چیرگی خشایارشا بر آتن

گشایش آتن 

داریوش یکم در واپسین سالهای زندگی خود می‌خواست برای کینخواهی و تاوان گیری  از یونانیان برای ‌به تاراج بردن و به آتش کشیدن سارد پایتخت لیدیه که بخشی از ایران در آن روزگار بود، به یونان لشگر کشی نماید، ولی مرگ نگذاشت این کار ار انجام دهد. پس از او پسر وی خشایارشا در پی آن بر آمد که داد خواهی و کار پدر را به سرانجام برساند و به آتن لشگرکشی نماید.

بررسی پنداره سنگنبشته خشایارشا در ترکیه

نگاهی به سنگنبشته خشایارشا در وان ترکیه

    اهورامزدا خداییست بزرگ، بزرگترین خدایان

    که زمین را آفرید

    که آسمان را آفرید

دین در زمان هخامنشیان

دین در زمان هخامنشیان

 

در سرآغاز زمانه ماد ها مرد آیین گذار بزرگی به نام زرتشت در سرزمین های ایران خاوری آئینی بر پایه یکتا پرستی پدیدار نموده بود، زرتشت پیامبر ایران باستان بود که مزدیسنا را بنیان گذاشت. برای زایش وی زمانی میان ۱۰۰۰ تا ۶۰۰ سال پیش از زایش مسیح را گمانه زده‌اند. مزدیسنای کنونی نزدیک به پنج سده دین هنجارین ایران نیز بوده ‌است. در روزگار هخامنشیان دین بیشتر مردم (نه تمامی آنها) زرتشتی بوده است.

نخستین بانک جهان

نظام پولی و بانکداری هخامنشیان

 

همانند بسیاری از کارهایی که برای نخستسن بار در ایران پدید آمده است، سامانه و ساز و کار پولی و بانکی نیز در ایران باستان هتا پیش از آغاز خاندان هخامنشی، به گونه ساده هستی داشته، و این اگرچه در در دست شاهزادگان و زیگورات ها بوده است، ولی همزمان با‌ توانمندی شاهنشاهی هخامنشیان، و به پادشاهی رسیدن کوروش بازرگانی ایران درون گام نوینی شد.

زندگی نامه کوروش بزرگ شاه شاهان

کوروش بزرگ

 

کوروش بزرگ، ابر مرد ایران زمین، شاهنشاه بی همتا، فرمانروایی یکتا، یگانه اختر پرفروغ آسمان کهن نگاری جهان، شاه انشان، پسر بهشت در اوستا، سیروس تورات، سایروس انجیل، ذوالقرنین افسانه ای قرآن، رهاننده یهودیان، پدر سرزمین ایرانیان، بخشنده پر آوازه، توانگر بی اندازه، نخستین بنیان گذار فرمان حقوق‌بشر، نخستین دادگستر گیتی، بنیانگر نخستین شاهنشاهی چند سرزمینی، آزادساز و رهاننده برده ها و در بندیان، بنیان گذار فرمان روایی نامور و با شکوه هخامنشیان، نخستین پادشاه شاهنشاهی هخامنشیان می باشد.

کمبوجیه پادشاه جهان گشا

کمبوجیه دوم

 

کمبوجیه دوم ( پادشاهی: ۵۳۰ تا ۵۲۲ پیش از زایش)، دومین شاه دودمان هخامنشی و آغازکننده دودمان بیست و هفتم مصر و فرزند بزرگتر کوروش بزرگ و کاساندان است.

 

نام

 

نام کمبوجیه در زبان پارسی باستان کامبوجیا، در زبان ایلامی کانبوزیا، در اکدی کامبوزیا و در زبان آرامی «کنبوزی» خوانده می‌شد. این نام در یافته‌های مصری‌ و سغدی کنبوت و کمبوت و در یونانی کامبیسیس بوده‌است. از کهن‌نگاران زمانه اسلامی، ابوریحان بیرونی نام این شاه را «قُمب‌سوس» و «قُمبوزِس» و ابوالفرج بن عبری آن را «قُمباسوس بن کوروش» نوشته‌اند.

 

برپایه دیدگاه برخی از دانش‌پژوهان، ریشه این نام ایلامی است. در هنگامی که پژوهشگران دیگری از دسته ارنست هرتسفلد، فریدریش فون اشپیگل و جیمز هوپ مولتن، آن را با تبار های سانسکریت‌زبان نامیده به کمبوجه، که در شمال‌ باختر هند زندگی می‌کنند، در پیوند می‌دانند و بر این باورند که «کمبوجیه» گونه ستایشی نام این تبار است. ولی ریچارد نلسون فرای این دیدگاه را نادرست می‌داند و باوردارد که پیش‌تر نیز نام دو تن از هخامنشیان، کمبوجیه بوده‌است و گزارش‌های بودن کمبوجیه در خاور ایران هنوز پذیرش نشده‌اند.

چگونگی ایران در روزگار هخامنشیان

شاهنشاهی هخامنشی

 

در اینجا کوشش بر این داریم تا نگاهی کوتاه، کارآمد ‌و سودمند به زندگانی و برخی کار های انجام شده در زمانه هخامنشان بویژه چند تن از شاهان نخستین این شاهنشاهی پرآوازه داشته باشیم. زندگی مردمان آن زمان دستخوش دگرگونی های بسیاری بود، هخامنشیان آرامش و آسودگی و شهرنشینی ‌را برای مردمان روزگار خود به ارمغان آورده اند.

هخامنشیان خاندان پرآوازه ای بودند که برای نخستین بار بر سراسر ایران و بی‌گمان بر بخش پهناوری از جهان فرمانروایی می کردند. کارسازی هخامنشیان بر فرمان‌روایی های آینده ‌و همچنین به دانش آدمیان ‌و پیشرفت شهریگری بر کسی پوشیده نمی باشد و مردمان کنونی بسیاری از داشته های خود را وام‌دار هخامنشیان می باشند.

ترعه آتوس

کانال خشایارشا

در سال 480 پیش از زایش، در پی تازش  آتنی ها به زیگورات سارد، خشیارشا به یونان لشکرکشی نمود،وی دستور به حفر آبراهی  شگفت انگیز را  داد که اکنون پس از گذشت دو هزاره باره نگرش باستان شناسان نهاده شده است.در هنگام لشکرکشی بزرگ خشایارشا به یونان به فرمان وی دو مِهراز ایرانی بنام آرتاخه پسر آرتائوش و بوباروش پسر مگابازوش دماغه کوه آتوس را در یونان شکافته و ترعه ای  ساختند و گشادی این ترعه آنچنان بود که دو رزم ناو بزرگ ایرانی آن زمان میتوانستند پهلو به پهلو از این آبراه گذر کنند. انگیزه ارتش ایران در زمان هخامنشی از ساخت و ساز این آبراه این بود که تنگه ای را که شبه جزیرة اکته/ Acté (کوه آتوس/ Athos) را به کالخدیک می پیوست، برش کنند و از آن بگذرند.

کمبوجیه دوم فاتح مصر

کمبوجیه دوم

کمبوجیه دوم ( پادشاهی: ۵۳۰ تا ۵۲۲ پیش از میلاد)، دومین شاه دودمان هخامنشی و آغازکنندهٔ دودمان بیست و هفتم مصر و فرزند بزرگتر کوروش بزرگ و کاساندان است.

نام کمبوجیه در زبان پارسی باستان Kambūǰiya، در زبان ایلامی Kanbuziya، در اکدی Kambuziya و در زبان آرامی «کنبوزی» خوانده می‌شد. این نام در یافته‌های مصری‌ و سغدی کنبوت و کمبوت و در یونانی Καμβύσης Kambysēs بوده‌است. از کهن‌نگاران زمانه اسلامی، ابوریحان بیرونی نام این شاه را «قُمب‌سوس» و «قُمبوزِس» و ابوالفرج بن عبری آن را «قُمباسوس بن کوروش» نوشته‌اند.

براساس دیدگاه برخی از دانش‌پژوهان، ریشهٔ این نام ایلامی است. در هنگامی که پژوهشگران دیگری از دسته ارنست هرتسفلد، فریدریش فون اشپیگل و جیمز هوپ مولتن، آن را با تبار های سانسکریت‌زبان نامیده به کمبوجه، که در شمال‌ باختر هند زندگی می‌کنند، در پیوند می‌دانند و بر این باورند که «کمبوجیه» گونه ستایشی نام این تبار است. ولی ریچارد نلسون فرای این دیدگاه را نادرست می‌داند و باوردارد که پیش‌تر نیز نام دو تن از هخامنشیان، کمبوجیه بوده‌است و گزارش‌های بودن کمبوجیه در خاور ایران هنوز تأیید نشده‌اند.


 با ارزش ‌ترین پیشامد روزگار فرمانروایی وی، گشایش مصر بود. برخی از پژوهشگران معتقدند ریشهٔ نام کمبوجیه ایلامی است. با این که پژوهشگران دیگری آن را با تبار های سانسکریت‌زبان نامیده به کمبوجه، که در شمال‌ باختر هند زندگی می‌کنند، در پیوند می‌دانند و بر این باورند که کمبوجیه گونه ستایشی نام این تبار است.

کوروش بزرگ بنیانگر شاهنشاهی هخامنشی

کوروش بزرگ
کوروش دوم  که به کوروش بزرگ  سرشناس است، بنیان‌گذار و نخستین شاه شاهنشاهی هخامنشی بود که در بین سال‌های ۵۵۹ تا ۵۲۹ پیش از میلاد، بر بخش‌های گسترده‌ای از آسیا فرمان‌روایی می‌کرد. کوروش در استوانه خود که در‌بابل شناسایی شده، خودش را «فرزند کمبوجیه، شاه بزرگ انشان، نواده کوروش، شاه بزرگ انشان، نواده چیش‌پیش، شاه بزرگ انشان، از خانواده‌ای که همیشه پادشاه بوده‌است» می شنایاند. به گفته هرودوت، کوروش تبار شاهانه داشته‌است و به‌جز کتزیاس، دیگر نویسندگان یونانی، ماندانا دختر آستیاگ را مادر کوروش دانسته‌اند و گزارش داده‌اند که کوروش دستاورد پیوند زناشویی کمبوجیه یکم و ماندانا بوده‌است. برخی از کهن‌نگاران امروزی این بازگویی را ارزشمند ‌می‌دانند اما برخی دیگر باور دارند گسترش این داستان ریشه‌های رامیاری داشته‌است و هدفش این بوده که از بنیان‌گذار شاهنشاهی هخامنشی، مردی نیمه‌مادی بسازد تا مادها را با فرمانروایی پارس‌ها آشتی دهد و از پایه همبستگی میان ماندانا دختر آستیاگ و کوروش قائل نیستند و آن را افسانه می‌دانند.
درباره کودکی و جوانی کوروش و سال‌های نخستین زندگی او گزاره‌های پرشماری هستی دارد؛ اگرچه هر یک سرگذشت زادروز وی را به داستان ویژه‌ای بازگویی کرده‌اند، ولی گزارشی که آنها درباره رخداد زایش کوروش بازگو نموده‌اند، بیشتر همانند افسانه‌است.