رازیانه

رازیانه در طب سنتی ایران و طب نوین

با نام علمی foeniculum vulgare miller و نام عربی: رازیانج، گیاهی است علفی، معطر به ارتفاع 1-2 متر و با برگ‏هایی با پهنک منقسم به قطعات نازک و نخی شکل است.گل‏ها زرد و مجتمع به صورت چتر است .
دارای دو نوع قابل کشت است که با نام‏های عمومی رازیانه تلخ (bitter fennel) و رازیانه شیرین (sweet fennel) شناخته می‏شوند. بخش مورد استفاده رازیانه میوه آن است که غالبا بذر می‏نامند و همچنین ریشه آن دارای اثرات درمانی است.
در کتب طب سنتی (مخزن الادویه و ...) رازیانه دارای 2 نوع می باشد: بستانی و برّی. بستانی را بهترین نوع آن معرفی کرده است و رازیانه ای که به طور متداول مورد استفاده است همین نوع می باشد و در این مقاله به معرفی رازیانه بستانی می پردازیم.
طبیعت آن در ایتدای درجه سوم گرم و در آخر درجه اول خشک است.

جعفری

جعفری و خواص آن

 

نام فارسی : جعفری

نام علمی: ‍Petroselinum crispum (Miller) Nyman ex A.W. Hill

اسامی دیگر:

Botanical: Petroselinum hortense, Apium petroselinum

Pharmaceutical: Radix Petroselini (root), Fructus Petroselini (fruits)

نام انگلیسی: Parsley

خانواده: Apiaceae

 

ماهیت: 

گیاهی علفی ، دوساله و دارای بوی معطر ، ترد و لطیف، با ریشه راست  عمودی دوکی شکل، زردرنگ و ساقه استوانه ای دارای خطوط برجسته طولی است که ارتفاع آن به 60- 100سانتی متر می رسد و برگ ها دارای  بریدگی های لوزی یا مثلث شکل و دارای کاسبرگ های سه سوزنی هستند و ثمر یا تخم آن سبز خاکستری رنگ، دوکی شکل داری 5 خط برجسته است. گل آذین ها پایک بلند(ساقه اصلی)  انتهایی نوک دار 10 تا 20 چتر های شعاعی زرد رنگ هستند. مبدا اصلی در ناحیه مدیترانه و اکنون در تمام جهان کاشت می شود.

پسته

پسته و کاربرد آن

- بهترین انواع آن دارای دانه‌های بزرگ، پوست نازک سفید، پوست بیرونی سبز مایل به بنفشی و مغز سبز و چرب می‌باشد.
- پسته نیروی جنسی را زیاد می‌کند و تولید منی را افزایش می‌دهد.
- پسته تقویت کننده مغز، قلب، معده، باز کننده‌ی انسداد کبد، چاق کننده‌ی بدن، در رفع سرفه و سردی کلیه‌ها مفید می‌باشد.
- پسته برای درمان برخی از انواع سرفه نیز  مفید است.
- پوست سبز پسته برای رفع بوی بد دهان، استحکام لثه و بزخی از اسهال های خونی کاربرداست .
دم‌کرده‌ی آن برای از بین بردن دل‌به‌هم‌خوردگی و استفراغ وسکسکه استفاده می‌شود.
- همچنین در رنگرزی به کار می‌رود.

بهار نارنج

نام علمی: Citrus aurantium
نام انگلیسی: Orange, Bitter Orange
نام عربی: نارنج
نام فرانسوی: Citronnier, Oranger amer
نام آلمانی: Bitterorangen baun
نام‌های مترادف: Citrus amara, Citrus vulgaris, Citrus bigaradia
خانواده: Rutaceae  (مرکبات)
پیش از پرداختن به «بهار نارنج» لازم است ابتدا مقدمه‌ای در حد معرفی و گیاه‌شناسی از «نارنج» ذکر شود:
گیاه‌شناسی:
نارنج درختی است به ارتفاع 6-4 متر، همیشه سبز، بدون کرک، دارای تیغ‌های بلند از خانواده Rutaceae با ساقه‌ای دارای پوست تقریباً صاف متمایل به خاکستری؛ ‌برگ‌های پایا، متناوب و تخم مرغی به درازای 10-5/7 سانتیمتر با انتهای نوکدار، کناره‌های دالبری،‌ به رنگ سبز تیره و براق با دم‌برگ بالدار؛ گلهای منفرد و یا مجتمع به شکل گروهی، سفیدرنگ، درشت‌تر از گل پرتقال با تعداد پرچم‌ها 20 یا بیشتر؛ میوه و تخمدان کروی یا تخم‌مرغی به قطر 8-7 سانتیمتر با ‌دو قطب فرورفته، سطح پوست میوه ناصاف و دارای برجستگی‌های کوچک به رنگ زرد نارنجی و گوشت ترش و نسبتاً تلخ.

اطریفل صغیر

اطریفل صغیر

 

معرفی فرآورده :
فراورده معجون که از سه میوه هلیله، بلیله و آمله به دست می آید و تاریخچه ذکر این ترکیب دارویی و منافع آن از جانب حکیمان هندی، یونانی، رومی و ایرانی در زمانی بیشتر از هزار سال قابل استناد است.
در این فراورده از میوه هلیله در مراحل مختلف رشد استفاده می شود.

توجه: مراحل ساخت و نکات ویژه آن مانند میزان ریز کردن اجزا و یا زمان ادراک، هر کدام با دلایل پر اهمیت در منابع طب سنتی ذکر گردیده و لازم الاجرا می باشد.

دوای بلغم

دوای بلغم

در کتب قرابادین حکیمان طب سنتی ایران، این دارو و ترکیب آن از کتاب طب الائمه و منسوب به حضرت ابی عبدالله نقل شده است. شکل دارو معجون است و محتوی مصطکی، آویشن، زنیان و سیاهدانه در پایه عسل می باشد. داروی مذکور با نسخه پزشک در موارد سوء مزاج خلط بلغم اثرات مناسبی دارد و اولین پایان نامه دکترای تخصصی طب سنتی به بررسی اثرات آن به شکل مطالعه بالینی پرداخته که علاقه مندان به اطلاعات تخصصی تر می توانند به پایان نامه دکتر امتیازی رجوع نمایند.

گل انگبین

 

 

 

گل انگبین، گلقند

منافع:

این ترکیب مقوی مغز و معده و خشک کننده رطوبت های زاید است و مخصوصا مصرف آن بعد از غذا مانع بالا رفتن بخارهای نامناسب از معده به مغز می شود. نوع عسلی برای سردمزاجان، کهنسالان و کسانی که رطوبت مغزشان زیاد است مناسب تر است و برای از بین بردن نفخ و باد و هضم غذا به کار می رود.
نوع شکری بیشتر مناسب جوانان و گرم مزاجان و بیماری هایی چون وسواس است.
از گلقند به عنوان یک ملین بسیار خوب نیر استفاده می شود.
نوع عسلی تا 4 سال و نوع شکری تا 2 سال خواص خود را حفط می کند.

درخت مسواک

 

 

درخت مسواک درحقیقت درختچه ای است به ارتفاع متوسط 3 متر که شاخه‌های زیادی دارد. این گیاه همیشه سبز است. از مناطق مهم رویش این گیاه در جهان؛ جنوب آسیا، ایران، مصر، هندوستان و حبشه می‌باشد و مهمترین نواحی رویش آن در ایران؛ لار، بندرعباس، میناب، مکران و چاه بهار است.
مهمترین ترکیبات ریشه، ساقه، برگ گیاه شامل فلاونوئیوها، ساپونین، تانن، ترکیبات گوگردی، بنزیل ایزوتیوسیاناید، ترکیبات کلراید، فلوراید، کلسیم و سیلیسیم می‌باشد.

اثرات مهم این گیاه

اثرات ضد میکروب
قسمت‌های مختلف گیاه مسواک به علت دارا بودن تانن، ترکیبات گوگردی و ترکیبات ایزوتیوسیاناید، دارای اثر ضد میکروبی قوی و گسترده بر روی انواع میکرو ارگانیزمهاست. ده‌ها تحقیق در جهان نشان داده است که این اثرات به خصوص درموارد میکرو ارگانیزم‌های غیر هوازی که باعث پوسیدگی دندان می‌باشد، انتخابی ایده آل است.

اثر ضد زخم
اثر ضد زخم چوب مسواک، به دلیل فلاونوئیدها و تانن‌های موجود در آن، قوی می‌باشد.

اثر دیگر... (پاک کنندگی و ضد جرم دندان)
کلراید موجود در چوب مسواک، از ایجاد جرم بر روی دندانها جلوگیری می‌کند، به همین دلیل افرادی که به طور طولانی از چوب مسواک استفاده می‌کنند (بعضی از کشورهای عربی مانند عربستان سعودی)، اصولاً دندانهای سفیدی دارند.

درمان فلج صورت از دیدگاه رازی

 

درمان فلج صورت از دیدگاه رازی

در دوران پزشکی امروز، فلج صورت با نام چارلز بل گره خورده است. این بیماری که معمولاً به شکل یک طرفه و یک فلج محیطی صورت است، باعث ضعف ماهیچه صورت در طرف گرفتار می شود. بل تعریف کاملی از بیماری شرح داده است اما به لحاظ تاریخی صدها سال قبل از آن پزشکان دیگری این بیماری را شرح داده اند، اگرچه به دلایل متفاوتی مانند سخت بودن زبان متن اصلی این موضوع نادیده گرفته شده است. نخستین و مشهورترین این پزشکان که این بیماری را شرح داد محمدبن زکریای رازی (Rhazes) بود. در این مقاله، ما در مورد نظر خود بحث می کنیم.

بررسی اسناد تاریخی نشانگر آن است که فلج عصب صورت به قدمت عمر انسان سابقه دارد و در نقاشی ها، پیکره ها، نقاب ها و پاپیروس ها به تصویر در آمده است. اگرچه این بیماری کشنده نیست، می تواند تأثیر معکوس بر کیفیت زندگی داشته باشد. فلج عصب صورت باعث عدم تقارن صورت و به هم خوردن حالت های چهره می شود. ناتوانی در بستن پلک می تواند منجر به التهاب قرنیه و کوری شود. اما تا پایان قرن نوزدهم میلادی هیچ درمان جراحی برای این بیماری ذکر نشده و بنابراین بسیاری از بیماران مبتلا به فلج عصب صورت باید یک رنج مادام العمر را تحمل کنند. اگرچه درمان جراحی برای فلج عصب صورت در قرن نوزدهم مطرح شد، روش های جراحی میکروسکوپی نوین در طول ده سال گذشته انقلابی در درمان این بیماری ایجاد کرده است.

اگرچه در تاریخ پزشکی نوین، این بیماری توسط چارلز بل (1842-1774) شرح داده شده است، بررسی اسناد پزشکی قدیمی نشان می دهد که این بیماری نخستین بار توسط پزشک ایرانی، علی ابن سهل ابن ربن طبری (ت: 808 یا 807 ؛ م: 862 یا 861) شرح داده شده است.

رازی (Rhazes) (925 – 865 پس از میلاد) نخستین پزشک در تاریخ علم پزشکی بود که شرح کاملی از فلج عصب صورت ارایه داد و برخی درمان ها را پیشنهاد نمود.

پس از او، دیگر پزشکان ایرانی مانند پورسینا (1035-983 پس از میلاد) و جرجانی (قرن دوازدهم) هم این بیماری را توصیف کردند.

بزرگ‌ترین پزشک ایرانی ، ابوبکر محمد بن زکریای رازی

 

زکریای رازی

ابوبکر محمد بن زکریای رازی(313-251 قمری) بزرگ‌ترین پزشک ایرانی که در زمینه‌ی شیمی، فیزیک و فلسفه نیز پژوهش‌های ارزنده‌ای داشته است. شمار کتاب‌ها و رساله‌های او را بیش از 200 نوشته‌اند که دانش‌نامه‌ی پزشکی الحاوی، شناخته شده‌ترین آن‌هاست. کشف الکل و اسید سولفوریک را به او نسبت می‌دهند. ترجمه‌ی کتاب المنصوری او نخستین کتاب پزشکی است که با شیوه‌ی چاپ گوتنبرگی در اروپا چاپ شد. او دانشمندی تجربه‌گرا بود و می‌گفت: تجربه بهتر از علم طب است. او را پیشگام نظریه‌ی ایمنی اکتسابی و بینان‌گذار شیوه‌ی نوی در آموش پزشکی نیز می‌دانند.