ایلام نو

ایلامی نو (از 814 پیش از میلاد تا کوروش بزرگ)


سندهای بابلی، نزدیک به دویست سال - کم و بیش - خاموشند که این خاموشی تاریخی را می­توان در همه­ی خاور نزدیک دید. از این ایلامیان نیز اثری برجای نمانده است.

تاریخ نگار سلسله­های بابلی، گزارش داده که نیاکان دور (؟) «مار - بیتی - اپل - اوصور»(Mar-biti-apal-usur) فرمانروای بابل (984 تا 979 پیش از میلاد) ایلامی بوده­اند.

گزارشی دیگر، سخن از آن دارد که گروهی از سپاهسان ایلامی به پشتیبانی «مردوک - بلسو - ایقبی»(Marduk-Balassu-Igbi) با سپاهیان «شمشی - ادد» پنجم (Shamshi-Adad) - از 823 تا 811 پیش از میلاد - در «دور - پپسوکل» (Pepsukal-Dur) در نزدیکی شهر «در»(Der) - بدره­ی امروزی - جنگیده­اند. این جنگ­ها و کارزارها و پشتیبانی ایلامیان از بابلیان، بارها و بارها در قرن­های پس از آن تکرار شده است.

لوح قانون حمورایی

لوح حمورایی

قانون حمورابی بزرگترین نشان تمدن میانرودان (بین النهرین) است که بر روی ستونی از جنس بازالت به بلندای 2.25 متر و پهنای 65 سانتی متر به دستور حمورابی (1792-1750 ق.م.) حک شده است. او فرمانروای بنام بابل در شهر سیپار، شهر شاماش خدای عدالت، بود. این لوح در سده ی دوازدهم پیش از میلاد به وسیله ی شاهزاده ی کشور همسایه، ایلام که در ایران قرار داشت، از بابل به شوش آورده شد. این لوح به همراه آثار دیگری از بابل در آکروپولیس شوش قرار داشت. لوح حمورابی مهمترین لوح حاوی قوانین به جامانده از خاور نزدیک باستانی است و متن آن بیانگر نکات ارزنده ای درباره ی مذهب، اقتصاد، جامعه و تاریخ آن دوره است. تصویر لوح نشانگر این است که شاه دستورات خود را به شاماش منسوب می کند. متن لوح به خط میخی و به زبان اکده ای نوشته شده. در ادامه تعدادی از این 282 قانون آمده است. 

دین ایلامی ها

مذهب ایلامی ها

بدیهی است که دین مردم ایلام ماهیت چند خداگرایی داشت. متاسفانه، نام برخی از ایزدان تنها به وسیله‌ی پندارنگاری اکدی نوشته شده است؛ اما ابن بدان معنی نیست که فی المثل نام ایزد خورشید که در زبانهای سامی شمس خوانده می‌شد به همین گونه نیز در ایلام تلفظ می‌گردید، در اینجا نام وی بی‌تردید تلفظ به کلی متفاوتی داشت و شاید ناخونته Nahhunte خوانده می‌شد. دو ایزد در نوشته‌های شاهی و اداری از اهمیت زیادی برخوردار بودند، این دو ایزد یکی هوبان Huban و دیگری انیشوشیناک Inshushinak نام داشتند. ربه النوع شالا Shala و همسر او، اینشوشیناک غالباً مورد پرستش بودند و بر خدایان آیین بابلی برتری داشتند. نام هوبان غالباً با نشانه‌های پندارنگاری اکدی نوشته می‌شود که وی را «بزرگ» معرفی می‌کنند. معنی تحت اللفظی نام اینشوشیناک، «ایزد شوش» بود. 

زبان ایلامی

زبان ایلامی زبانی است که تاکنون پیوند مستقیم آن با دیگر زبانهای منطقه دقیقا مسجل نشده‌است. زبان ایلامی جزء زبان‌های پیوندی (التصاقی) است. زبانی است که از نظر دستوری پیوندی با افزودن پسوندهای گوناگون به پایان واژه و نیز، میان وندهایی خاص و پسوندهای ضمیری به ریشه فعل در سه صورت اصلی آن و بدون در نظر گرفتن جنس و یا حالت واژه در جمله، مقصود خود را بیان می‌کرد. زبان ایلامی گرچه از نظر دستوری ساختار آسان را نشان می‌دهد، ولی از نظر محتوایی به علت کمبود نبشته‌ها بجز از ایلام هخامنشی و نیز نبود فرهنگی تطبیقی با دیگر زبانهای همزمان، از درک و فهم معنای راستین آن ناآگاهیم. زبان ایلامی در سال ۱۸۹۰ رمزگشایی شد. در این سال وایس‌باخ (Weissbach) نخستین دستور زبان آن را ارایه داد. با این همه متن ایلامی سنگ‌نوشته‌ها در عصر هخامنشیان آنچنان سخت و مشکل است که امروزه تنها بخش‌های کوچکی از آن قابل فهم می‌باشد.

تاریخ عیلام

 تاریخ عیلام

ایلامیان یا عیلامیها مجموعه اقوامی بودند که از هزاره چهارم تا هزاره نخست پیش از میلاد، بر بخش بزرگی از مناطق جنوب غربی فلات ایران فرمانروایی داشتند. پادشاهی ایلام در اوج برتری اش، بر بخش‌هایی از میانرودان (بین النهرین) سیادت داشته و هرگاه ایلامیها قدرت یافته‌اند، نقشی در سیاست میانرودان ایفا نموده‌اند و حتی بر بخش‌هایی از آن سرزمین، اگر چه کوتاه مدت، فرمان راندند. در سال ۱۹۰۰ پیش ازمیلاد ایلامیان بین‌النهرین را به تصرف خود درآورد.

کوروش بزرگ در تورات

نکات زیر قسمتی از مطالبی است که تورات درباره کوروش گفته است:

« خداوند در مورد کوروش می گوید که او شبان من است و هرچه او انجام دهد، آن است که من خواسته ام.»

آتش،تلگراف عهد هخامنشی

آتش در عهد هخامنشی

نقش مذهبی آتش در ایران باستان بیشترین سهم از نقشهای این آفریده هفتم اهورامزدا را در متون دینی و تاریخی به خود اختصاص داده است و بیش از سهم های دیگر آن شناخته شده است اما آتش کاربردهای دیگری هم در آن دوران داشته است.

هنر فلز کاری در دوره هخامنشی

فلز کاری در دوره هخامنشی

پیشگفتار


هنر فلز کاری در دوره هخامنشی ، بدون شک ما را با پیدایش نخستین امپراطوری جهان و سازمان یافته ترین و مقتدر ترین دولت ها روبررو می کند .

مدیریت و نظام اداری و سازماندهی در این دوره به گونه ای بود که اقوامی گوناگون از کرانه های دریای روم تا مرز های هند ، واز سرحدات چین تا ماورای دریای سیاه ، در آسایش و رفاه و نعمت فراوان می زیستند . 

دانش سد سازی هخامنشیان

سدسازی تا قبل از هخامنشیان 
سدسازی یا بندسازی از فعالیت‌های مهندسی به شمار می‌رود که شرایط تاریخی و جغرافیایی خاص مناطق در پیدایش،‌شکل گیری و گسترش آن سهم به سزایی دارند. در گذشته و در هر منطقه خاص جغرافیایی بنابر ضرورت یا نیاز ساکنین آن جا نسبت به ایجاد سد،‌بند یا آبگیر اقدام می‌کرده اند تا نیازهای خود در زمینه آبیاری و آبرسانی را مرتفع سازند.

سردار بهرام چوبین و ساخت موشک

بهرام جوبین

سردار بهرام مهران معروف به بهرام چوبین از قهرمانان ملی ایران در دوران ساسانیان به شمار می‌رود.

او ازخانواده اشرافی اشکانی مهران بود و در ری به دنیا آمد. در دوران ساسانیان بهترین بهترین افسران ارتش ایران از خاندان مهران برخاسته بودند. بهرام به علت بلندی قد و عضلانی بودن اندام به چوبین (مانند چوب) معروف شده بود. وی از سوی شاهنشاه ایران، خسرو هرمز فرمانروای کوست شمال غربی بود (کوست Kust به مفهوم کناره یا سوی)یک چهارم قلمرو ایران، از ری تا مرز شمالی گرجستان و داغستان کنونی شامل (ارمنستان و آذربایجان و کردستان). در آن زمان، ایران به چهار ابراستان تقسیم شده بود که هرکدام را چاریک نوشته‌اند. وی از میهندوستان بنام ایرانی است که وفاداری خود را به اثبات رسانده‌است. برخی از تاریخ نگاران بر این باورند که دومان سامانیان که باعث احیای فرهنگ و زبان فارسی شد، از نسل بهرام چوبین هستند.