مکان با نام “طاق بستان” یاد می شود.

در سمت راست ایوان کوچک، سنگ نگاره ای وجود دارد که صحنه تاج ستانی اردشیر دوم (383 – 379 م) نهمین شاه ساسانی را نشان می دهد. در این صحنه، شاه ساسانی به حالت ایستاده با صورتی سه ربعی و بدنی تمام رخ در مرکز صحنه نقش شده که دست چپ را بر روی قبضه شمشیر گذاشته و با دست راست حلقه روبان داری را از اهورا مزدا می گیرد. شاه ساسانی چشمانی درشت و ابروانی برجسته دارد. ریش او مجعد و موهای سرش به صورت انبوه بر روی شانه ها آویخته شده است. وی گوشواره‌‌ای بر گوش و گردنبندی در گردن و دستبندی در مچ دارد. گوشواره او به شکل حلقه مدوری است که گوی کوچکی به آن آویزان است. گردنبند او نیز شامل یک ردیف مهره های مرواریدی درشت است.

شنبلیله

کاربرد شنبلیله

نام فارسی : شنبلیله

نام انگلیسی: Fenugreek

نام علمی: Triogonella foenum-graceum

نام عربی: حلبه

نام تیره: Leguminosae (بقولات)

یا خانواده نخود Fabi aceae

گیاه شناسی:

گیاه شنبلیله ، یک گیاه معطر یکساله است که طول آن ، به ۶٠ سانتی متر می رسد و دارای یک ریشه اصلی عمودی طویل و ریشه های خزنده و شاخه دار بسیار و یک ساقه شاخه دار و مدور است. برگها ، مرکب از٣ برگچه و دارای یک دمبرگ هستند که از یک نقطه ، منشعب می شوند و برگچه ها ، به شکل تخم مرغ وارونه یا دوک مانند و کشیده

هستند و حدود نصف بالای پهنک آنها دندانه دار است. گلهای سفید رنگ یا بنفش مایل به سفید و بدون پایه آن ، به صورت تکی یا جفت ، در زاویه بین برگها و ساقه ها قرار می گیرند. میوه های آن بدون کرک ، به صورت نیام مستقیم یا داسی شکل بوده و به یک دهانه لوله ای پایان می یابند.

زعفران

زعفران گیاه شادی بخش

نام فارسی : زعفران
نام علمی: crocus sativus l.
نام عربی: زعفران
نام عمومی: saffron
سایر نام ها: آن را به سریانی کرکم و جاوی به تشدید یا و به فارسی لرکیماس و به هندی کیسر نامند.
گیاه شناسی و اجزای مورد استفاده:
گیاهی است پایا، چند ساله، به ارتفاع 10-30 سانتی متر و تک لپه ای است. قطعات گل تریمر هستند. سه عدد بیرونی کاسبرگ، سه عدد درونی گلبرگ هستند. قسمت زرد پرچم است ( سه عدد پرچم دارد) قسمت قرمز کلاله و خامه است. خامه با 3 شاخه باز، معطر و لاکی رنگ می باشد در حقیقت زعفران مورد استفاده ناحیه انتهای خامه و کلاله گیاه است
کانون انتشار این گیاه در منطقه آناتولی، عراق و ایران می باشد و در ایران در کرمانشاه، اراک و فارس می روید و به صورت بسیار گسترده در مناطق شرقی استان خراسان کاشته می شود

جعفری

جعفری و خواص آن

 

نام فارسی : جعفری

نام علمی: ‍Petroselinum crispum (Miller) Nyman ex A.W. Hill

اسامی دیگر:

Botanical: Petroselinum hortense, Apium petroselinum

Pharmaceutical: Radix Petroselini (root), Fructus Petroselini (fruits)

نام انگلیسی: Parsley

خانواده: Apiaceae

 

ماهیت: 

گیاهی علفی ، دوساله و دارای بوی معطر ، ترد و لطیف، با ریشه راست  عمودی دوکی شکل، زردرنگ و ساقه استوانه ای دارای خطوط برجسته طولی است که ارتفاع آن به 60- 100سانتی متر می رسد و برگ ها دارای  بریدگی های لوزی یا مثلث شکل و دارای کاسبرگ های سه سوزنی هستند و ثمر یا تخم آن سبز خاکستری رنگ، دوکی شکل داری 5 خط برجسته است. گل آذین ها پایک بلند(ساقه اصلی)  انتهایی نوک دار 10 تا 20 چتر های شعاعی زرد رنگ هستند. مبدا اصلی در ناحیه مدیترانه و اکنون در تمام جهان کاشت می شود.

پسته

پسته و کاربرد آن

- بهترین انواع آن دارای دانه‌های بزرگ، پوست نازک سفید، پوست بیرونی سبز مایل به بنفشی و مغز سبز و چرب می‌باشد.
- پسته نیروی جنسی را زیاد می‌کند و تولید منی را افزایش می‌دهد.
- پسته تقویت کننده مغز، قلب، معده، باز کننده‌ی انسداد کبد، چاق کننده‌ی بدن، در رفع سرفه و سردی کلیه‌ها مفید می‌باشد.
- پسته برای درمان برخی از انواع سرفه نیز  مفید است.
- پوست سبز پسته برای رفع بوی بد دهان، استحکام لثه و بزخی از اسهال های خونی کاربرداست .
دم‌کرده‌ی آن برای از بین بردن دل‌به‌هم‌خوردگی و استفراغ وسکسکه استفاده می‌شود.
- همچنین در رنگرزی به کار می‌رود.