زندگی نامه بهزاد

استاد کمال الدین بهزاد نگارگری چیره دست و یکی از بزرگترین و مشهورترین هنروران و نام آوران ایران می باشد که در تاریخ چندین هزار ساله ایران و شاید دنیا کمتر کسی میتواند با او برابری کند وی نقاش مینیاتورساز ایرانی قرن دهم هجرى می باشد که تاریخ تولد و وفاتش معلوم نیست، بقولى در۹۴۲ ه . ق. درگذشت. استاد او بقولى امیر روح الله معروف به میرک نقاش هراتى کتابدار سلطان حسین بایقرا، و بقول دیگر پیر سید احمد تبریزى بود؛ و کسان دیگرى را نیز نام بردهاند. چیزى نگذشت که نزد علیشیر نوای یامیر علیشیر نوایی و سپس در دربار سلطان حسین بایقرا در هرات تقرب یافت. و پس از برافتادن تیموریانسلسلهٔ تیموریان خراسان بدست محمد شیبانی شیبک خان ازبک همچنان در هرات ماند و بعد از استیلاى شاه اسماعیل اول صفوى بر ازبکان، همراه وى به تبریز رفت. و در ۹۲۸ ه . ق. به ریاست کتابخانهٔ سلطنتى منصوب گردید. در دورهٔ شاه طهماسب صفوى نیز در کمال عزت و احترام میزیست، و سرانجام در تبریز درگذشت. و در همانجا در جوار کمال الدین خجندی شاعر مدفون شد. و نیز گفته اند که در هرات درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد.

میر عماد پدر خط زیبای پارسی

زندگی نامه میر عماد

میرعماد الحسنی سیفی قزوینی از مشهور ترین خوشنویسان تاریخ هنر ایران است که توانست پایه خط نستعلیق را چنان مستحکم نماید که تمام صاحب نظران خطوط اسلامی آن را عروس خطوط نامیدند . قلم او بیشترین تاثیر خود را در عرصه خط نستعلیق گذاشته است . زندگی او در تذکره ها و رسالات و متون مختلف آمده اما گوشه های پنهان زندگی او همواره ناشناخته مانده است . 

 در لغت نامه دهخدا آمده است :

عماد قزوینی خطاط مشهور ( 961-1024 ) نام او عمادالملک قزوینی حسنی بود و در خط نستعلیق دستی توانا داشت . خط میر برای حسن خط مثل بوده است و برخی خط او را برخط میرعلی هروی ترجیح میدادند .در سال 1024 ه.ق شاه عباس صفوی وی را متهم به پیروی از مذهب تسنن نمود و امر به قتل او شد وی در آخرین شب ماه رجب همان سال در راه حمام بقتل رسید . گویند میرزا ابوتراب خطاط اصفهانی شاگردش جنازه او را در دروازه طوقچی دفن نمود و چون میخواستند برای او مقبره ایی بسازد مانع شدند . فرزندان و یاران او را هم طرد کردند و همگی به هندو روم پناه بردند خاندان او همگی در خط سر آمد بودند .

زریاب مخترع گیتار

زندگی نامه زریاب

زریاب با نام کامل ابوالحسن علی بن نافع مشهور به زریاب کبیر و ملقب به زریاب بصری موسیقی‌دان، خواننده و بربط نواز ایرانی‌تبار است. این هنرمند دانشمند از علمای موسیقی ایرانی بود.  و ازمعروفترین موسیقیدانهای شبه جزیره اسپانیا بوده استاو ایجادکننده مکتب موسیقی ایرانی آندلس و ترویج دهنده موسیقی عربی ابداعی پارسیان در قرطبه، اشبکیه، مصر و شمال آفریقا است. او آگاه از علوم هندسه، زمین‌شناسی و جغرافیا بوده است. گفته می‌شود عود و طرز نواختن آن را به اندلس و سپس اروپا برده است.

زندگی

بنابر روایت‌هایی که چندان مستند نیست زریاب در بغداد زاده شد و خانواده او اصلاً از کردهای ایران یا از دشت ارژن در فارس بودند. او شاگرد اسحاق موصلی موسیقی‌دان مشهور دربار هارون‌الرشید بود و پس از آن‌که اسحاق در اثر برتری زریاب در فن موسیقی و نیز فتنه‌انگیزی حاسدان به او بی‌لطف شد ترک بغداد کرد و به مغرب و بالاخره کوردوبا (قرطبه) در آندلس رفت.

باربد و نکیسا در موسیقی ایران

نقش باربد و نکیسا در موسیقی ایران

در دربار خسرو پرویز دو ترانه ساز و رامشگر معروف بود، یکی باربد (یک) و دیگری سرکش. سرکش در آغاز حائز مقام اول بود و برای حفظ پایگاه خودش پیوسته باربذ را که رامشگری جوان و از مردم مرو بود از حضور شاه دور می داشت. اما باربذ حیله ای کرد و آواز خویش را به گوش خسرو رسانید و از آن پس مقرب شد. ...او در ملاقات اول دستان یزدان آفریذ را برای خسرو خواند، بعد دستان پرتو پرخار را به سمع او رسانید که همان شادمانی را می بخشید، که توانگری از پس درویشی می بخشد، پس از آن دستان سبز اندر سبز را خواند و نواخت چنانکه شنوندگان از آهنگ زار زار ابریشم رود و از زیر و بم سرود خواند او مجذوب و مبهوت شدند....» (نقل از ثعالبی، از کتاب ایران در زمان ساسانیان).

بامشاد خنیاگر ساسانی

بامشاد

بامشاد نوازنده و موسیقی‎دان دوره خسروپرویز دوم ساسانی است که او را چون باربد کم مانند دانسته‌اند. بامشاد از آن گویند که بامداد چنان می‌نواخت و می‌خواند که همه کس را شاد می‌کرد.

از دیگر موسیقیدانان بنام آن روزگار می‌توان باربد، نکیسا و رامتین را نام برد. گفته می‌شود که موسیقی در ایران زمین در عهد ساسانیان در اوج خود بوده‌است. در این دوره موسیقی در دبیرستانها تدریس می‌شده و عموم مردم کمابیش با موسیقی مقدماتی آشنایی داشتند.

فرش پازیریک

تاریخچه فرش و قالی در ایران

فرش پازیریک، قدیمی ترین فرش جهان

 

قالی ها و قالیچه های رنگارنگی که زینت بخش اغلب خانه‌ها است، عموماً با پنجه های ظریف و هنرمند زنان و مردان جوان این کشور گره گره بافته شده و بسیاری از جهانیان در پرتو وجود این صنعت باستانی ظریف ایران را می‌شناسد.

از آن جایی که بافتن قالی مستلزم وجود کارگران صبور و بردبار می باشد از دیر زمانی قالی بافی هم نوعی صنعت تجملی محسوب شده است و به همین مناسبت در ادوار قدیمی این صنعت همه جا توسط مورخین و نویسندگان یونانی معرف تجمل مشرق زمین قلمداد گردیده و استعمال کلمه Tapetes یونانی به معنی «تجمل» و در فرانسه Tapis مخصوص «قالی» شده است.

واژه «قالی» بنا به اعتقاد آقای پروفسور پوپ مقتبس از نام شهر «قالی قلعه» ارمنستان می‌باشد که از روزگار گذشته قالی بافی آن مشهور بوده لیکن بعدها این صنعت در سراسر ایران عمومیت پیدا نموده است. پروفسور پوپ بر آن است که قدیمی‌ترین قالی مکشوف در جهان قالی هائی است که به سال 1924 ـ1920 هیئت علمی موزه ی «ارمیتاژ لنین گراد» در «نوین اولا»  Noin Ulaمغولستان یافته اند. اما باید دانست که این اظهار دانشمند آمریکائی پیش از کشفیات جالبی بوده که در محل «پازیریک» Paziric صورت گرفته است. 

موسیقی در دوری هخامنشی

موسیقی های دوران هخامنشی

موسیقی مذهبی

بر اساس نوشته‌های هرودوت مورخ یونانی، مغان هخامنشی بدون همراهی ساز با نای سرودهای مذهبی می‌خواندند و از این نظر، نه مثل سرود خوانان بابلی و آشوری بودند و نه تحت تاثیر اقوام سامی. موسیقی این سرودها صرفآ موسیقی آوازی بود و نه موسیقی سازی.

مشاهده می‌کنید که پرهیز از استفاده از ساز و آلات در موسیقی مذهبی از ادوار گذشته تاریخی وجود داشته و اثرات آن تا به امروز هم به چشم می‌خورد.

مسئولیت اجرای سرودهای مذهبی با موبدان خوش آواز بوده و به قول "استرابو" دانشمند یونانی این نغمه‌ها منحصر به مفاخر پهلوانی و مناجات با یزدان بوده است. شایان ذکر است که امروزه بازمانده‌هایی از این آئین کهن هنوز هم در فرهنگ ایران دیده می‌شود.

تاریخچه رقص در ایران(بخش پایانی)

تاریخچه رقص در ایران (4)
 

با توجه به منابع تاریخی و اجتماعی پس از اسلام ، گونه هایی از رقص به تدریج برجسته شد و به صورت کامل از آیین ها و بازیها استقلال یافت . مدارک پراکنده نشان می دهد که تا تاسیس سلسله ی صفوی ، فرم های مختلفی از رقص در میان عوام و خواص جریان داشته و مجریان مشخص شناخته شده ای آنها را اجرا می کردند.علیشیر نوایی (844-906ه.ق) وزیر سلطان حسین بایقرا که هردو ادیب و دانشممند بودند ، در طبقه بندی صنف های مختلف از خوانندگان و نوازندگان عصر تیموری می گوید که در این عصر رقص و موسیقی نه تنها در میان طبقه های مرفه جامعه ، بلکه در میان مردمان متوسط مورد توجه بوده است .با اینحال ایرانیان که در دوران حمله ی مغول ها ،تاتارها و بازماندگانشان در شرایط دشوار نابسامانی ها و بحران های اجتماعی و اقتصادی و نظام ملوک الطوایفی بودند، چندان فرصت جشن و سرور نداشتند . با تشکیل حکومت صفویه و ایجاد وحدت سیاسی و اجتماعی و برچیده شدن حکومت های محلی ،فرصتی برای بروز پاره ای از آداب و رسوم دیرین ملی پدید آمد و رقص در جامعه های روستایی وضوح بیشتری یافت . در جنگی خطی مربوط به انواع رقص که گویا در زمان شاه صفی نوشته شده ، بیست نوع رقص ذکر شده است ، از جمله پریشان ، خرامان، شکرانه، گلریز، زنگوله و سلسله.

تاریخچه رقص درایران(بخش سوم)

تاریخچه رقص درایران(3)
 

پ)دوران پس از آمدن اسلام به ایران
ابن خلدون (808-732ه.ق) تاریخ نویس و فیلسوف مسلمان عرب در کتابش که در فارسی به(( مقدمه ی ابن خلدون ))شهرت دارد، می نویسد: )) عربها ، پیش از اسلام ، سخنانی به شیوه ی شعر می ساختند و بیشتر اشعار آنان در بحر حفیف (1)بود که آن را در رقص به کار می بردند و با دف، تنبور و مزمار(نی لبک) همراه می شد و عربها آن را ((هزج))(2) می نامیدند . عربها به هنگام رقصیدن ابزارهایی داشتند از جمله چوبدستی و ابزاری بنام کرﱠج که تمثال اسبانی چوبین با زین و برگ بود. این تمثالها را به کناره های قبایشان آویزان می کردند .زنان رقصنده این گونه جامه ها را می پوشیدند و به وسیله ی آنها تقلید اسب دوانی می کردند ، و با کروفر(3) مهارت خود را نشان می دادند . آنان از انواع بازیچه های دیگر به هنگام رقص در جشنها و بزمهای سرگرم کننده استفاده می کردند . این گونه بازیچه ها در بغداد و شهرهای عراق فزونی یافت و به سرزمین های دیگر راه یافت )).

تاریخچه رقص در ایران (بخش دوم)

تاریخچه رقص در ایران (2)

ب) دوران تشکیل امپراتوری های بزرگ

این دوره ی تاریخی به سبب به وجود آمدن شهرها و اجتماعات توسعه یافته و تولید سازمان یافته در زمینه ی کشاورزی و صنعت ، دوران تحولات چشمگیر علمی ، فرهنگی و اعتقادی به شمار می آید . پیدایش کیش زرتشت و محدود شدن خدایان به شماری کم ، تحولی در باورهای ابتدایی و جادو نزد بیشترین اقوام ساکن فلات ایران به وجود آورد . در این میان تنها آن دسته از آیین ها ، بازی ها ، و رقص هایی که به مراسم قومی به ویژه عید ها پیوستگی داشتند ، توانستند با تغییراتی در میان اقوام این فلات باقی بمانند .
آثار و مدارک درباره ی رقص در زمان مادها ، هخامنشیان و اشکانیان ، در مقایسه با دوره های پیشین بسیار کمتر است ، ولی در داستانها و نوشته های تاریخی این دوره ها ، اشاره هایی در مورد رقص در میان تیره های گوناگون ایرانی وجود دارد .