زندیه‌

سلسله‌ زندیه‌ (1163 - 1208 ه ق)

 

سلسله‌ زندیه‌ یکی‌ از سلسله‌های‌ پادشاهی‌ ایران‌ است‌ که‌ اگرچه‌ عمر کوتاهی‌ داشت‌ ولی‌ منشأ اثرات‌ مهمی‌ شد و از مؤسس‌ آن‌ کریم‌خان‌ بعنوان‌ یکی‌ از شاهان‌ بزرگ‌ این‌ سرزمین‌ یاد می‌شود.زندها تیره‌ کوچکی‌ از طایفه‌ لک‌ از ایل‌ لر بودند که‌ در اطراف‌ ملایر سکونت‌ داشتند و فعالیت‌ اصلی‌ آنها گله‌داری‌ بود. نادر شاه‌ افشار جماعتی‌ از زندها را به‌ خراسان‌ کوچ‌ داد و آنان‌ در این‌ منطقه‌ نشو ونام‌ یافتند. در زمان‌ علی‌ شاه‌ افشار، کریم‌خان‌ که‌ در زمره‌ سپاهیان‌ نادر بود وسایل‌ مراجعت‌ طایفه‌ زند را به‌ موطن‌ اصلی‌ خود فراهم‌ کرد. وی‌ پس‌ از قتل‌ نادر به‌ سرکوب‌ مخالفان‌ پرداخت‌ و پس‌ از مطیع‌ کردن‌ ایل‌ قاجار و سپاهیان‌ آزاد خان‌ افغان‌، که‌ بر خلاف‌ گذشته‌ بدور از کشتارهای‌ وحشتناک‌ و متداول‌ عصر خود بود، در شیراز بر تخت‌ سلطنت‌ تکیه‌ زد.

باباطاهر عریان

زندگینامه

باباطاهر معروف به باباطاهر عریان، عارف، شاعر و دوبیتی سرای اواخر سده چهارم و اواسط سده پنجم هجری (سده 11 م) ایران و معاصر طغرل بیک سلجوقی بوده‌است. بابا لقبی بوده که به پیروان وارسته می‌داده‌اند و عریان به دلیل بریدن وی از تعلقات دنیوی بوده‌است بابا طاهر عریان پیری وارسته و درویشی فروتن بود که دل به حقیقت بسته و صفای عشق به معبود را با خلوت دل در هم آمیخته بود..امروز آگاهی زیادی از زندگی بابا طاهر در دست نیست. فقط در بعضی از کتب صوفیه ، ذکری از مقام معنوی و مسلک و ریاضت و درویشی، تقوی و استغنای او آمده است . نامش طاهر و باطنش طاهرتر و منزه تر از نامش ، شهرتش به بابا به خاطر سیر کامل او در طریقت زهد ، عشق به حقیقت و شیدایی او بوده است. کلمه عریان که به او نسبت داده اند به علت بی توجهی به علایق دنیوی و لخت و عور زیستن وی می باشد. او مسلک درویشی و از خود فانی بودن و بی توجهی به علایق دنیوی را در زندگی همواره مراعات می کرد. آنچنانچه در خور سالکان حقیقی است دل در گرو دوست بسته و از جنبه خودبینی و خویش گرایی دور ساخته و موجب شده که او هیچگاه در صدد تظاهر و خودستایی بر نیاید. مقبره بابا طاهر در شهر همدان واقع است که اکنون مرقدش طوافگاه اهل دل می باشد.

جشن های ایرانی به روایت ابو ریحان

ابوریحان و جشن های ایران باستان

«نوروز چیست؟

- نخستین روز است از فروردین ماه و از این جهت، روز نو نام کرده‌اند؛ زیرا که پیشانی سال نو است و آن چه از پس اوست از این پنج روز [= پنج روز اول فروردین] همه جشن‌هاست. و ششم فروردین ماه را «نوروز بزرگ» دارند؛ زیرا که خسروان بدان پنج روز حق‌های حشم و گروهان و بزرگان بگزاردندی و حاجت‌ها روا کردنی، آن گاه بدین روز ششم خلوت کردندی خاصگان را. و اعتقاد پارسیان اندر نوروز نخستین آن است که اول روزی است از زمانه و بدو، فلک آغازید گشتن.

تیرگان چیست؟
- سیزدهم روز است از تیرماه. و نام‌اش تیر است هم نام ماه خویش، و همچنین است به هر ماهی آن روز که همنام‌اش باشد، او را جشن دارند. و بدین تیرگان گفتند که «آرش» تیر انداخت از بهر صلح منوچهر که با افراسیاب ترکی کرده است بر تیر پرتابی از مملکت…

زبان فارسی، زبان جهان دانش

 جهانیان در این هم گمانند که از دو سده پس از اسلام تا چندی پس از یورش مغولان، ایران کانون دانش جهانی بوده است و بسا از شاخه های دانش کنونی که در آن زمان درخشان به نیروی اندیشه ی دانشمندان ایرانی به درخت دانش جهانی افزوده و بسا از چیستان های دانش که برای ایرانیان گشوده شد و چون این سخن آشکار است نیاز به شکافتن و بازنمودن ندارد، پس می باید که به گفتاری دیگر بپردازیم .

آن دانشمندان دفترهای خویش را برای آن که در امپراتوری بزرگ اسامی پراکنده شود، گاه به زبان تازی (که دستور و آئین نگارش و فرهنگ واژه های آن را خود پدید آورده بودند) می نوشتند و گاه اندیشه ی خویش را به زبان فارسی می آراستند.

نمونه های فراوان از نوشته های ایرانی در زمینه های گوناگون دانش جهانی بر جای مانده است که نشان از توانایی این زبان برای بازکردن دشواریهای رشته های دانش دارد اما پرسش شما این است که آیا زبان فارسی را توان آن هست که زبان دانش امروز جهان نیز شود!

 

آیات قرآن درباره ایرانیان

آیات قرآن درباره ایرانیان

 

- « شمایید(اعراب) که خوانده می شوید تا در راه خدا انفاق کنید ولی از شما کس هست که بخل می ورزد و اگر روی بگردانید خدا گروهی دیگر جز شما را به جای شما آرد که همچون شماسست ایمان و بخیل نباشند.»       سوره محمد 38

سیوطی در کتاب «درالمنثور» از ابی هریره نقل کرده است، وقتی این آیه نازل شد از پیامبر پرسیدند که این قوم چه کسانی هستند؟ در آن هنگام سلمان در کنار پیامبر بود. پیامبر بر شانه ی سلمان دست نهاد و گفت: آن قوم، سلمان و مردم او هستند که اگر علم در ثریا هم باشد بدان دست می یابند.

 

- «ای کسانی که ایمان آورده اید هرکس از شما که از دین خویش برگردد زودا که خداوند گروهی را بیاورد که آن ها را دوست دارد و آن ها نیز او را دوست دارند، با مومنان نرم و خاکسارند و بر کافران سرکش در راه خدا جهاد می کنند و از سرزنش هیچ سرزنش کننده ای نمی ترسند. »        مائده 54

بیضاوی در کتاب خود ذکر کرده است که وقتی عده ای از پیامبر پرسیدند که آن ها کدام گروه هستند، پیامبر گفت: آن گروه، سلمان و مردم فارس هستند .

ایرانیان باستان و فناوری نانو

ایرانیان باستان و فناوری نانو

مدیر مرکز مشاوره و توسعه نانوتکنولو‍ژی ایتالیا گفت:‌ بر اساس بررسی های به عمل آمده ایرانیان باستان در زمان هخامنشینان اولین کسانی بودند که به فناوری نانو دست یافتند.

به گزارش خبرنگار مهر در اصفهان، ایمان مرادی در همایش تازه های نانو در عرصه تولید و تجارت بین الملل افزود: بر اساس آخرین بررسی هایی که انجام داده به این نتیجه رسیده ایم که ایرانیان باستان در حدود دو هزار و 530 سال پیش توانستد به فناوری نانو دست یابند این در حالی است که پیش از این بیان شده بود در رم باستان حدود یک هزار و 600سال پیش این فنآوری مورد استفاده قرار گرفته است.

مدیر مرکز مشاوره و توسعه نانوتکنولو‍ژی ایتالیا در خصوص بررسی های که اخیرا به نتیجه رسیده است به اولین سکه ای که در تاریخ ضرب شده است اشاره کرد و افزود: این سکه با نام "دریک" در امپراطوری ایران ضرب و با 95 درصد طلا و پنج درصد نقره بود که دولت و امپراطوری ایران اجازه ضرب این سکه را مشروط بر این که درصد طلا و نقره آن تغییر نکند، به دیگر کشورها داد. مرادی اظهار داشت: از سوی دیگر با بررسی کتاب های تاریخی به این نتیجه می رسیم که در ایران طلایی وجود داشته است با نام "زر سرخ" که سکه با آن ضرب می شد و ضرب این سکه نیز باید به طور قطع همان ویژگی 95 درصد طلا و پنج درصد نقره را داشته باشد، این در حالیست که این طلا نمی تواند سرخ باشد مگر اینکه آنها برای انجام این امر از فناوری نانو استفاده می کردند. وی تصریح کرد: اولین کسانی که این فناوری را انجام داده اند از شهر نیشابور بوده اند و به دلیل اینکه رنگ سرخ مقدس بود برای ایرانیان این طلا از ارزش زیادی برخوردار شد.  

غزه در ایران باستان

غزه در ایران باستان

 

شهر غزه در دی ‌ماه (دسامبر) 2500 سال پیش به‌دست کمبوجیه پادشاه هخامنشی افتاد و جزیی از خاک ایران زمین گردید.

ارتش ایران در سر راه خود به مصر برای تصرف این کشور و تکمیل جامعه مشترک‌المنافع جهانی که از برنامه های کوروش بزرگ بود، اوایل دی‌ماه سال 526 پیش از میلاد شهر استراتژیک غزه واقع در ساحل مدیترانه را تصرف کرد و در اینجا چشم‌براه رسیدن کشتی‌هایی شد که فرماندار قبرس و نیز "پولیکراتس" فرماندار جزیره یونانی ساموس وعده فرستادن آنها را داده بودند. قرار بود که این کشتی‌ها و کشتی‌های فنیقی‌ها به‌عنوان بخشی از نیروی دریایی ایران، پیاده نظام ایران را به دلتای رود نیل جابجا کنند و سوار نظام پارسی هم از راه حاشیه ساحلی صحرای سینا خود را به آنجا برساند.

در آن زمان غزه از بندرهای مهم مدیترانه شرقی بود. افزون براین، همان گونه که از نام آن فهمیده می‌شود به داشتن استحکامات نظامی شناخته می‌شد. غزه همچنین از مراکز بازرگانی و تبادل کالا میان شرق و غرب بود و به شهر خوشبخت هم شهرت داشت.

آگاهی ایرانیان باستان از کروی بودن زمین

آگاهی ایرانیان باستان از گرد بودن زمین

 

گردش زمین به دور خورشید و کروی بودن آن، اگر چه امروز موضوعی شناخته شده‌است و همگان به آن باور دارند، اما تا چند صد سال پیش از نظر اروپاییان یک موضوع ناشناخته بود و آن‌ها زمین را ثابت می‌پنداشتند که خورشید به گرد آن می‌گردد. آنان به دلیل ناآشنا بودن با کتاب‌ها و منابع دینی و علمی دیگر نقاط جهان فکر می‌کردند که برای نخستین بار گالیله توانسته است این موضوع را کشف‌کند و این اشتباه را برطرف سازد. در حالی که چند هزار سال پیش از آن در اوستا به این موضوع اشاره شده‌است.

در کتاب مقدس اوستا چندین بار از گرد بودن زمین و گردش آن گفت‌و‌گو شده و آن را با کلمه «سکارنا» به معنی گرد و گردنده و گوی مانند بودن بیان داشته‌است.

 

همچنین در «آبان‌یشت» قطعه 38 آمده‌است که: «نریمان گرشاسب آرزو کرد که در روی این زمین فراخ و گرد و گردنده دور کرانه بتازد و بر دشمن چیره شود»

پزشک و پزشکی در شاهنامه

پزشک و پزشکی در شاهنامه

 

    نگه کن بدین گنبد تیز گرد                                   که درمان ازویست و زویست درد

 

نام حکیم ابوالقاسم فردوسی و شاهنامه گرچه تداعی کننده‌ی سرگذشت شاهان، پهلوانان اساطیری و تاریخی است، در عین‌حال این شاهکار حماسی، ادبی فارسی دارای مضامین فلسفی، اخلاقی، اجتماعی و دیگر مباحث از جمله نکات پزشکی است، نکاتی که برای خوانندگان گرامی به‌ ویژه پزشکان و علاقه‌مندان شاهنامه خالی از لطف نیست. البته تذکر این نکته‌ی بدیهی ضروریست که اشارات پزشکی شاهنامه را با ویژگی‌های دانش پزشکی عصر فردوسی و باورهای اساطیری موجود در آن عصر باید ارزیابی کرد، نکته‌ی دیگر این که برای پرهیز از اطاله‌ی بیشتر کلام، حتی‌المقدور سعی شده است موضوع‌های بیست و یک گانه‌ی مقاله‌ به اختصار بیان شود:

دیوار بزرگ گرگان

دیوار بزرگ گرگان دومین دیوار تاریخی جهان

دیوار بزرگ گرگان، طولانی ترین اثر معماری ایران باستان و بعد از دیوار چین دومین دیوار تاریخی جهان با ۲۰۰ کیلومتر طول، در دشت گرگان و ترکمن صحرا قرار دارد. این دیوار از شرق دریای خزر در خواجه نفس شروع  و از شمال آق ‌قلعه و گمشیان گذشته پس از پیمودن شمال گنبد به طرف شمال غرب رفته و در کوه ‌های «پیش ‌کمر» محو می‌شود.

در نوشته‌های تاریخی ، دیوار بزرگ گرگان را که مانعی در برابر بیابان‌ گردان آسیای میانه بوده به نام های سد اسکندر ، سد انوشیروان ، سد فیروز ، دیوار دفاعی، قزل آلان ، مار سرخ و … نامیده‌اند و مطالب گوناگونی در مورد آن بیان داشته‌اند.