مکتب جلایری

مکتب تبریز- بغداد و یا مکتب جلایری

مکتب نگارگری بغداد در دوران حکومت آل جلایر به مکتب نگارگری جلایری مشهور است. این مکتب که وامدار تمام رهاوردهای مکتب بغداد سده 6 و مکتب تبریز اول دوران ایلخانی است، مکتب تبریز- بغداد نیز نامیده می شود.

در دوران جلایری تحول دیگری نیز رخ داد و آن ابداع خط نستعلیق توسط میرعلی تبریزی بود و از آن به بعد برای متون کتب ادبی فارسی نظیر شاهنامه و خمسه و... از این خط زیبای فارسی بهره گرفته شد.

نظریه‌ی آریایی تباری کوشانی‏ها

 نظریه‌ی آریایی تباری کوشانی‏ها
 اغلب منابع و محققان خارجی و افغانی کوشانی‏ها را آریایی تبار معرفی کرده اند. فهرستی از منابع و نظریات محققان موافق آریایی تباری کوشانی‏ها به شرح زیر است:
1-  میرغلام محمد غبار: آقای غبار کوشانی‏ها را شاخه‌ای از قوم تخار و تخارها را آریایی معرفی نموده می‏نویسد:« راجع به نژاد تخارها «میسیو لونگورت دیمس (Mrl.Domes) آلمانی در دایرةالمعارف اسلامی آلمانیا می‌نویسد که آن‌ها آریایی بوده‌اند و غالباً آلمان‌ها وطن اصلی نژاد هند و ژرمن «آریایی» را در آسیا، کوه‌های هندوکش و پامیر می‌دانند.»
غبار می‏افزاید: « تخارها در حدود دو قرن قبل المیلاد در بلخ نفوذ پیدا کردند و بعد از صد سال سکونت در باختر، طایفه‌ای از آن‌ها به نام کوشانی ترقی کرده و به تدریج قسمت عمده‌ی هندوستان را مسخر ساختند. سلاطین کوشانی از پیروان جدی دین بودا به شمار می‌رفتند. از قرن سوم بعدالمیلاد کوشانی‌ها به جانب بلخ رانده شده و در تحت سلطه‌ی ساسانیان درآمدند.»

کوشانیان

شاهنشاهی کوشان

کوشانی‌ها
همان طور که در مورد منشأ نژادی پشتون‏ها و هزاره‏ ها نظریه‏ های متفاوتی وجود دارد در مورد منشأ نژادی کوشانی‏ها، یفتلی‏ها و غوری‏ها نیز اظهار نظرهای متفاوتی شده است. این نظریه‏ ها گاهی آن چنان متناقض هستند که نظریه پردازان مغرض را شرمنده می‏سازد. در رابطه با نژاد کوشانی‏ها دو نظر وجود دارد: یکی آریایی و نژاد سفید و دیگری مغولی و نژاد زرد.

امپراتوری کوشانی نام امپراتوریِ همسایهٔ شرقیِ اشکانیان از سال ۶۰ تا سال ۳۷۵ میلادی توسط قوم کوشان‌ها (باختری:کوشانو٬ پارسی میانه:کوشان) بر آسیای میانه و شمال هند فرمانروایی می‌کردند. قلمرو کوشانیان در سدهٔ سوم میلادی به دست ساسانیان افتاد. قوم کوشان را با تخاریان مرتبط می‌دانند. در این امپراتوری، دین بودایی رواج داشت و تندیس‌های بودای بامیان یادگاری از آن دوره‌است.

تاریخچه رقص در ایران (بخش دوم)

تاریخچه رقص در ایران (2)

ب) دوران تشکیل امپراتوری های بزرگ

این دوره ی تاریخی به سبب به وجود آمدن شهرها و اجتماعات توسعه یافته و تولید سازمان یافته در زمینه ی کشاورزی و صنعت ، دوران تحولات چشمگیر علمی ، فرهنگی و اعتقادی به شمار می آید . پیدایش کیش زرتشت و محدود شدن خدایان به شماری کم ، تحولی در باورهای ابتدایی و جادو نزد بیشترین اقوام ساکن فلات ایران به وجود آورد . در این میان تنها آن دسته از آیین ها ، بازی ها ، و رقص هایی که به مراسم قومی به ویژه عید ها پیوستگی داشتند ، توانستند با تغییراتی در میان اقوام این فلات باقی بمانند .
آثار و مدارک درباره ی رقص در زمان مادها ، هخامنشیان و اشکانیان ، در مقایسه با دوره های پیشین بسیار کمتر است ، ولی در داستانها و نوشته های تاریخی این دوره ها ، اشاره هایی در مورد رقص در میان تیره های گوناگون ایرانی وجود دارد .

تاریخچه رقص در ایران(بخش اول)

تاریخچه رقص در ایران(1)
 

پیشگفتار
رقص به حرکت درآوردن هماهنگ اندام های بدن همراه با موسیقی است که بر اساس کشش و نیاز طبیعی ، به منظور احساس های فردی و اجتماعی و نیز برگزار کردن آئین ها اجرا می شود . هم چنین رقص می تواند بازنمایی اندیشه و نمایش داستانی معین با بهره گیری از هنر صحنه پردازی باشد ، مانند باله ی کلاسیک .
ویژگی رقص که آن را از دیگر فعالیت های بدنی متمایز می کند ، جنبه ی هنری آن است . در رقص تن و روان به یکدیگر می پیوندند ، یعنی هر حرکت بدن متاثر از یک حالت درونی و عاطفی است ، به گونه ای که جسم ، اندیشه و عواطف انسا نی به صورت واقعیتی یگانه تجسم می یابد . هم چنین رقص به گونه ی استعاری روابط انسان ها را با یکدیگر بیان می کند . در رقص های دسته جمعی احساس و عاطفه ی مشترک بین رقصندگان و تماشاگران به وجود می آید . رقص های هر قوم و ملتی ، شیوه ها و گونه های خاصی برای بیان عاطفی و ارتباط با دیگران دارد .
رقص ها به طور کلی بازتاب شرایط اقلیمی ، تاریخ ، فرهنگ ، باورها و موسیقی است . بنابراین تنوع شکل و هدف رقص ها به اندازه ی تنوع فرهنگ ها متفاوت است . رقص ها به تنهایی ، دو نفره ، سه نفره ، چهار نفره و بیشتر ، با آرایش های دایره ، چهارگوش ، و یا صف های بلند اجرا می شوند . معادل فارسی رقص ((بازی)) است . بازی در زبان پهلوی وازیک ، واچیک یا واژیک خوانده می شود . ((واز)) در زبان پهلوی به معنی پرواز ، جنبش و جهش است . در برهان قاطع (( واخیدن)) به معنی از هم جداکردن و جدایی نمودن است ، بدین گونه بازی یا واچیک ، کاری است که در آن بدن به حرکت درمی آید و دستها حالت پرواز و افشاندن به خود می گیرد و چون حالت افشاندن دستها در انواع رقص هست ، رقص را دست افشانی و پایکوبی هم می گویند .

خسرو و شیرین

گذری بر حماسه عاشقانه خسرو و شیرین

زندگی عاشقانه خسرو و شیرین بر اساس زندگی پر فراز و نشیب شاهنشاه ساسانی و شیرین شاهزاده ارمنی رقم خورده است . خسروپرویز در سال 590 میلادی تاجگذاری نمود و رسما شاهنشاه ایران شد . اتفاقات بسیاری در طول حکومت وی رخ داد که در این مکان نمی گنجد ولی زندگی زناشویی این پادشاه حماسه ای را در کشور ما رقم زد که امروزه نیز جای خود را در تاریخ ما به شکل زیبایی حفظ کرده است . بسیاری از بزرگان شعر و ادب و تاریخ ایران پیرامون این حماسه سروده های را از خود به جای گذاشتند تا نسلهای آینده از آن بهره ببرند . همچون فردوسی بزرگ - نظامی گنجوی - وحشی بافقی و چند تن دیگر از بزرگان . . .

احتمال تدوین اوستا در زمان هوخشتره

در آن زمان پادشاه ماد قصد داشت با داشتن یک دین واحد مردم را متحد کند.....

چنان که می دانیم، دولت نابود شده اشور دارای دین رسمی بود. دولت ماد بسیاری از نظاماتش را از اشوریان اقتباس کرده بود. داشتن دین رسمی و همگانی نیز یکی از مستلزمات شاهنشاهی بود. شرط لازم تداوم شاهنشاهی مستلزم ان بود که وحدت دینی و عقیدتی در سرزمین های ایرانی نشین تابع شاهنشاهی ایجاد گردد و این مستلزم همه گر شدن دین زرتشت در میان ایرانیان و دوب شدن دین های کهن ایرانی در دین واحد و فراگیر بود. تعالیم زرتشت تا این زمان در میان بیشینه جماعات ایرانی درون فلات ایران رسوخ یافته بود و نام های برخاسته از تعالیم مزدایسنه ( همچون فرورتیش و هوخشتر) نشان می دهد که این تعالیم تا سده هشتم پ م در میان قبایل ماد ریشه دوانده بوده است. به یاد داریم که پدر دیائوکو نامش فرورتیش بود و پیش از او نیز نام کاوی خشتر را در نوشته های اشوریان دیدیم. تشکیل دین رسمی و ترویج ان نیز مستلزم تدوین تعالیم دین بود – تعالیمی که به زرتشت نسبت داده می شد و قرار بود که به عنوان مرجع اداب و رسوم عبادی و نیز احکام قضایی و واجبات کشورداری مورد پیروی قرار گیرد و نیز براساس انها برای معاملات و داد و ستدها احکام و مقرراتی وضع شود.

یعقوب لیث صفار

یعقوب لیث صفار

در تاریخ ایران پس از انقراض شاهنشاهی ساسانی بزرگترین میدان منازعات با حکومت عرب شد و ما قسمت بزرگی از افتخارات تاریخی خود را مرهون ایامی هستیم که این منازعات بزرگ در آن صورت میگرفت.

نیاکان ما با نقشه ی درست و میهن پرستانه ،و با قصد احیاء تمدن و شکوه قدیم ایرانی بی آنکه دقیقه یی از دقایق مبارزه را از نظر صائب خویش دور دارند به بزرگترین قیام ملی بر ضد فاتحین عرب دست زدند و در این راه چندان کوشیدند که سرانجام استقلال از دست رفته را بدست آوردند و ایران را از اضمحلال و فنای همیشگی رهایی دادند.

خونهای پاک صدها تن از برگزیده ترین فرزندان این آب و خاک بر دامن ایران مقدس فرو ریخت تا لکه های ننگ و شکست و مذلت از آن سترده گشت و این کشور دیرپای کهن سال باشکوه و عظمت جاودانی خویش برپای ماند.

یکی از این فرزندان بزرگ و نام آور ایران که تمام زندگی پرافتخار خویش را مصروف همین قصد بزرگ یعنی بدست آوردن استقلال و عظمت برباد رفته کرد،جوانمردی اهل سیستان بنام «یعقوب» است که او را باید فخر هر ایرانی و یکی از نشانهای بزرگ نبوغ نظامی ایرانیان دانست.

تاثیر زبان و ادب فارسی برفرهنگ و ادب هندوستان

تاثیر زبان و ادب فارسی برفرهنگ و ادب هندوستان
دو ملت  ایران و هند از یک  نژادهستند و ریشه زبانی مشترکی دارند. همچنین از دیر باز تعامل فرهنگی بین  این دو ملت  حاکم بوده و این تعامل با فتح هندوستان توسط سلطان محمود غزنوی  محکم تر شد. بعد از آن، شاعران ایرانی زیادی به هند رفتند و زبان فارسی زبان عرفان و تصوف شد. . اقامت شاعران، نویسندگان، عرفا و دانشمندان ایرانی  در هندوستان موجب شد تا بسیاری از هندی ها (هم هندو و هم مسلمان) به خوبی  با ادبیات فارسی آشنا شوند. حتی برخی از آنها شعرهای خود را به زبان فارسی سرودندو در سبک نوشتاری فارسی مهارت خاصی پیدا کردند.  اوج شکوفایی ادبیات فارسی در هندوستان با حکومت مغولها مقارن شد .طی حکمی در سال1582م زبان فارسی زبان رسمی هند شد.  بسیاری از پادشاهان مغول از جمله اکبر ، بابر و همایون که تبع شعر داشتند تبحر خاصی در زبان فارسی پیدا کردند وحتی به فارسی شعرسرودند. علاوه بر شعر، نثر پارسی نیز به شبه قاره هند نفوذ کرد  که بیشتر در قالب تاریخ نویسی، ملفوضات و نصیحت نامه بود. تا مدتها فارسی زبان ادبی هند بود  تا اینکه سرانجام با نفوذ بریتانیا در هندوستان، مسلمانان شمال هند زبان اردو را برای بیان افکار و عقاید خود انتخاب کردند.

نگاهی بر خاندان آل بویه

 

آل بویه

 

  آل بویه از خاندان اصیل ایرانی و شیعی مذهب ساکن منطقه دیلمان ایران بودند که جد آنها ابوشجاعِ بویه پسر فنا خسرو دیلمی است و نسب آنها به بهرام­گور ساسانی می‌رسد. ابوشجاع سه پسر به نام‌های علی، حسن و احمد داشت که همراه پدر در دورۀ تسلط حاکمان آل زیار بر طبرستان به خدمت آنها درآمدند و در دورۀ ضعف خلافت عباسی ادعای استقلال کرده و بغداد را تصرف کردند. آنان با نگه‌داشتن ظاهری از خلافت عباسی از سال 322 تا 447 به حکومت بر قلمرو خلافت در سه شعبه دست یافتند.